monolingguwalismobilingguwalismoatmultilingguwalismo-170702062944 (1).pptx
- 2. Mahalagang Tanong •Bakit mahalagang matutunan ng isang tao ang mga wika o wikang ginagamit sa kanyang paligid? •Sa paanong paraan maaaring makatulong sa isang tao ang pagiging multilingguwal? Chiqui Labastilla 2
- 3. Aktibidad 1 - Indibidual • Ano – anong wika ba ang nasasalita at nauunawaan mo? Subukang ipahayag ang reaksyon mo para sa sumusunod na mga sitwasyon gamit ang mga wikang ito. • Nagkita kayo ng isang kaibigang matagal mo nang di nakikita. Chiqui Labastilla 3
- 4. Aktibidad 1 - Grupo • Sumakit ang ulo at katawan mo at tila magkakalagnat ka. • Inaanyayahan ka ng isang kaibigan para sa kanyang party pero hindi ka makakapunta. Chiqui Labastilla 4
- 5. Aktibidad 2 - Indibiduwal 1. Sa ilang wika mo naipahayag ang iyong mga ideya? 2.Alin sa mga ito ang iyong unang wika (L1)? Ikalawang wika (L2)? , ikatlong wika (L3) ? 3.Ano sa palagay mo ang ibig sabihin ng mga sumusunod: a. unang wika (L1) b. ikalawang wika (L2) c. ikatlong wika (L3) Chiqui Labastilla 5
- 6. Aktibidad 2 - Indibiduwal 4.Masasabi bang monolingguwal, bilingguwal, o multilingguwal ka? 5.Ipaliwanag ang iyong sagot sa pamamagitan ng pagpuno ng mga linya sa ibaba: Masasabi kong ako ay dahil Chiqui Labastilla 6
- 7. Alam mo ba? •Ang paggamit ng wika sa pakikipagtalastasan o pakikipag-usap sa kapwa ay isang katangiang unique o natatangi lamang sa tao. •Chomsky (1965), ang pagkamalikahain ng wika ay makikita sa kakayahan ng tao lamang at walang sa ibang nilalang tulad ng mga hayop. Chiqui Labastilla 7
- 8. Alam mo ba? •Nagagamit ng tao upang makapagpahayag ang wika ng kaisipan, kanyang damdamin, karanasan, hangarin, at pangangailangan iba pa batay sa at sa angkop na sitwasyon o pagkakataon kaya naman ang wika tao at hindi ay natatangi sa iba pang masasabing lamang sa nilalang. Chiqui Labastilla 8
- 9. Unang Wika, Pangalawang Wika, at Iba Pa •Unang wika ang tawag sa wikang kinagisnan mula sa pagsilang at uang itinuro sa isang tao. •Tinatawag din itong katutubong wika, mother tongue, arterial na wika at kinakatawan din ng L1. •Sa wikang ito pinakamataas o pinakamahusay na naipapahayag ng tao ang kanyang ideya, kaisipan, at damdamin. Chiqui Labastilla 9
- 10. Unang Wika, Pangalawang Wika, at Iba Pa nagkakaroon na siya ng exposure •Habang lumalaki ang bata ay sa ibang pang wika sa kanyang paligid. •Mula sa salitang paulit-ulit niyang naririnig ay unti-unti niyang natutunan ag wikang ito hanggang sa magkaroon siya ng sapat na kasanayan at husay rito at magamit niya rin sa pagpapahayag at sa pakikipag-usap sa ibang tao. Ito na ngayon ang kanyang pangalawang wika o L2. Chiqui Labastilla 10
- 11. Unang Wika, Pangalawang Wika, at Iba Pa •Sa pagdaan ng panahon ay lalong lumalawak ang mundo ng bata. •Dito ay may iba’t ibang wika pa syang na kalaunan’y naririnig o nakikilala natututunan nya pakikipagtalastasan mga tao din at nagagamit sa sa sa ng paligid nyang nagsasalita wikang ito. Chiqui Labastilla 11
- 12. Unang Wika, Pangalawang Wika, at Iba Pa •Nagagamit nya ang wikang ito sa pakikiangkop niya sa lumalawak na mundong kanyang ginagalawan. •Ang wikang ito ang kanyang magiging ikatlong wika o L3. Chiqui Labastilla 12
