Kuwarter 3
FILIPINO 7
Aralin 3
• Mga Pangunahing Panitikan sa Panahon ng Pananakop ng
Espanya
• Dula, Senakulo, Moro-moro, Sarsuwela, Tibag, Flores de Mayo,
Santacruzan, Awit at Korido
• Mga awit ng rebolusyon laban sa mga Kastila at iba pa
• Mga Aral ng Katipunan at ang Kabuluhan nito sa Kasalukuyan
MGA LAYUNIN
• Naiisa-isa ang mahahalagang pangyayari sa panahon ng
pananakop ng Espanya kaugnay ng mga tekstong pampanitikan.
⚬ Natatalakay ang mahahalagang pangyayari sa panitikan sa
panahon ng pananakop ng Espanyol.
⚬ Nasusuri ang mga tema at paksa na ginamit sa panitikan.
⚬ Napahahalagahan ang kasaysayan ng panitikan sa panahon ng
pananakop.
• Nasusuri ang mga detalye ng tekstong pampanitikan para sa
kritikal na pag-unawa.
⚬ Natutukoy ang mahahalagang elemento at detalye sa mga
akda. - Naipaliliwanag ang mensahe o pahiwatig at kaisipang
nakapaloob sa mga akda.
⚬ Naiuugnay ang mahahalagang kaisipan ng akda batay sa
sariling pananaw, moral, katangian at karanasan ng tao.
⚬ Nasusuri ang mahahalagang pangyayari sa teksto (tuluyan)
batay sa konteksto ng panahon, lunan at may-akda.
• Nasusuri ang mga elementong panlingguwistika at gamit ng wika
sa akda.
⚬ Nasusuri ang kultural na elemento (simbolo, wika, norms,
pagpapahalaga at arketipo) na nakapaloob sa teksto batay sa
konteksto ng panahon.
BALIK-ARAL
Araw 1
GALLEON NG KULTURA
Limang galleon ang unang pinamahalaan
ni Ferdinand Magellan nang dumating sila
sa ating lupain noong 1521. Mula 1565
hanggang 1898 ay naging kolonya ng
Espanya ang Pilipinas at sa pamamagitan
ng Kalakalang Galleon ay nakarating sa
ating mga lupain ang impluwensiya sa
ating kultura at pamumuhay.
Sa bawat layag ng galleon ay itala ang
mga halimbawa ng impluwensiya ng mga
Kastila sa kulturang Pilipino.
PAMANANG ESPANYOL
Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at bagay na may
kaugnayan sa naging pamana at impluwensiya ng mga Kastila sa
kasaysayan ng pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang
gilid, makikita naman ang paglalarawan sa tinutukoy na ambag
ng mga Kastila. Hanapin ang sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa
pamamagitan ng pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan
ng bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
HANDA KA NA BA??
PAMANANG ESPANYOL
A. Abecedario
B. Awit
C. Del Superior Gobierno
D. Doctrina Christiana
E. Epiko
F. Fiesta
G. Korido
H. Kristiyanismo
I. Miguel Lopez de Legazpi
J. Moro-moro
K. Narciso Claveria
L. P. Modesto Suarez
M.Pasyon
N. Polo y servicio
Ň. Senakulo
NG. UP
O. UST
1. Siya ang nag-apruba ng batas na
nag-uutos sa ating mga ninuno na
gumamit ng apelyidong Kastila
noong 1849.
Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at
bagay na may kaugnayan sa naging pamana at
impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng
pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang
gilid, makikita naman ang paglalarawan sa
tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang
sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng
pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng
bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
PAMANANG ESPANYOL
A. Abecedario
B. Awit
C. Del Superior Gobierno
D. Doctrina Christiana
E. Epiko
F. Fiesta
G. Korido
H. Kristiyanismo
I. Miguel Lopez de Legazpi
J. Moro-moro
K. Narciso Claveria
L. P. Modesto Suarez
M.Pasyon
N. Polo y servicio
Ň. Senakulo
NG. UP
O. UST
2. Kinikilala ito bilang unang aklat na
nalathala sa Pilipinas noong 1593.
3. Ito ang pinakamatandang
unibersidad sa Pilipinas na naitatag
noong 1611.
Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at
bagay na may kaugnayan sa naging pamana at
impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng
pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang
gilid, makikita naman ang paglalarawan sa
tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang
sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng
pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng
bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
PAMANANG ESPANYOL
A. Abecedario
B. Awit
C. Del Superior Gobierno
D. Doctrina Christiana
E. Epiko
F. Fiesta
G. Korido
H. Kristiyanismo
I. Miguel Lopez de Legazpi
J. Moro-moro
K. Narciso Claveria
L. P. Modesto Suarez
M.Pasyon
N. Polo y servicio
Ň. Senakulo
NG. UP
O. UST
4. Ito ang relihiyong itinatag ng mga
Kastila sa Pilipinas
5. Ito ang patulang pagsasalaysay ng
buhay at kamatayan ni Kristo.
Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at
bagay na may kaugnayan sa naging pamana at
impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng
pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang
gilid, makikita naman ang paglalarawan sa
tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang
sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng
pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng
bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
PAMANANG ESPANYOL
A. Abecedario
B. Awit
C. Del Superior Gobierno
D. Doctrina Christiana
E. Epiko
F. Fiesta
G. Korido
H. Kristiyanismo
I. Miguel Lopez de Legazpi
J. Moro-moro
K. Narciso Claveria
L. P. Modesto Suarez
M.Pasyon
N. Polo y servicio
Ň. Senakulo
NG. UP
O. UST
6. Ito ang unang pahayagan na
nalathala sa Pilipinas noong 1811.
7. Tumutukoy ito sa pagtatanghal na
nagpapakita ng labanan ng mga
Kristiyano at Moro.
Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at
bagay na may kaugnayan sa naging pamana at
impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng
pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang
gilid, makikita naman ang paglalarawan sa
tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang
sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng
pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng
bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
PAMANANG ESPANYOL
A. Abecedario
B. Awit
C. Del Superior Gobierno
D. Doctrina Christiana
E. Epiko
F. Fiesta
G. Korido
H. Kristiyanismo
I. Miguel Lopez de Legazpi
J. Moro-moro
K. Narciso Claveria
L. P. Modesto Suarez
M.Pasyon
N. Polo y servicio
Ň. Senakulo
NG. UP
O. UST
8. Ito ang tawag sa tulang may 8
pantig na impluwensiya ng mga
Kastila.
9. Pagdiriwang ito at handaan na
gumugunita sa kadakilaan ng isang
santo.
Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at
bagay na may kaugnayan sa naging pamana at
impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng
pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang
gilid, makikita naman ang paglalarawan sa
tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang
sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng
pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng
bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
PAMANANG ESPANYOL
A. Abecedario
B. Awit
C. Del Superior Gobierno
D. Doctrina Christiana
E. Epiko
F. Fiesta
G. Korido
H. Kristiyanismo
I. Miguel Lopez de Legazpi
J. Moro-moro
K. Narciso Claveria
L. P. Modesto Suarez
M.Pasyon
N. Polo y servicio
Ň. Senakulo
NG. UP
O. UST
10. Siya ang unang Kastilang
Gobernador Heneral ng Pilipinas
noong 1572.
11. Ito ang sistema ng alpabeto ng
mga Kastila na pumalit sa Baybayin.
Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at
bagay na may kaugnayan sa naging pamana at
impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng
pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang
gilid, makikita naman ang paglalarawan sa
tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang
sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng
pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng
bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
PAMANANG ESPANYOL
A. Abecedario
B. Awit
C. Del Superior Gobierno
D. Doctrina Christiana
E. Epiko
F. Fiesta
G. Korido
H. Kristiyanismo
I. Miguel Lopez de Legazpi
J. Moro-moro
K. Narciso Claveria
L. P. Modesto Suarez
M.Pasyon
N. Polo y servicio
Ň. Senakulo
NG. UP
O. UST
12. Ito ang “tulang bayani” na
binibigkas ng ating mga ninuno bago
dumating ang mga Kastila.
13. Ito ang pagtatanghal ng buhay at
Kamatayan ni Kristo sa krus.
Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at
bagay na may kaugnayan sa naging pamana at
impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng
pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang
gilid, makikita naman ang paglalarawan sa
tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang
sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng
pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng
bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
PAMANANG ESPANYOL
A. Abecedario
B. Awit
C. Del Superior Gobierno
D. Doctrina Christiana
E. Epiko
F. Fiesta
G. Korido
H. Kristiyanismo
I. Miguel Lopez de Legazpi
J. Moro-moro
K. Narciso Claveria
L. P. Modesto Suarez
M.Pasyon
N. Polo y servicio
Ň. Senakulo
NG. UP
O. UST
14. Siya ang may-akda ng Urbana at
Feliza.
15. Ito ang tawag sa sapilitang
paggawa noong panahon ng mga
Kastila.
Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at
bagay na may kaugnayan sa naging pamana at
impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng
pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang
gilid, makikita naman ang paglalarawan sa
tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang
sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng
pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng
bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
SUSI SA PAGWAWASTO
1. K
2. D
3. O
4. H
5. M
6. C
7. J
8. G
9. F
10. I
11. A
12. E
13. O
14. L
15. N
PAGLINANG SA KAHALAGAHAN SA
PAGKATUTO SA ARALIN
“Ang hindi lumingon sa pinanggalingan, ay maliligaw sa paroroonan”.
Mahalagang mabalikan ang nakaraan upang maunawaan ang
kasalukuyan. At ang Panitikan ay nagsisilbing dokumentasyon ng mga
naganap sa ating bansa sa panahon ng pananakop ng mga Kastila. Sa
pag-unawa sa nakaraan ay nakikita natin ang kaugnayan ng nakaraan
sa kasalukuyan at napaghahandaan ang hinaharap. Ang mga
suliraning kinakaharap natin sa kasalukuyan ay may tuwirang
kaugnayan sa mga naging suliranin ng mga ninuno natin. Halimbawa,
ang mga magsasakang inagawan ng lupa ng mga prayle sa panahon
ng mga Espanyol ay nag-aklas sa maraming pagkakataon hanggang
sa pagkabuo ng Katipunan noong Hulyo 7, 1892. Ang paglalantad ni
Dr. Jose Rizal ng kanser sa lipunan partikular ang pagsasamantala ng
mga prayle at ng gobyerno sa lipunan sa pamamagitan ng mga
nobela niyang Noli Me Tangere at El Filibusterismo ay nagdulot ng
kaniyang kamatayan at paglakas ng rebolusyon laban sa mga Kastila.
PAGLINANG SA KAHALAGAHAN SA
PAGKATUTO SA ARALIN
Sa kasalukuyan, anong halimbawa ng suliraning panlipunan ang
nangangailangan ng solusyon? Paano isasagawa ang solusyon? Isulat
sa patlang ang iyong sagot:
__________________________________________________________________________
____________________________________________
__________________________________________________________________________
____________________________________________
__________________________________________________________________________
____________________________________________
__________________________________________________________________________
____________________________________________
__________________________________________________________________________
____________________________________________
LAHAD-DIWA
Anong mahalagang paksa ang inilalahad ng akda at nagbibigay
ng paglalarawan sa katangian ng panitikan sa Panahon ng
Himagsikan? Ipaliwanag.
___________________________________________________________________
_________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
_______________
______________________________________________________
PAGBIBIGAY-LINAW
Ibigay ang kahulugan ng mga sumusunod batay sa
pagkakagamit sa sanaysay ni Emilio Jacinto:
1.bubog -
2.hinagpis -
3.kapagalan -
4.liwanag -
5.mabighani -
6.mapagsampalataya -
7.matulin -
8.nagpupugay -
9.ningning-
10.sukaban -
ANG NINGNING
AT
ANG LIWANAG
Araw 2
ANG NINGNING AT ANG
LIWANAG
NI: EMILIO JACINTO
Pahayag Mula sa Sanaysay
Pangyayari sa
Panahon ng
mga Kastila
Pangyayari
sa
Kasalukuyan
1. Ang ningning ay madaya.
2. Tayo’y mapagsampalataya sa
ningning.
