Saligang batas ng pilipinas(1987)
Download as PPTX, PDF27 likes231,244 views
Ang Saligang Batas ng Pilipinas (1987) ay ang pinakamataas na batas sa bansa na pinagtibay noong Pebrero 2, 1987, na kinilala ng higit sa 17 milyong botante. Sinasalamin ng konstitisyon ang mga prinsipyo ng demokrasya, karapatang pantao, at pambansang teritoryo, na nagpapahayag ng kapangyarihan ng sambayanan. Naglalaman ito ng mga artikulo ukol sa mga karapatan ng mamamayan, pamahalaan, at mga layunin ng estado sa pag-unlad ng ekonomiya at lipunan.
![PREYAMBULO
"Kami, ang nakapangyayaring sambayanang
Pilipino, na humihingi ng tulong sa
Makapangyarihang Diyos, upang bumuo ng isang
makatarungan at makataong lipunan at
magtatag ng isang Pamahalaan nakakatawan sa
aming mga mithiin at mga lunggatiin,
magtataguyod ng kabutihan sa bawat isa,
mangangalaga at magpapaunlad ng aming
kamanahan, at titiyak para sa aming sarili at ang
kanang susunod ng mga biyaya ng kalayaan at
demokrasya sa ilalim ng pananaig ng batas at ng
pamamahalang puspos ng katotohanan,
katarungan, kalayaan, pag-ibig, pagkakapantay-
pantay at kapayapaan, ay naglalagda at
naghahayag ng Konstitusyong ito."[1]](https://image.slidesharecdn.com/saligangbatasngpilipinas1987-120619061204-phpapp01/85/Saligang-batas-ng-pilipinas-1987-4-320.jpg)
![Artikulo IV:
Pagkamamamayan
Seksyon 1.
Ang sumusunod ay mga mamamayan ng Pilipinas:
[1] Yaong mga mamamayan ng Pilipinas sa
panahon ng pagkakapatibay ng Konstitusyong ito;
[2] Yaong ang mga ama o mga ina ay mga
mamamayan ng Pilipinas;
[3] Yaong mga isinilang bago sumapit ang Enero
17, 1973 na ang mga ina ay Pilipino, na pumili ng
pagkamamamayang Pilipino pagsapit sa
karampatang gulang; at
[4] Yaong mga naging mamamayan ayon sa
batas.](https://image.slidesharecdn.com/saligangbatasngpilipinas1987-120619061204-phpapp01/85/Saligang-batas-ng-pilipinas-1987-11-320.jpg)
Saligang batas ng pilipinas(1987)
- 1. SALIGANG BATAS NG PILIPINAS(1987) INUULAT NG IKA-APAT NA PANGKAT
- 2. MGA NILALAMAN DISKRIPSYON PREYAMBULO ARTIKULO I ARTIKULO II ARTIKULO III ARTIKULO IV ARTIKULO V ARTIKULO VI ARTIKULO VII ARTIKULO VIII ARTIKULO IX ARTIKULO X ARTIKULO XI ARTIKULO XII ARTIKULO XIII ARTIKULO XIV ARTIKULO XV ARTIKULO XVI ARTIKULO XVII ARTIKULO XVIII HULING TALATA
- 3. DISKRIPSYON Ang Saligang-batas ng Pilipinas o Konstitusyon ng Pilipinas (Ingles: Constitution of the Philippines") ang kataas- taasang bata sa Pilipinas. Ang kasalukuyang saligang batas ng Pilipinas ay pinagtibay noong Pebrero 2,1987 sa isang plebiscite kung saan ang higit sa 3/4 o 76.37% ng mga humalal(17,059,495 ) ang bumoto ng sang=ayon dito at 22.65% (5,058,714 ) ang bumoto ng laban sa pagpapatibay nito.
- 4. PREYAMBULO "Kami, ang nakapangyayaring sambayanang Pilipino, na humihingi ng tulong sa Makapangyarihang Diyos, upang bumuo ng isang makatarungan at makataong lipunan at magtatag ng isang Pamahalaan nakakatawan sa aming mga mithiin at mga lunggatiin, magtataguyod ng kabutihan sa bawat isa, mangangalaga at magpapaunlad ng aming kamanahan, at titiyak para sa aming sarili at ang kanang susunod ng mga biyaya ng kalayaan at demokrasya sa ilalim ng pananaig ng batas at ng pamamahalang puspos ng katotohanan, katarungan, kalayaan, pag-ibig, pagkakapantay- pantay at kapayapaan, ay naglalagda at naghahayag ng Konstitusyong ito."[1]
- 5. PREYAMBULO (INGLES) We, the sovereign Filipino people, imploring the aid of Almighty God, in order to build a just and humane society and establish a Government that shall embody our ideals and aspirations, promote the common good, conserve and develop our patrimony, and secure to ourselves and our posterity the blessings of independence and democracy under the rule of law and a regime of truth, justice, freedom, love, equality, and peace, do ordain and promulgate this Constitution.