- 13. Pagtataya - 1 1. Ano ang unang wika o paanong paraan nalilinang L1?Sa ang kasanayan ng bata o ng isang tao sa wikang ito? 2. Ano naman ang pangalawang wika o L2? Ano-anong pangyayari sa buhay ng isang tao ang maaaring magresulta sa pagkakaroon niya ng pangalawang wika? Chiqui Labastilla 13
- 14. Pagtataya 3.Paano naman sumisibol sa tao ag ikatlong wika o L3? Anong pangyayari ang nagbibigay daan sa pagkakaroon ng isang tao ng ikatlong ? 4.Ano ang iyong unang wika? Ano naman ang pangalawang wika mo? May pangatlong wika ka ba? Paano mo ilalarawan ang tatas mo sa paggamit ng wikang ito? Chiqui Labastilla 14
- 15. Monolingguwalismo •Ang tawag sa pagpapatupad ng iisang wika sa isang bansa •Iisang wika ang ginagamit na wikang panturo sa lahat ng larangan o asignatura •May iisang wika ding umiiral bilang wika ng edukasyon, wika ng komersyo, wika ng negosyo, at wika ng pakikipagtalastasan sa pang araw-araw na buhay Chiqui Labastilla 15
- 16. Multilingguwalismo •Dahil sa napakaraming wika na umiiral sa ating bansa , ang Pilipinas ay maituturing na multilingguwal •kaya’t nahihirapang umiral sa atin ang sistema ang pagiging monolingguwal Chiqui Labastilla 16
- 17. Bilingguwalismo •Matatawag mo ba ang sarili mo na bilingguwal? Bakit? •Anong pagkakahulugan ang maibibigay mo para sa salitang bilingguwalismo? Chiqui Labastilla 17
- 18. Bilingguwalismo •Leonard Bloomfield (1935) – isang amerikanong lingguwista •Ang bilingguwalismo ay ang paggamit o pagkontrol ng tao sa dalawang wika na tila ba ang dalawang ito ang knayang katutubong wika. •Perpektong bilingguwal Chiqui Labastilla 18
- 19. Bilingguwalismo •John Macnamara (1967) – isa pa ring lingguwista •Ang bilingguwal ay isang taong may sapat na kakayahan sa isa sa apat na kinabibilangan ng markong kasanayang pangwikang pakikinig, pagsasalita, pagbasa, at pagsulat sa isa pang wika maliban sa kanyang unang wika. Chiqui Labastilla 19
- 20. Bilingguwalismo •Uriel Weinreich (1953) – isang lingguwistang Polish-American •Ang paggamit ng dalawang wika nang magkasalitaan ay matatawag na bilingguwalismo at ang taong gagamit ng mga wikang ito ay bilingguwal. Chiqui Labastilla 20
- 21. Bilingguwalismo •Maituturing na bilingguwal ang isang tao kung magagamit niya ang ikalawang wika nang matatas sa lahat ng pagkakataon. Chiqui Labastilla 21
- 22. Balanced Bilingual •Nagagamit ng mga bilingguwal ang dalawang wika ng halos hindi na matukoy kung alin sa dalawa ang una at ang pangalawang wika •Mahirap mahanap ang mga taong nakakagawa nito dahil karaniwang nagagamit ang bilingguwal ang wikang mas naaangkop sa sitwasyon at sa taong kausap. (Cook at Singleton:2014) Chiqui Labastilla 22
- 23. Bilingguwalismo sa Wikang Panturo •Makikita sa Artikulo 15 Seksyon 2 at 3 ng Saligang Batas ng 1973 ang probisyon para sa bilingguwal o pagkakaroon ng dalawang wikang panturo sa mga paaralan at wikang iposyal na iiral sa lahat ng mga pormal na transaksiyon sa pamahalan man o sa kalakalan. Chiqui Labastilla 23
- 24. Multilingguwalismo •Ang Pilipinas ay isang bansang multilingguwal. •Mayroon tayong mahigit 150 wika at wikain kaya naman bibihirang Pilipino ang monilingguwal. •Karamihan sa ating mga Pilipino ay nakakapagsalita at nakakaunawa ng Filipino, Ingles, at isa o higit pang wikang katutubo o wikang kinagisnan. Chiqui Labastilla 24