3. Ang kaliluhan at ang katampalasan
ay humahanap ng ningning upang
huwag magpamalas ng mga matang
tumatanghal ang kanilang kapangitan.
PAGLALAGOM
PAGLINANG AT
PAGPAPALALIM
Araw 3
IBA PANG ANYO NG PANITIKAN SA
PANAHON NG MGA KASTILA
Halos lahat ng panitikan sa panahon ng mga Kastila ay
nakatuon sa pagpapalaganap ng relihiyong Kristiyanismo.
Ang Senakulo at Moro-moro ay mga dulang may kinalaman
sa pananampalataya.
• Senakulo- ang buhay at kamatayan ni Kristo sa krus at
kalimitang itinatanghal ito tuwing Mahal na Araw.
• Moro-moro- kalimitang ipinapakita sa mga kapistahan na
nagtatampok ng tagumpay ng mga Kristiyano na lupigin
ang mga Moro. Isa itong propaganda ng Simbahang
Katoliko upang ipakita ang kapangyarihan at
superyoridad ng pananampalatayang Kristiyano.
IBA PANG ANYO NG PANITIKAN SA
PANAHON NG MGA KASTILA
• Flores de Mayo- ginagawa upang dakilain ang
Birheng Maria sa buong buwan ng Mayo sa
pamamagitan ng pag-aalay ng bulaklak at
prusisyon.
• Santacruzan- ginaganap sa huling araw ng Mayo
bilang paggunita sa pagkilala ni Constantine the
Great sa Kristiyanismo bilang state religion ng
Roman Empire noong ika-300 AD. Sa kasalukuyan
ay nagiging animo beauty pageant ito na
kinatatampukan ng pagparada ng mga
naggagandahang dalaga at nagkikisigang binata.
IBA PANG ANYO NG PANITIKAN SA
PANAHON NG MGA KASTILA
• Tibag- dulang ginagawa sa Nueva Ecija, Bataan,
Bulacan, Rizal, at Bicol na ang paksa ay ang
paghahanap ni Sta. Elena sa mahal na krus na
pinagpakuan at kinamatayan ni Kristo.
• Sarsuwela- bahagi ng sinaunang Teatro sa
panahon ng mga Kastila na kinatatampukan ng
mga dulang may salitan ng pag-awit, drama, o
katatawanan.
IBA PANG ANYO NG PANITIKAN SA
PANAHON NG MGA KASTILA
• Korido- ang estruktura ng tulang ito ay may tigwawalong
pantig bawat taludtod. Ang salitang Korido ay galing sa
salitang Mehikanong “corridor” na nangangahulugang
“kasalukuyang pangyayari”, ang Mehikanong salitang
“corridor” ay mula naman sa Kastilang “occurido”. Ito’y isang
anyo ng tulang romansa na naglalarawan ng
pakikipagsapalaran sa buhay ng mga kababalaghan at
pantasya, nagpapamalas ng kagitingan, kabayanihan, at
pagkamaginoo (Ortiz, 2017).Sa panulaan ay lumaganap
noong ika-17 siglo ang Koridong Ibong Adarna na
tumatalakay sa paghahanap ni Don Juan sa Ibong Adarna
na ang awit ay lunas sa karamdaman ng ama niyang si
Haring Fernando.
IBA PANG ANYO NG PANITIKAN SA
PANAHON NG MGA KASTILA
• Awit- isa pang anyo ng panulaan na binubuo naman
ng tiglalabindalawang pantig bawat taludtod. Ang
pinakasikat na awit na nalathala noong 1838 ay ang
Florante at Laura na sinulat ni Francisco Balagtas,
ang kinikilalang Ama ng Panulaang Tagalog. Kung
tutuusin ay tulad ito ng Moro-moro na nagpapakita
ng labanan ng Kristiyanong si Florante laban sa
Muslim na si Aladin. Sa kabila ng pagkakaiba ng
pananampalataya ay magiging magkaibigan sina
Florante at Aladin ganoon din ang mga kasintahan
nilang sina Laura at Flerida.
PAGBIBIGAY-LINAW
Liwanagin sa pamamagitan ng sariling mga salita ang kahulugan ng
mga sumusunod na piling saknong ng Ibong Adarna at Florante at
Laura.
Saknong 20
Alam niyang itong tao
Kahit puno’t maginoo
Kapag hungkag din ang ulo
Batong agnas sa palasyo!
Paliwanag:
PAGBIBIGAY-LINAW
Liwanagin sa pamamagitan ng sariling mga salita ang kahulugan ng
mga sumusunod na piling saknong ng Ibong Adarna at Florante at
Laura.
Saknong 29
Ngunit itong ating buhay
Talinhagang di malaman
Matulog ka nang mahusay
Magigising nang may
lumbay
Paliwanag:
PAGBIBIGAY-LINAW
Liwanagin sa pamamagitan ng sariling mga salita ang kahulugan ng
mga sumusunod na piling saknong ng Ibong Adarna at Florante at
Laura.
Saknong 242
Datapuwa’t sa dahilang
Ang tao’y may kahinaan
Ayaw man sa kasamaa’y
Nalihis sa kabutihan.
Paliwanag:
PAGBIBIGAY-LINAW
Liwanagin sa pamamagitan ng sariling mga salita ang kahulugan ng
mga sumusunod na piling saknong ng Ibong Adarna at Florante at
Laura.
Saknong 1374
Kabataan palibhasa
Pag-ibig ay batang-bata
Sa apoy ng bawat nasa’y
Hinahamak pati luha
Paliwanag:
PAGBIBIGAY-LINAW
Liwanagin sa pamamagitan ng sariling mga salita ang kahulugan ng
mga sumusunod na piling saknong ng Ibong Adarna at Florante at
Laura.
Saknong 80
“O pagsintang labis ang
kapangyarihan
Sampung mag-aama’y iyong
nasasaklaw
Pag ikaw ay nasok sa puso
ninuman
Hahamaking lahat masunod ka
lamang.”