- 6. Artikulo I: Ang Pambansang Teritoryo Ang pambansang teritoryo ay binubuo ng kapuluang Pilipinas, kasama ang lahat ng mga pulo at mga karagatan na nakapaloob dito, at lahat ng iba pang mga teritoryo na nasa ganap na kapangyarihan o hurisdiksyon ng Pilipinas, na binubuo ng mga kalupaan, katubigan, at himpapawirin nito, kasama ang dagat teritoryal, ang lalim ng dagat, ang kailaliman ng lupa, ang mga kalapagang insular, at ang iba pang mga pook submarina nito. Ang mga karagatang nakapaligid, nakapagitan at nag-uugnay sa mga pulo ng kapuluan, maging ano man ang lawak at mga dimensyon ay nag-aanyong bahagi ng
- 7. Artikulo II: Pahayag ng mga Simulain at mga Patakaran ng Estado Seksyon 1. Ang Pilipinas ay isang Estadong republikano at demokratiko. Ang ganap na kapangyarihan ay angkin ng sambayanan at nagmumula sa kanila ang lahat ng mga awtoridad na pampamahalaan. Seksyon 2. Itinatakwil ng Pilipinas ang digmaan bilang kasangkapan ng patakarang pambansa, tinatanggap bilang bahagi ng batas ng bansa ang mga simulain ng batas internasyonal nakinikilala ng lahat at umaayon sa patakaran ng kapayapaan, pagkakapantay-pantay, katarungan, kalayaan, pakikipagtulungan, at pakikipagkaibigan sa lahat ng mga bansa. Seksyon 3. Ang awtoridad na sibilyan ay sumasaibabaw ng sa militar sa lahat ng panahon. Ang Sandatahang Lakas ng Pilipinas ay tagapangalaga ng Sambayanan at ng Estado. Ang layunin nito ay siguraduhing ang ganap na kapangyarihan ng Estado at ang integridad ng pambansang territory.
- 8. Artikulo III: Katipunan ng mga Karapatan Seksyon 1. Hindi dapat alisan ng buhay, kalayaan, o ariarian ang sino mang tao nang hindi kaparaanan sa batas, ni pagkaitan ang sinomang tao ng pantay na pangangalaga ng batas. Seksyon 2 Ang karapatan ng mga taong-bayan na magkaroon ng kapanatagan sa kanilang sarili, pamamahay, papeles, at mga bagay- bagay laban sa hindi makatwirang paghahalughog at pagsamsam sa ano mang layunin ay hindi dapat labagin, at hindi dapat maglagda ng warrant sa paghalughog o warrant sa pagdakip maliban kung may malinaw na dahilan na personal na pagpapasyahan ng hukom matapos masiyasat ang mayhabla at ang mga testigong maihaharap niya sa ilalim ng panunumpa o patotoo, at tiyakang tinutukoy ang lugar na hahalughugin, at mga taong darakpin o mga bagay na sasamsamin. Seksyon 3. (1) Hindi dapat labagin ang pagiging lihim ng komunikasyon at korespondensya maliban sa legal na utos ng hukuman, o kapag hinihingi ang naiibang kaligtasan o kaayusan ng bayan ukol sa itinatakda ng batas. (2) Hindi dapat tanggapin ang ano mang layunin sa alin mang hakbangin sa paglilitis ang ano mang ebidensya na nakuha nang labag dito o sa sinusundang seksyon.
