Rehiyon V:Bicol Region
Download as PPTX, PDF15 likes20,894 views
Ang dokumento ay nagtatalakay sa kasaysayan, panitikan, at kultura ng Rehiyon V (Bikol). Ipinapakita dito ang mga orihinal na naninirahan sa rehiyon, iba’t ibang anyo ng panitikan, tradisyon, at mga paniniwala ng mga Bikolano, kasama na ang kilalang Peñafrancia Festival. Ang mga Bikolano ay kilala sa kanilang masarap na pagkain, mga produkto, at kasiningan sa paghahabi, at ang kanilang wika ay nagsisilbing mahalagang pagkakakilanlan sa kanilang kultura.
Rehiyon V:Bicol Region
- 1. Rehiyon v Panitikan,Kultura,at PamumuhayGroup 3 Jessa Marie G. Atillo Christian Openiano Niño Saranza Raymund Dayo Rosenda Krischelle Elpa Cristuto Cezar John Carlos Perez Mark Ponce Ej Steven Lucing
- 3. Ayon sa kasaysayan, ang mga negrito ang orihinal na nanirahan sa rehiyong ito, 22,000 na taon nang nakakalipas. Ang mga Agta naman ay naging katuwang ng mga negritos. Sila ay nanirahan sa kagubatan ng Iriga at mga bundok ng Isarog. Sunod ay ang mga tagapagsunod nina Datu Dumangsil at Balensusa. Ang bicol region ay tinatawag na IBALON noon. Na nanggaling sa salitang ibalio na ibig sabihin ay ‘dalhin sa kabilang panig’, at IBALON na ibig sabihin mga tao sakabilang panig KASAYSAYAN
- 9. Uri ng Panitikan Narito ang ilang Panitikang Bikol; 1.Kasabihan(Tataramon) 2. Tigsik (toast) 3. Patodan o Paukod (Bugtong) 4. Awiting-bayan 5.Epiko
- 10. 1.Ariwaga o Sasabihon (Kasabihan) –binubuo ng 2-4 taludtod na may sukat at tugma. Naglalayon itong ipaalala sa mga kabataan ang magagandang ugali. Ito ay karaniwang tumatalakay sa moral, kabutihang loob at nagpapahiwatig ng pawang katotohanan tungkol sa buhay. HALIMBAWA -Ang masinaginsagin maanghit pa sa kanding. Ang nagkukunwari ay maanghit pa sa kambing. -Ang masinaginsagin maanghit pa sa kanding. Ang nagkukunwari ay maanghit pa sa kambing. -An maraot saindo dai na guibohan sa ibang tao. Ang masama sa iyo huwag mong gawin sa iba
- 11. 2.Tigsik (toast) –binubuo ng pagbigkas ng maikling tulang bilang parangal o papuri sa isang tao o bagay. Ginaganap sa isang tigsikan (drinking party). a.Itinotoast ko ang payapang gabing ito na siyang dahilan ng ating pagdiriwang dahil ang minimithi nating bulaklak ay naririto. b.Itinotoast ko ang lahat ng nilalang ng Diyos maliit man o Malaki walang pagkakaiba malaki man o maliit, pare-parehong may silbi.
- 12. 3.Patodan o Paukod (Bugtong) a.Isda ko sa Mariveles.Nasa loob ang kaliskis-(sili) b.Pag busog nakatayo.Pag gutom nakaupo-(sako) c.Payong ng ita.Di nababasa-(dahon ng saging)
- 13. 4.AWITING BAYAN-Tinatawag na Suanoy ang mga awiting bayan sa Bicol.Ang mga awiting bayan sa Bikol ay mga pagpapahayag ng nararamdaman at paniniwala ng mga tao na nilikha sa paraang paawit. 1.Dinusa 2.Tolbon 3.Diwata 4.Sarangue,Dumangoy 5.Angoy, Tagulaylay 6.Hoarasa
- 14. 5.EPIKO IBALON -ang tanyag na epiko ng Bikol patunay lamang na mayaman sa panitikan ang mga Bikolano. Si Fr. Jose Castaño ang nagtago ,nagpreserba at nagsalin sa wikang katila ng Ibalon. Kilala ang Bicol sa kanilang matandang epiko na Ibalon na isinalaysay ng isang makatang manlalakbay na si Cadugnung na isinalin Fr. Jose Castaño. Ang nasabing epiko ay nalathala sa Madrid sa tulong ni Wenceslao Retana. Ibalon o Ibalnon ang naging tawag ng mga Español sa sinaunang lupain ng mga Bicolano. Naging batayan nito ang mga “ibal” o “ibay” na kauna-unahang pangalan ng tangway ng Bicol. Salitang pinaikli ang “ibal” ng Ibalyo na nangangahulugan na naging tawiran mula sa Visaya patungo sa kabilang ibayo sa dakong Timog Luzon.