Paliwanag:
PAGBIBIGAY-LINAW
Liwanagin sa pamamagitan ng sariling mga salita ang kahulugan ng
mga sumusunod na piling saknong ng Ibong Adarna at Florante at
Laura.
Saknong 197
"Pag-ibig anaki'y aking
nakilala,
Di dapat palakhin ang bata
sa saya;
At sa katuwaa'y kapag
namihasa,
Kung lumaki'y walang
hihinting ginhawa.
Paliwanag:
PAGLALAHAT
Araw 4
MGA ELEMENTONG PANLINGGUWISTIKA
AT GAMIT NG WIKA SA AKDA
1.Pormal na Gamit ng Wika – sapagkat ang mga unang paksa
ng panitikan noong panahon ng mga Kastila ay panrelihiyon,
mapupuna na seryoso at pormal ang gamit ng wika sa mga
Pasyon, Ibong Adarna at Florante at Laura. Didactic o waring
palaging nangangaral ang estilo ng manunulat.
2.Simbolong Nakapaloob – nakatuon ang mga akda sa
pagbibigay ng pagpapahalaga sa kabutihang loob at
pananampalataya sa Diyos. Anoumang pagsubok nina Don
Juan ay malalampasan at ang kasamaan ay di magtatagumpay
at matatalo ng kabutihan.
3.Atake sa Wika – ang paggamit ng wika noong ika-17 at ika-18
siglo ay lubhang iba sa kasalukuyan. Marami sa mga salitang
Tagalog noon ang hindi na ginagamit o madalang nang
marinig sa kasalukuyan.
ANG EBOLUSYON NG MGA PAKSA NG
PANITIKAN SA PANAHON NG PANANAKOP
NG MGA KASTILA
Mula sa paksang panrelihiyon na humubog sa kamalayan ng
ating mga ninuno ay nalantad pa rin ang katotohanang ang
Pilipinas bilang sakop ng Espanya ay hindi malaya. Ang mga
ritwal at palabas tulad ng Senakulo, Flores de Mayo, Moro-
moro at marami pang iba ay hindi sapat upang pagtakpan
ang paghihirap ng mga Pilipinong nakakaranas ng
pagsasamantala mula sa mga prayle at mga tagapagpatupad
ng batas.
Lumilitaw na ang Florante at Laura ay ang may malaking
impluwensiya kina Dr. Jose Rizal na dalawang ulit ginamit ang
mga saknong ni Balagtas sa nobela niyang Noli Me Tangere at
kay Andres Bonifacio na ang estilo ng pagtula ay di nalalayo
sa estilo ni Balagtas.
ANG EBOLUSYON NG MGA PAKSA NG
PANITIKAN SA PANAHON NG PANANAKOP
NG MGA KASTILA
Sa panahong umuusbong ang paghahangad ng
Kalayaan, ang Albanya sa Florante at Laura ay naging
paglalarawan ng Pilipinas at ang mga makabuluhang
saknong ni Balagtas ay nagsilbing basehan kung
papaano dapat palakihin ang anak (saknong 197-203)
at kung bakit ang isang bansang alipin ay dapat
ipaglaban (saknong 14-19). Nakapag-ambag ang
Florante at Laura sa paghubog ng pananaw ng mga
Pilipinong dapat maghangad ng mas mahusay na
pamamalakad mula sa gobyernong Kastila at nang di
makamit ay nagluwal ng himagsikang 1896.
GAWAING PANTAHANAN/TAKDANG-ARALIN
Magsaliksik tungkol sa Sarsuwela sa panahon ng mga Kastila.
Ikumpara ang mga paksa at paraan ng pagtatanghal ng mga
noontime shows at teleserye sa kasalukuyan sa panitikang
itinatanghal noong Panahon ng mga Kastila. Sumulat ng isang
makabuluhang sanaysay na hindi bababa sa sampung
pangungusap.
Rubrik sa Pagmamarka:
• Nilalaman 40%
• Wastong Balarila 20%
• Pagkamalikhain 20%
• Organisasyon ng Diwa 20%
• Kabuoan 100%
PAGTATAYA/
PAGSUSULIT
Araw 5
PAGSUSULIT
Hanay A Hanay B
___________ 1. agnas A. kataksilan
___________ 2. hahamakin B. naligaw
___________ 3. hungkag C. ligaya
___________ 4. kakabakahin D. nagagapi
___________ 5. kaliluhan E. pagmamahal
___________ 6. layak F. nasa
___________ 7. lumbay G. bulok
___________ 8. nalihis H. maysala
___________ 9. namihasa I. haharapin
___________10. nalulugami J. dangal
___________11. nasasaklaw K. lalabanan
___________12. paglingap L. lungkot
___________13. pita M. sakop
___________14. puri N. Walang laman
___________15. salarin Ň. dumi
NG. nasanay
Suriin kung papaano ginamit ang mga sumusunod na salita sa mga piling saknong
ng Ibong Adarna at Florante at Laura. Pagkatapos ay hanapin sa Hanay B ang
pinakamalapit na kasingkahulugan. Isulat ang titik ng sagot sa patlang.
PAGSUSULIT
Hanay A Hanay B
___________ 1. agnas A. kataksilan
___________ 2. hahamakin B. naligaw
___________ 3. hungkag C. ligaya
___________ 4. kakabakahin D. nagagapi
___________ 5. kaliluhan E. pagmamahal
___________ 6. layak F. nasa
___________ 7. lumbay G. bulok
___________ 8. nalihis H. maysala
___________ 9. namihasa I. haharapin
___________10. nalulugami J. dangal
___________11. nasasaklaw K. lalabanan
___________12. paglingap L. lungkot
___________13. pita M. sakop
___________14. puri N. Walang laman
___________15. salarin O. angkop
P. nasanay
Suriin kung papaano ginamit ang mga sumusunod na salita sa mga piling saknong
ng Ibong Adarna at Florante at Laura. Pagkatapos ay hanapin sa Hanay B ang
pinakamalapit na kasingkahulugan. Isulat ang titik ng sagot sa patlang.