- 9. Artikulo III: Katipunan ng mga Karapatan Seksyon 4. Hindi dapat magpatibay ng batas na nagbabawas sa kalayaan sa pananalita, pagpapahayag, o sa pamahayagan, o sa karapatang ng taong-bayan na mapayapang magkatipon at magpetisyon sa pamahalaan upang mailahad ang kanilang mga karaingan Seksyon 5. Hindi dapat magbalangkas ng batas para sa pagtatatag ng relihiyon, o nagbabawal sa malayang pagsasagamit nito. Dapat ipahintulot magpakailanman ang malayang pagsasagamit at pagtatamasa ng pagpapahayag ng mga relihiyon at pagsamba ng walang pagtatangi o pamimili. Hindi dapat kailanganin ang pagsusulit panrelihiyon ng karapatang sibil o pampulitika. Seksyon 6. Hindi dapat bawalan ang kalayaan sa paninirahan at ang pagbabago ng tirahan sa saklaw ng mga katakdaang itinatadhana ng batas maliban sa legal na utos ng hukuman. Ni hindi dapat bawalan ang karapatan sa paglalakbay maliban kung para sa kapakanan ng kapanatagan ng bansa, kaligtasang
- 10. Artikulo III: Katipunan ng mga Karapatan Seksyon 7. Dapat kilalanin ang karapatan ng taong-bayan na mapagbatiran hinggil sa mga bagay-bagay na may kinalaman sa tanan. Ang kaalaman sa mga opisyal na rekord, at sa mga dokumento at papeles tungkol sa mga opisyal na gawain, transaksyon, o pasya, gayon din sa mga datos sa pananaliksik ng pamahalaan na pinagbabatayan ng patakaran sa pagpapaunlad ay dapat ibigay sa mamamayan sa ilalim ng mga katakdaang maaaring itadhana ng batas. Seksyon 8. Hindi dapat hadlangan ang karapatan ng mga taong-bayan kabilang ang mga naglilingkod sa publiko at pribadong sektor na magtatag ng mga asosasyon, mga unyon, o mga kapisanan sa mga layuning hindi lalabag sa batas. Seksyon 9. Ang mga pribadong ariarian ay hindi dapat kunin ukol sa gamit pambayan nang walang wastong kabayaran. Seksyon 10. Hindi dapat magpatibay ng batas na sisira sa pananagutan ng mga kontrata. Seksyon 11. Hindi dapat ipagkait sa sino mang tao ang malayang pagdulog sa mga hukuman at sa mga kalupunang mala-panghukuman at sa sat na tulong pambatas nang dahil sa karalitaan.
- 11. Artikulo IV: Pagkamamamayan Seksyon 1. Ang sumusunod ay mga mamamayan ng Pilipinas: [1] Yaong mga mamamayan ng Pilipinas sa panahon ng pagkakapatibay ng Konstitusyong ito; [2] Yaong ang mga ama o mga ina ay mga mamamayan ng Pilipinas; [3] Yaong mga isinilang bago sumapit ang Enero 17, 1973 na ang mga ina ay Pilipino, na pumili ng pagkamamamayang Pilipino pagsapit sa karampatang gulang; at [4] Yaong mga naging mamamayan ayon sa batas.
- 12. Artikulo V: Karapatan sa Halal Seksyon 1. Ang karapatan sa halal ay maaaring gampanan ng lahat ng mga mamamayan ng Pilipinas na hindi inalisan ng karapatan ng batas, na labingwalong taong gulang man lamang, at nakapanirahan sa Pilipinas sa loob ng isang taon man lamang, at anim na buwan man lamang sa lugar na kanilang bobotohan kagyat bago maghalalan. Seksyon 2. Dapat magtakda ang Kongreso ng isang sistema para maseguro ang pagiging sekreto at sigurado ng mga balota at gayon din ng isang sistema para sa pagbotong liban ng mga kwalipikadong Pilipino na nasa ibang bansa. Para sa mga taong may kapansanan at mga hindi marunong bumasa at sumulat, ang Kongreso ay dapat bumalangkas ng isang pamamaraan na hindi na kakailanganin ang tulong ng mga ibang tao. Hanggang sumapit ang panahong iyon, sila ay pahihintulutang bumoto sa ilalim ng umiiral na mga batas at ng mga tuntuning maaaring ihayag ng Komisyon ng Halalan upang maprotektahan ng
- 13. Artikulo VI: Ang Kagawarang Tagapagbatas Artikulo VII: Ang Kagawaran ng Tagapagpaganap
- 14. Artikulo VIII: Ang Kagawarang Panghukuman Seksyon 1. Dapat masalalay ang kapangyarihang panghukuman sa isang Kataastaasang Hukuman at sa mga nakakababang hukuman na maaaring itatag ng batas. Saklaw ng kapangyarihang panghukuman ang tungkulin ng mga hukuman ng katarungan na ayusin ang nangyayaring mga sigalot na kinakasangkutan ng mga karapatang nararapat hingin at ipatupad nang naaayon sa batas at pasyang kung mayroon o walang naganap na lubhang pagsasamantala sa direksyon na humantong sa kawalan o kalabisan sa hurisdiksyon sa panig ng alin mang sangay o instrumentalidad ng pamahalaan.