- 15. MGA MANUNULAT NG REHIYON V Alejandra, Clemente Bulocon –canaman, Camarines Sur; Nob. 23, 1985 -Isa siyang poet at playwright -Isa rin siyang manunulat ng Samahang Bikol -Darorroaggoyog (Just Hum to Yourself) 1927 -Madaling Isip (In Short) -siya rin ang sumulat ng dulang Prinsipe Lizardo at Prinsipe Fernando
- 16. Bobis, Merlinda Carullo–Tabacco, Albay; Nobye mbre 25, 1959 -“Kantada ng Babaeng Mandirigma” (daragang Magayon) isang epiko (Cantata of the Warrior Woman) 1993
- 17. Salazar, Antonio Bufete –Malinao, Albay;-ang kanyang mga isinulat na tula ay “An Pagtubod” (By Belief) -Tota Pulchra (Absolutely Beautiful), “Sa Bicolandia” (In Bicolandia) -Tonog na Gikan sa Langit (Voice from Heaven) -Nagsalin din siya ng Noli Me Tangere at El Filibusterismo at ilang tula ni Jose Rizal sa Bicolano
- 27. TRADISYON, KULTURA AT PANINIWALA Kultura – Kilala ang mga Bikolano sa pagiging Relihiyoso dala narin ng impluwensya ng mga Kastila. Hilig nilang kumain ng mga maaanghang at may gata. Mahilig sila sa mga sayaw at pagdalo sa mga kasayahan. Ang mga babae naman ay mahilig magpaganda at gumagamit ng mga palamuti sa katawan.
- 29. PANANAMIT Simple lamang ang pananamit ng mga kalalakihang Bikolano ngunit ang mga kababahian ay mahilig magpaganda at maglagay ng mga palamuti sa katawan.
- 30. PRODUKTO Tanyag ang mga ito sa kanilang produkto tulad ng pili na ginagawang suspiros, masapan, pastilyas at peanut brittle. Kilala din sila sakanilang taglay na kagalingan sa paghahabi buhat ng presensya ng masaganang suplay ng likas na yaman sa lugar.
- 32. WIKANG BIKOLANO Ang wikang Bikolano ay ginagamit ng mga taong naninirahan sa mga probinsya na matatagpuan sa tangway ng Bikol, at nag sisilbing Lingua Franca o pangunahing wika ng rehiyon. May ibat ibang uri sa pag sasalita ang mga Bikolano ayun sa lalawigan o probinsya nito. Pero kahit na ibat iba ang wikang Bikolano ginagamit nila, ito parin ang nagsilbing identidad upang sila ay magkaintindihan, magkaisa at mapanatili ang kaayusan, at kapayapaan ng kanilang lugar
- 33. Ang kanilang mga Akda ay isinusulat sa wikang Bikolano gaya ng “Daraga Magayon” at “Sarrong Banggi” Na ibig sabihin ay Dalagang Maganda at Isang Gabi.
- 34. Tradisyon Peñafrancia Festival Pinagdiriwang tuwing ikatlong sabado ng Setyembre taon2x sa lalawigan ng NAGA Bikol. Ito ay pinakamalaking pyesta ng Marian sa buong bansa. Tinagurian din itong isa sa mga nangungunang festival ng pinagsamang relihiyon, kultura at tradisyon sa siyam na araw ng pagdiriwang.
- 35. PANINIWALA *Paru-parung lumilipad da loob ng bahay Pagbisita ng mga kaluluwa ng pumanaw na kamag anak *Bawal dumiretso sa bahay kapag galing sa patay *Bawal mag walis sa Gabi Kumakatawan ito sa pag taboy ng mga “biyaya” *Bawal magbukas ng Payong sa Loob ng Bahay