G
I
N
K
A
O
L
B
P
D
M
E
F
J
H
PAGPAPALIWANAG
Ilahad kung papaanong ang impluwensiya ng mga
Kastila ay nakapag-ambag ng pag-unlad sa
Panitikang Pilipino at kung papaanong ang
Panitikan ay naging kasangkapan sa pakikibaka
para sa kalayaan noon at sa kasalukuyan.
______________________________________________________
______________________________________________________
______________________________________________________
__________
MARAMING
SALAMAT!

Q3-Aralin 3 - FILIPINO MATATAG CURRICULUM.pptx

  • 1.
    Kuwarter 3 FILIPINO 7 Aralin3 • Mga Pangunahing Panitikan sa Panahon ng Pananakop ng Espanya • Dula, Senakulo, Moro-moro, Sarsuwela, Tibag, Flores de Mayo, Santacruzan, Awit at Korido • Mga awit ng rebolusyon laban sa mga Kastila at iba pa • Mga Aral ng Katipunan at ang Kabuluhan nito sa Kasalukuyan
  • 2.
    MGA LAYUNIN • Naiisa-isaang mahahalagang pangyayari sa panahon ng pananakop ng Espanya kaugnay ng mga tekstong pampanitikan. ⚬ Natatalakay ang mahahalagang pangyayari sa panitikan sa panahon ng pananakop ng Espanyol. ⚬ Nasusuri ang mga tema at paksa na ginamit sa panitikan. ⚬ Napahahalagahan ang kasaysayan ng panitikan sa panahon ng pananakop. • Nasusuri ang mga detalye ng tekstong pampanitikan para sa kritikal na pag-unawa. ⚬ Natutukoy ang mahahalagang elemento at detalye sa mga akda. - Naipaliliwanag ang mensahe o pahiwatig at kaisipang nakapaloob sa mga akda. ⚬ Naiuugnay ang mahahalagang kaisipan ng akda batay sa sariling pananaw, moral, katangian at karanasan ng tao. ⚬ Nasusuri ang mahahalagang pangyayari sa teksto (tuluyan) batay sa konteksto ng panahon, lunan at may-akda. • Nasusuri ang mga elementong panlingguwistika at gamit ng wika sa akda. ⚬ Nasusuri ang kultural na elemento (simbolo, wika, norms, pagpapahalaga at arketipo) na nakapaloob sa teksto batay sa konteksto ng panahon.
  • 3.
  • 4.
    GALLEON NG KULTURA Limanggalleon ang unang pinamahalaan ni Ferdinand Magellan nang dumating sila sa ating lupain noong 1521. Mula 1565 hanggang 1898 ay naging kolonya ng Espanya ang Pilipinas at sa pamamagitan ng Kalakalang Galleon ay nakarating sa ating mga lupain ang impluwensiya sa ating kultura at pamumuhay. Sa bawat layag ng galleon ay itala ang mga halimbawa ng impluwensiya ng mga Kastila sa kulturang Pilipino.
  • 5.
    PAMANANG ESPANYOL Nakatala saHanay ang mga mahahalagang tao at bagay na may kaugnayan sa naging pamana at impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang gilid, makikita naman ang paglalarawan sa tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno. HANDA KA NA BA??
  • 6.
    PAMANANG ESPANYOL A. Abecedario B.Awit C. Del Superior Gobierno D. Doctrina Christiana E. Epiko F. Fiesta G. Korido H. Kristiyanismo I. Miguel Lopez de Legazpi J. Moro-moro K. Narciso Claveria L. P. Modesto Suarez M.Pasyon N. Polo y servicio Ň. Senakulo NG. UP O. UST 1. Siya ang nag-apruba ng batas na nag-uutos sa ating mga ninuno na gumamit ng apelyidong Kastila noong 1849. Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at bagay na may kaugnayan sa naging pamana at impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang gilid, makikita naman ang paglalarawan sa tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
  • 7.
    PAMANANG ESPANYOL A. Abecedario B.Awit C. Del Superior Gobierno D. Doctrina Christiana E. Epiko F. Fiesta G. Korido H. Kristiyanismo I. Miguel Lopez de Legazpi J. Moro-moro K. Narciso Claveria L. P. Modesto Suarez M.Pasyon N. Polo y servicio Ň. Senakulo NG. UP O. UST 2. Kinikilala ito bilang unang aklat na nalathala sa Pilipinas noong 1593. 3. Ito ang pinakamatandang unibersidad sa Pilipinas na naitatag noong 1611. Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at bagay na may kaugnayan sa naging pamana at impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang gilid, makikita naman ang paglalarawan sa tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
  • 8.
    PAMANANG ESPANYOL A. Abecedario B.Awit C. Del Superior Gobierno D. Doctrina Christiana E. Epiko F. Fiesta G. Korido H. Kristiyanismo I. Miguel Lopez de Legazpi J. Moro-moro K. Narciso Claveria L. P. Modesto Suarez M.Pasyon N. Polo y servicio Ň. Senakulo NG. UP O. UST 4. Ito ang relihiyong itinatag ng mga Kastila sa Pilipinas 5. Ito ang patulang pagsasalaysay ng buhay at kamatayan ni Kristo. Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at bagay na may kaugnayan sa naging pamana at impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang gilid, makikita naman ang paglalarawan sa tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
  • 9.
    PAMANANG ESPANYOL A. Abecedario B.Awit C. Del Superior Gobierno D. Doctrina Christiana E. Epiko F. Fiesta G. Korido H. Kristiyanismo I. Miguel Lopez de Legazpi J. Moro-moro K. Narciso Claveria L. P. Modesto Suarez M.Pasyon N. Polo y servicio Ň. Senakulo NG. UP O. UST 6. Ito ang unang pahayagan na nalathala sa Pilipinas noong 1811. 7. Tumutukoy ito sa pagtatanghal na nagpapakita ng labanan ng mga Kristiyano at Moro. Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at bagay na may kaugnayan sa naging pamana at impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang gilid, makikita naman ang paglalarawan sa tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
  • 10.