- 15. Artikulo IX: Ang mga Komisyong Konstitusyonal Mga Karaniwang Tadhana Seksyon 1. Ang mga Komisyong Konstitusyonal, na dapat na malaya, ay ang Komisyon sa Sebisyo Sibil, Komisyon sa Halalan, at Komisyon sa Audit.
- 16. Artikulo X: Pamahalaang Lokal Seksyon 1. Ang mga Subdibisyon teritoryal at pulitikal ng Republika ng Pilipinas ay ang mga lalawigan, mga lungsod, mga bayan, at mga baranggay. Dapat magkaroon ng mga awtonomiyang rehiyon sa Muslim Mindanao at sa mga Cordillera ayon sa itinatadhana nito.
- 17. Artikulo XI: Kapananagutan ng mga Pinunong Bayan Seksyon1. Ang pagtitiwala ng bayan ay angkin ng katungkulang pambayan. Ang mga pinuno at mga kawaning pambayan at kinakailangang mamalaging nananagutan sa mga taong-bayan, maglingkod sa kanila na taglay ang pinakamataas na pakundangan, dangal, katapatan, at kahusayan, manuparan na taglay ang pagkamakabayan at katarungan, at mamuhay nang buong kapakumbabaan.
- 18. Artikulo XII: Pambansang Ekonomiya at Patrimonya Seksyon 1. Ang mga tunguhin ng pambansang ekonomiya ay higit pang pantay na pamamahagi ng mga pagkakataon, kita at kayamanan; sustenandong pagpaparami ng mga kalakal at mga paglilingkod na liha ng bansa para sa kapakinabangan ng sambayanan; at lumalagong pagkaproduktibo bilang susi sa pag-aangat ng uri ng pamumuhay para sa lahat, lalo na sa mga kapus-palad. Dapat itaguyod ng Estado ang industriyalisasyon at pagkakataon na magkahanapbuhay ang lahat bata sa mahusay na pagpapaunlad ng pagsasaka at repormang pansakahan, sa pamamagitan ng mga industriya na gumagamit nang lubusan at episyente sa mga kakayahan ng tao at mga likas na kayamanan, at nakikipagpaligsahan kapwa sa mga pamilihang lokal at dayuhan. Gayon man, dapat pangalagaan ng Estado ang mga negosyong Pilipino laban sa marayang kompitensyang dayuhan at mga nakamihasnan sa pangangalakal.
- 19. Artikulo XIII: Katarungang Panlipunan at Mga Karapatang Pantao Seksyon1. Dapat pag-ukulan ng Kongreso ng pinakamataas na priority ang pagsasabatas ng mga hakbangin na mangangalaga at magpapatingkad sa karapatan ng lahat ng mga mamamayan sa dignidad na pantao, magbabawas sa mga di pagkakapantay-pantay na panlipunan, pangkabuhayan, at pampulitika, at papawi sa mga di pagkakapantay-pantay na pagkalinangan sa pamamagitan ng pantay na pagpapalaganap ng kayamanan at kapangyarihang pampulitika para sa kabutihan ng lahat.
- 20. Artikulo XIII: Katarungang Panlipunan at Mga Karapatang Pantao Seksyon 2. Dapat kalakip sa pagtataguyod ng karunungang panlipunan ang tapat na paglikha ng mga pagkakataong ekonomiko na nasasalig sa kalayaan sa pagpapatiuna at pagtitiwala sa sariling kakayahan. IBA PANG NILALAMAN Paggawa Repormang Pansakahan at Panlikas na Kayamanan Reporma sa Lupang Urban at sa Pabahay Kalusugan Kababaihan Ang Mga Bahaging Ginagampanan at Mga Karapatan ng mga Organisasyon ng Sambayanan
- 21. Mga Karapatang Pantao Seksyon 17. (1) Nililikha sa pamamagitan nito ang isang malayang tanggapan na tatawaging Komisyon sa Mga Karapatang Pantao. (2) Ang Komisyon ay dapat buuin ng isang Tagapangulo at apat na mga Kagawad na kinakailangang mga katutubong ipininganak na mamamayan ng Pilipinas at ang mayorya nito ay dapat n amga kabilang sa Philippine Bar. Dapat itadhana ng batas ang taning na panahon ng panunungkulan at ang iba pang mga kwalipikasyon at mga disability ng mga kagawad ng Komisyon. (3) Hangga't hindi nabubuo ang Komisyong ito, ang kasalukuyang Pampanguluhang Komite sa mga Karapatang Pantao ay dapat magpatuloy sa pagtupad ng kasalukuyang mga gawain at kapangyarihan nito. (4) Dapat na kusa at regular na ipalabas ang pinagtibay na taunang-gugulin ng Komisyon.