- 25. Mother Tongue Based-Multilingual Education (MTB-MLE) •Ipinatupad ng Deped ng K to 12 Curriculum ang paggamit ng unang wika bilang panturo partikular sa kindergarten at Grades 1,2, at 3. •Mas epektibo ang pagkatuto ng bata kung ang unang wika ang gagamitin sa kanilang pag-aaral. Chiqui Labastilla 25
- 26. Mother Tongue Based-Multilingual Education (MTB-MLE) •Base sa pananaliksik nina Ducher at Tucker (1977), napatunayan nila ang bisa ng unang wika bilang wikang panturo sa mga unang taon sa pag-aaral. •Mahalaga ang unang wika sa panimulang pagtuturo ng pagbasa, sa pag-unawa ng paksang aralin, at bilang matibay na pundasyon sa pagkatuto ng pangalawang wika. Chiqui Labastilla 26
- 27. Walong (8) Wikang Panturo sa unang taon ng MTE_MLE •Tagalog •Kapampangan •Pangasinense •Ilokano •Bikol •Cebuano •Hiligaynon •Waray Chiqui Labastilla 27
- 29. Wikang Panturo MTE-MLE pagkalipas ng isang taon •Labing siyamna ang wikang ginagamit ng MTB-MLE •Ybanag •Ivatan •Sambal •Aklanon •Kinaray-a •Yakan •Surigaonon Chiqui Labastilla 29
- 30. Filipino at Ingles •Gagamiting wikang panturo sa mas mataas na antas ng elementarya, gayundin sa high school at sa kolehiyo Chiqui Labastilla 30
- 31. Pangulong Benigno Aquino III “We should become tri-lingual as a country. Learn English well and connect to the world. Learn Filipino well and connect to our country. Retain your dialect and connect to your heritage.” Chiqui Labastilla 31
- 32. Pagpapangkat para sa Pagtataya •Grupo 1 at 7 – Tanong bilang 1, 2 •Grupo 2 at 8 – Tanong bilang 3,4 •Grupo 3 at 9 – Tanong bilang 5,6 •Grupo 4 at 10 – Tanong bilang 1,2 •Grupo 5 at 11 – Tanong bilang 3,4 •Grupo 6 at 12 – Tanong bilang 5,6 Chiqui Labastilla 32
- 33. Pagtataya - 2 1. Ano ang monolingguwalismo? Ang blingguwalismo? Ang multilingguwalismo? Sa paanong paraan nagkakaiba-iba ang mga ito? 2. Bakit kaya sinasabing mahirap maging monolingguwal ang isang bansang katulad ng Pilipinas. Anong katangian mayroon ang ating bansa na hindi magiging angkop para sa sistemang monolingguwal? Chiqui Labastilla 33
- 34. Pagtataya - 2 3.Anong probisyong pangwika ang nagtatadhana ng bilingguwalismo? Sa paanong paraan ito ipnatutupad sa ating bansa? 4.Bakit kaya mula sa bilingguwalismo ay ipinatutupad ang multilingguwal na sistema ng wikang panturo sa K to 12 Cirriculum? Chiqui Labastilla 34
- 35. Pagtataya - 2 5. Kung ikaw ang magiging magulang papayag ka magsisismula bang ang anak mong pa lang mag-aral ay tuturuan gamit ang unang wikang kanyang kinagisnan sa inyong tahanan? Bakit oo o bakit hindi? Chiqui Labastilla 35
- 36. Pagtataya - 2 6. Sa iyong makakaapekto sa palagay, isang paano batang nagsisimula pa lang mag-aral ang paggamit sa silid aralan ng wikang nauunawaan at ginagamit din niya sa araw-araw niyang pamumuhay Chiqui Labastilla 36
- 37. Journal- Isulat sa Kwaderno •Bakit mahalagang matutuhan ng isang tao ang wika o wikaing ginagamit sa kanyang paligid. Sa paanong paraaan maaring makatulong sa isang tao ang pagiging multilingguwal? Magtala ng 5 paraan. Chiqui Labastilla 37