    PAMANANG ESPANYOL A. Abecedario B.Awit C. Del Superior Gobierno D. Doctrina Christiana E. Epiko F. Fiesta G. Korido H. Kristiyanismo I. Miguel Lopez de Legazpi J. Moro-moro K. Narciso Claveria L. P. Modesto Suarez M.Pasyon N. Polo y servicio Ň. Senakulo NG. UP O. UST 8. Ito ang tawag sa tulang may 8 pantig na impluwensiya ng mga Kastila. 9. Pagdiriwang ito at handaan na gumugunita sa kadakilaan ng isang santo. Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at bagay na may kaugnayan sa naging pamana at impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang gilid, makikita naman ang paglalarawan sa tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
  • 11.
    PAMANANG ESPANYOL A. Abecedario B.Awit C. Del Superior Gobierno D. Doctrina Christiana E. Epiko F. Fiesta G. Korido H. Kristiyanismo I. Miguel Lopez de Legazpi J. Moro-moro K. Narciso Claveria L. P. Modesto Suarez M.Pasyon N. Polo y servicio Ň. Senakulo NG. UP O. UST 10. Siya ang unang Kastilang Gobernador Heneral ng Pilipinas noong 1572. 11. Ito ang sistema ng alpabeto ng mga Kastila na pumalit sa Baybayin. Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at bagay na may kaugnayan sa naging pamana at impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang gilid, makikita naman ang paglalarawan sa tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
  • 12.
    PAMANANG ESPANYOL A. Abecedario B.Awit C. Del Superior Gobierno D. Doctrina Christiana E. Epiko F. Fiesta G. Korido H. Kristiyanismo I. Miguel Lopez de Legazpi J. Moro-moro K. Narciso Claveria L. P. Modesto Suarez M.Pasyon N. Polo y servicio Ň. Senakulo NG. UP O. UST 12. Ito ang “tulang bayani” na binibigkas ng ating mga ninuno bago dumating ang mga Kastila. 13. Ito ang pagtatanghal ng buhay at Kamatayan ni Kristo sa krus. Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at bagay na may kaugnayan sa naging pamana at impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang gilid, makikita naman ang paglalarawan sa tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
  • 13.
    PAMANANG ESPANYOL A. Abecedario B.Awit C. Del Superior Gobierno D. Doctrina Christiana E. Epiko F. Fiesta G. Korido H. Kristiyanismo I. Miguel Lopez de Legazpi J. Moro-moro K. Narciso Claveria L. P. Modesto Suarez M.Pasyon N. Polo y servicio Ň. Senakulo NG. UP O. UST 14. Siya ang may-akda ng Urbana at Feliza. 15. Ito ang tawag sa sapilitang paggawa noong panahon ng mga Kastila. Nakatala sa Hanay ang mga mahahalagang tao at bagay na may kaugnayan sa naging pamana at impluwensiya ng mga Kastila sa kasaysayan ng pagkabuo ng sambayanang Pilipino. Sa kabilang gilid, makikita naman ang paglalarawan sa tinutukoy na ambag ng mga Kastila. Hanapin ang sagot sa Hanay ng Pagpipilian sa pamamagitan ng pagsulat ng wastong titik sa patlang sa unahan ng bilang. Isulat ang sagot sa inyong kuwaderno.
  • 14.
    SUSI SA PAGWAWASTO 1.K 2. D 3. O 4. H 5. M 6. C 7. J 8. G 9. F 10. I 11. A 12. E 13. O 14. L 15. N
  • 15.
    PAGLINANG SA KAHALAGAHANSA PAGKATUTO SA ARALIN “Ang hindi lumingon sa pinanggalingan, ay maliligaw sa paroroonan”. Mahalagang mabalikan ang nakaraan upang maunawaan ang kasalukuyan. At ang Panitikan ay nagsisilbing dokumentasyon ng mga naganap sa ating bansa sa panahon ng pananakop ng mga Kastila. Sa pag-unawa sa nakaraan ay nakikita natin ang kaugnayan ng nakaraan sa kasalukuyan at napaghahandaan ang hinaharap. Ang mga suliraning kinakaharap natin sa kasalukuyan ay may tuwirang kaugnayan sa mga naging suliranin ng mga ninuno natin. Halimbawa, ang mga magsasakang inagawan ng lupa ng mga prayle sa panahon ng mga Espanyol ay nag-aklas sa maraming pagkakataon hanggang sa pagkabuo ng Katipunan noong Hulyo 7, 1892. Ang paglalantad ni Dr. Jose Rizal ng kanser sa lipunan partikular ang pagsasamantala ng mga prayle at ng gobyerno sa lipunan sa pamamagitan ng mga nobela niyang Noli Me Tangere at El Filibusterismo ay nagdulot ng kaniyang kamatayan at paglakas ng rebolusyon laban sa mga Kastila.
  • 16.
    PAGLINANG SA KAHALAGAHANSA PAGKATUTO SA ARALIN Sa kasalukuyan, anong halimbawa ng suliraning panlipunan ang nangangailangan ng solusyon? Paano isasagawa ang solusyon? Isulat sa patlang ang iyong sagot: __________________________________________________________________________ ____________________________________________ __________________________________________________________________________ ____________________________________________ __________________________________________________________________________ ____________________________________________ __________________________________________________________________________ ____________________________________________ __________________________________________________________________________ ____________________________________________
  • 17.
    LAHAD-DIWA Anong mahalagang paksaang inilalahad ng akda at nagbibigay ng paglalarawan sa katangian ng panitikan sa Panahon ng Himagsikan? Ipaliwanag. ___________________________________________________________________ _________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ ___________________________________________________________________ _______________ ______________________________________________________
  • 18.
    PAGBIBIGAY-LINAW Ibigay ang kahuluganng mga sumusunod batay sa pagkakagamit sa sanaysay ni Emilio Jacinto: 1.bubog - 2.hinagpis - 3.kapagalan - 4.liwanag - 5.mabighani - 6.mapagsampalataya - 7.matulin - 8.nagpupugay - 9.ningning- 10.sukaban -
  • 19.
  • 20.
    ANG NINGNING ATANG LIWANAG NI: EMILIO JACINTO
  • 21.
