2. Kongresi I
Manastirit
• Kongresi i Manastirit është një
ngjarje e rëndësishme
historike që ndodhi në
Manastirin e Liqenasit,
Shqipëri, më 1878. Më poshtë
do të japim një pasqyrë të
kësaj ngjarjeje historike:
3. Kongresi i Manastirit
• Kongresi i Manastirit u mbajt
në mes të majit dhe fundit të
qershorit të vitit 1878. Ishte
një takim i udhëheqësve
shqiptarë të atëhershëm, i
cili u organizua në Manastirin
e Liqenasit, një qytet në
juglindje të Shqipërisë së
sotme.
4. Qëllimi I Kongresit
• Kongresi u zhvillua në sfondin e kushteve të
paqartë politike dhe territoriale pas Luftës
Ruso-Turke të vitit 1877-1878. Qëllimi
kryesor i kongresit ishte të diskutohej dhe
vendosej mbi fatin e popullsisë shqiptare
në kontekstin e ndryshimeve gjeopolitike
dhe pavarësisë nga Perandoria Osmane.
• Përfaqësuesit e popullsisë shqiptare u
takuan për të biseduar rreth kërkesave dhe
synimeve të tyre për pavarësi dhe
autonomi kombëtare. Kongresi u përbë nga
intelektualë, udhëheqës lokalë,
përfaqësues të klerit, dhe figura të tjera të
njohura të asaj kohe.
5. Qëllimi I Kongresit
• Klubi i Manastirit u caktua si qendra për
krijimin e një Federate të Klubeve
Shqiptare në Shqipëri dhe në kurbet.
Qëllimi i Klubeve ishte përhapja e gjuhës
dhe arsimit shqip, pa u përzier me politikë.
Klubi korçar “Përparimi” u caktua si qendra
financiare, që do të administronte ndihmat
dhe shtimin e shkollave të ditës dhe të
natës. Përgjegjësia kryesore dhe
preokupimi i madh ishte mbajtja e Shkollës
Normale të Elbasanit. Kongresi i Elbasanit
nxiti të gjithë shqiptarët të futnin gjuhën
shqipe në shkollat e huaja, të përhapura
anembanë Shqipërisë.
• Më 18 nëntor 1909 u bë thirrja haptazi,
“Përmbajtjen e Shkollës Normale të
Elbasanit duhen, para, para e më shumë
para”. Nuk është e vështirë të përfytyrohet
niveli i ulët i jetesës së njerëzve, që u
bëhej një propozim i tillë! Mirëpo, me ose
pa mjetet e përshtatshme, Shkolla Normale
Elbasanit vazhdoi të përgatiste pionierët e
arsimit për Shqipërinë që po rilindte.
Drejtori i parë i Normales ishte, Luigj
Gurakuqi. Vite më vonë kjo shkollë u
pagëzua me emrin e tij. Shkolla Normale u
hap më dhjetor të 1909, me 143 nxënës.
6. Alfabetët Kryesorë
• Alfabeti i shoqërisë letrare Agimi të
Shkodrës i propozuar nga dom Ndre Mjeda;
alfabeti i shoqërisë letrare Bashkimi të
Shkodrës, i hartuar nga Imzot Prenkë Doçi
dhe alfabeti i Stambollit, i hartuar nga Sami
bej Frashëri. Toskët ishin më fort për
alfabetin tradicional të Stambollit, kurse
gegët zakonisht pëlqenin alfabetin e
Bashkimit, i cili ishte më praktik për
botimet, sepse nuk kishte shkronja jolatine.
7. Rezultatet e Kongresit të Manastirit
• Në rezultatet e Kongresit të Manastirit u miratua
një rezolutë që kërkonte respektimin e të
drejtave të shqiptarëve, njohjen e autonomisë së
tyre brenda Perandorisë Osmane dhe
përfaqësimin e tyre në institucionet qendrore të
shtetit.
• Megjithatë, pas kongresit, synimet për pavarësi
nuk u arritën, dhe statusi i Shqipërisë vazhdoi të
mbetej i paqartë. Më vonë, një seri ngjarjesh të
tjera historike çuan në shpalljen e pavarësisë së
Shqipërisë në vitin 1912.
• Kongresi i Manastirit shënon një moment të
rëndësishëm në historinë e shqiptarëve dhe
pavarësinë e tyre, dhe shërben si një simbol i
luftës së tyre për identitet kombëtar dhe
autonomi.
8. Shtypshkronja
• Në Manastir u hap dhe shtypshkronja, e
cila financohej nga një grup tregtarësh
atdhetarë myslimanë shqiptarë.
Shtypshkronja e Manastirit shpejt u bë e
njohur në të gjithë Shqipërinë si
shpërndarëse e librave dhe gazetave në
gjuhën shqipe. Në këtë punishte ishin të
punësuar 17 vetë, të cilët punonin me
një makinë të re elektrike, që vihej në
lëvizje me dorë, për të shtypur gazetën
e përjavshme Bashkimi i Kombit si dhe
abetaret shqipe dhe tekstet shkollore.