    Pahayag Mula saSanaysay Pangyayari sa Panahon ng mga Kastila Pangyayari sa Kasalukuyan 1. Ang ningning ay madaya. 2. Tayo’y mapagsampalataya sa ningning. 3. Ang kaliluhan at ang katampalasan ay humahanap ng ningning upang huwag magpamalas ng mga matang tumatanghal ang kanilang kapangitan. PAGLALAGOM
  • 22.
  • 23.
    IBA PANG ANYONG PANITIKAN SA PANAHON NG MGA KASTILA Halos lahat ng panitikan sa panahon ng mga Kastila ay nakatuon sa pagpapalaganap ng relihiyong Kristiyanismo. Ang Senakulo at Moro-moro ay mga dulang may kinalaman sa pananampalataya. • Senakulo- ang buhay at kamatayan ni Kristo sa krus at kalimitang itinatanghal ito tuwing Mahal na Araw. • Moro-moro- kalimitang ipinapakita sa mga kapistahan na nagtatampok ng tagumpay ng mga Kristiyano na lupigin ang mga Moro. Isa itong propaganda ng Simbahang Katoliko upang ipakita ang kapangyarihan at superyoridad ng pananampalatayang Kristiyano.
  • 24.
    IBA PANG ANYONG PANITIKAN SA PANAHON NG MGA KASTILA • Flores de Mayo- ginagawa upang dakilain ang Birheng Maria sa buong buwan ng Mayo sa pamamagitan ng pag-aalay ng bulaklak at prusisyon. • Santacruzan- ginaganap sa huling araw ng Mayo bilang paggunita sa pagkilala ni Constantine the Great sa Kristiyanismo bilang state religion ng Roman Empire noong ika-300 AD. Sa kasalukuyan ay nagiging animo beauty pageant ito na kinatatampukan ng pagparada ng mga naggagandahang dalaga at nagkikisigang binata.
  • 25.
    IBA PANG ANYONG PANITIKAN SA PANAHON NG MGA KASTILA • Tibag- dulang ginagawa sa Nueva Ecija, Bataan, Bulacan, Rizal, at Bicol na ang paksa ay ang paghahanap ni Sta. Elena sa mahal na krus na pinagpakuan at kinamatayan ni Kristo. • Sarsuwela- bahagi ng sinaunang Teatro sa panahon ng mga Kastila na kinatatampukan ng mga dulang may salitan ng pag-awit, drama, o katatawanan.
  • 26.
    IBA PANG ANYONG PANITIKAN SA PANAHON NG MGA KASTILA • Korido- ang estruktura ng tulang ito ay may tigwawalong pantig bawat taludtod. Ang salitang Korido ay galing sa salitang Mehikanong “corridor” na nangangahulugang “kasalukuyang pangyayari”, ang Mehikanong salitang “corridor” ay mula naman sa Kastilang “occurido”. Ito’y isang anyo ng tulang romansa na naglalarawan ng pakikipagsapalaran sa buhay ng mga kababalaghan at pantasya, nagpapamalas ng kagitingan, kabayanihan, at pagkamaginoo (Ortiz, 2017).Sa panulaan ay lumaganap noong ika-17 siglo ang Koridong Ibong Adarna na tumatalakay sa paghahanap ni Don Juan sa Ibong Adarna na ang awit ay lunas sa karamdaman ng ama niyang si Haring Fernando.
  • 27.
    IBA PANG ANYONG PANITIKAN SA PANAHON NG MGA KASTILA • Awit- isa pang anyo ng panulaan na binubuo naman ng tiglalabindalawang pantig bawat taludtod. Ang pinakasikat na awit na nalathala noong 1838 ay ang Florante at Laura na sinulat ni Francisco Balagtas, ang kinikilalang Ama ng Panulaang Tagalog. Kung tutuusin ay tulad ito ng Moro-moro na nagpapakita ng labanan ng Kristiyanong si Florante laban sa Muslim na si Aladin. Sa kabila ng pagkakaiba ng pananampalataya ay magiging magkaibigan sina Florante at Aladin ganoon din ang mga kasintahan nilang sina Laura at Flerida.
  • 28.
    PAGBIBIGAY-LINAW Liwanagin sa pamamagitanng sariling mga salita ang kahulugan ng mga sumusunod na piling saknong ng Ibong Adarna at Florante at Laura. Saknong 20 Alam niyang itong tao Kahit puno’t maginoo Kapag hungkag din ang ulo Batong agnas sa palasyo! Paliwanag:
  • 29.
    PAGBIBIGAY-LINAW Liwanagin sa pamamagitanng sariling mga salita ang kahulugan ng mga sumusunod na piling saknong ng Ibong Adarna at Florante at Laura. Saknong 29 Ngunit itong ating buhay Talinhagang di malaman Matulog ka nang mahusay Magigising nang may lumbay Paliwanag:
  • 30.
    PAGBIBIGAY-LINAW Liwanagin sa pamamagitanng sariling mga salita ang kahulugan ng mga sumusunod na piling saknong ng Ibong Adarna at Florante at Laura. Saknong 242 Datapuwa’t sa dahilang Ang tao’y may kahinaan Ayaw man sa kasamaa’y Nalihis sa kabutihan. Paliwanag:
  • 31.
    PAGBIBIGAY-LINAW Liwanagin sa pamamagitanng sariling mga salita ang kahulugan ng mga sumusunod na piling saknong ng Ibong Adarna at Florante at Laura. Saknong 1374 Kabataan palibhasa Pag-ibig ay batang-bata Sa apoy ng bawat nasa’y Hinahamak pati luha Paliwanag:
  • 32.
    PAGBIBIGAY-LINAW Liwanagin sa pamamagitanng sariling mga salita ang kahulugan ng mga sumusunod na piling saknong ng Ibong Adarna at Florante at Laura. Saknong 80 “O pagsintang labis ang kapangyarihan Sampung mag-aama’y iyong nasasaklaw Pag ikaw ay nasok sa puso ninuman Hahamaking lahat masunod ka lamang.” Paliwanag:
  • 33.
    PAGBIBIGAY-LINAW Liwanagin sa pamamagitanng sariling mga salita ang kahulugan ng mga sumusunod na piling saknong ng Ibong Adarna at Florante at Laura. Saknong 197 "Pag-ibig anaki'y aking nakilala, Di dapat palakhin ang bata sa saya; At sa katuwaa'y kapag namihasa, Kung lumaki'y walang hihinting ginhawa. Paliwanag:
  • 34.
  • 35.
    MGA ELEMENTONG PANLINGGUWISTIKA ATGAMIT NG WIKA SA AKDA 1.Pormal na Gamit ng Wika – sapagkat ang mga unang paksa ng panitikan noong panahon ng mga Kastila ay panrelihiyon, mapupuna na seryoso at pormal ang gamit ng wika sa mga Pasyon, Ibong Adarna at Florante at Laura. Didactic o waring palaging nangangaral ang estilo ng manunulat. 2.Simbolong Nakapaloob – nakatuon ang mga akda sa pagbibigay ng pagpapahalaga sa kabutihang loob at pananampalataya sa Diyos. Anoumang pagsubok nina Don Juan ay malalampasan at ang kasamaan ay di magtatagumpay at matatalo ng kabutihan. 3.Atake sa Wika – ang paggamit ng wika noong ika-17 at ika-18 siglo ay lubhang iba sa kasalukuyan. Marami sa mga salitang Tagalog noon ang hindi na ginagamit o madalang nang marinig sa kasalukuyan.
  • 36.
    ANG EBOLUSYON NGMGA PAKSA NG PANITIKAN SA PANAHON NG PANANAKOP NG MGA KASTILA Mula sa paksang panrelihiyon na humubog sa kamalayan ng ating mga ninuno ay nalantad pa rin ang katotohanang ang Pilipinas bilang sakop ng Espanya ay hindi malaya. Ang mga ritwal at palabas tulad ng Senakulo, Flores de Mayo, Moro- moro at marami pang iba ay hindi sapat upang pagtakpan ang paghihirap ng mga Pilipinong nakakaranas ng pagsasamantala mula sa mga prayle at mga tagapagpatupad ng batas. Lumilitaw na ang Florante at Laura ay ang may malaking impluwensiya kina Dr. Jose Rizal na dalawang ulit ginamit ang mga saknong ni Balagtas sa nobela niyang Noli Me Tangere at kay Andres Bonifacio na ang estilo ng pagtula ay di nalalayo sa estilo ni Balagtas.
  • 37.
    ANG EBOLUSYON NGMGA PAKSA NG PANITIKAN SA PANAHON NG PANANAKOP NG MGA KASTILA Sa panahong umuusbong ang paghahangad ng Kalayaan, ang Albanya sa Florante at Laura ay naging paglalarawan ng Pilipinas at ang mga makabuluhang saknong ni Balagtas ay nagsilbing basehan kung papaano dapat palakihin ang anak (saknong 197-203) at kung bakit ang isang bansang alipin ay dapat ipaglaban (saknong 14-19). Nakapag-ambag ang Florante at Laura sa paghubog ng pananaw ng mga Pilipinong dapat maghangad ng mas mahusay na pamamalakad mula sa gobyernong Kastila at nang di makamit ay nagluwal ng himagsikang 1896.
  • 38.
    GAWAING PANTAHANAN/TAKDANG-ARALIN Magsaliksik tungkolsa Sarsuwela sa panahon ng mga Kastila. Ikumpara ang mga paksa at paraan ng pagtatanghal ng mga noontime shows at teleserye sa kasalukuyan sa panitikang itinatanghal noong Panahon ng mga Kastila. Sumulat ng isang makabuluhang sanaysay na hindi bababa sa sampung pangungusap. Rubrik sa Pagmamarka: • Nilalaman 40% • Wastong Balarila 20% • Pagkamalikhain 20% • Organisasyon ng Diwa 20% • Kabuoan 100%
  • 39.
  • 40.
    PAGSUSULIT Hanay A HanayB ___________ 1. agnas A. kataksilan ___________ 2. hahamakin B. naligaw ___________ 3. hungkag C. ligaya ___________ 4. kakabakahin D. nagagapi ___________ 5. kaliluhan E. pagmamahal ___________ 6. layak F. nasa ___________ 7. lumbay G. bulok ___________ 8. nalihis H. maysala ___________ 9. namihasa I. haharapin ___________10. nalulugami J. dangal ___________11. nasasaklaw K. lalabanan ___________12. paglingap L. lungkot ___________13. pita M. sakop ___________14. puri N. Walang laman ___________15. salarin Ň. dumi NG. nasanay Suriin kung papaano ginamit ang mga sumusunod na salita sa mga piling saknong ng Ibong Adarna at Florante at Laura. Pagkatapos ay hanapin sa Hanay B ang pinakamalapit na kasingkahulugan. Isulat ang titik ng sagot sa patlang.
  • 41.
    PAGSUSULIT Hanay A HanayB ___________ 1. agnas A. kataksilan ___________ 2. hahamakin B. naligaw ___________ 3. hungkag C. ligaya ___________ 4. kakabakahin D. nagagapi ___________ 5. kaliluhan E. pagmamahal ___________ 6. layak F. nasa ___________ 7. lumbay G. bulok ___________ 8. nalihis H. maysala ___________ 9. namihasa I. haharapin ___________10. nalulugami J. dangal ___________11. nasasaklaw K. lalabanan ___________12. paglingap L. lungkot ___________13. pita M. sakop ___________14. puri N. Walang laman ___________15. salarin O. angkop P. nasanay Suriin kung papaano ginamit ang mga sumusunod na salita sa mga piling saknong ng Ibong Adarna at Florante at Laura. Pagkatapos ay hanapin sa Hanay B ang pinakamalapit na kasingkahulugan. Isulat ang titik ng sagot sa patlang. G I N K A O L B P D M E F J H
  • 42.
    PAGPAPALIWANAG Ilahad kung papaanongang impluwensiya ng mga Kastila ay nakapag-ambag ng pag-unlad sa Panitikang Pilipino at kung papaanong ang Panitikan ay naging kasangkapan sa pakikibaka para sa kalayaan noon at sa kasalukuyan. ______________________________________________________ ______________________________________________________ ______________________________________________________ __________
  • 43.