- 22. Mga Karapatang Pantao Seksyon 18. Dapat magkaroon ang Komisyong sa Mga Karapatang Pantao ng mga sumusunod na mga kapangyarihan at mga gawain: (1) Magsiyasat, sa kusa nito o sa sumbong ng alin mang panig, ng lahat ng uri ng mga paglabag sa mga karapatang pantao na kinapapalooban ng mga sibil at pulitikal; (2) Maglagda ng mga panuntunan sa pamalakad, at mga tuntunin ng pamamaraan nito, at magharap ng sakdal na paglalapastangan ukol sa mga paglabag dito nang naaalinsunod sa mga Tuntunin ng Hukuman; (3) Magtakda ng angkop na mga hakbangin na naaayon sa batas para sa pangangalaga ng mag karapatang pantao ng lahat ng mga tao sa Pilipinas, at gayon din ng mga Pilipinong naninirahan sa ibang bansa, at magtakda ng mga panagkang hakbangin, at mga paglilingkod na tulong legal sa mga kulang-palad na ang mga karapatang pantao ay nilabag o nangangailangan ng proteksyon; (4) Tumupad ng mga kapangyarihan sa pagdalaw sa mga piitan, mga bilangguan, o mga pasilidad sa detensyon; (5) Magtatag ng patuluyang programa sa pananaliksik,
- 23. Mga Karapatang Pantao (6) Magrekomenda sa Kongreso ng mabisng mga hakbangin upang maitaguyod ang mga karapatang pantao at maglaan para sa mga bayad-pinsala sa mga biktima, o sa kanilang mga pamilya, ng mga paglabag sa mga karapatang pantao; (7) Subaybayan ang pagtalima ng Pamahalaan ng Pilipinas sa mga pananagutan sa pandaigdig na kasunduang-bansa hinggil sa mga karapatang pantao; (8) Magkaloob ng immunity sa pag-uusig sa sino mang tao na ang testimonyo o ang pag-iingat ng mga dokumento o iba pang ebidensya ay kinakailangan o makaluluwag sa pagtiyak ng katotohanan sa alin mang pagsisiyasat sa
- 24. Mga Karapatang Pantao (9)Hilingin ang tulong ng alin mang kagawaran, kawanihan, tanggapan o sangay sa pagtupad ng mga gawain nito; (10) Humirang ng mga pinuno at kawani nito nang naaayon sa batas; at (11) Tumupad ng iba pang mga tungkulin at mga gawain na maaaring itakda ng batas. Seksyon 19. Maaaring magtadhana ang Kongreso para sa iba pang mga kaso ng paglabag sa mga karapatang pantao na dapat masaklaw ng awtoridad ng Komisyon, nagsasaalangalang sa mga rekomendasyon nito.
- 25. Artikulo XIV: Edukasyon, Agham at Teknolohiya, mga Sining, Kultura, at Sports Edukasyon Seksyon 1. Dapat pangalagaan at itaguyod ng Estado ang karapatan ng lahat ng mga mamamayan sa mahusay na edukasyon sa lahat ng antas at dapat magsagawa ng angkop na mga hakbang upang matamo ng lahat ng gayong edukasyon. Seksyon 2. Ang Estado ay dapat: (1) Magtatag, magpanatili, at magtustos ng isang kumpleto, sapat, at pinag-isang sistema ng edukasyong naaangkop sa mga pangagailangan ng sambayanan at lipunan; (2) Magtatag at magpanatili ng isang sistema ng libreng pambayang edukasyon sa elementarya at mataas na paaralan. Hindi bilang pagtatakda sa likas na karapatan ng mga magulang sa pagaaruga ng kanilang mga anak, ang edukasyong elementarya ay sapilitan sa lahat ng mga batang nasa edad ng pag-aaral. (3) Magtatag at magpanatili ng isang sistema ng mga kaloob ng scholarship, mga programang pautang sa estudyante, mga tulong sa salapi, at iba pang mga insentibo na dapat ibigay sa karapat-dapat na mga estudyante sa mga
- 26. Wika Seksyon 6. Ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nililinang, ito ay dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika. Alinsunod sa tadhana ng batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng Kongreso, dapat magsagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan upang ibunsod at puspusang itaguyod ang paggamit ng Filipino bilang medium ng opisyal na komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa sistemang pang-edukasyon. Seksyon 7. Ukol sa layunin ng komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay Filipino at Ingles, hangga't walang ibang itinatadhana ang batas, . Ang mga wikang panrehiyon ay pantulong na mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbi na pantulong na mga wikang panturo roon. Dapat itaguyod ng kusa at opsyonal ang Kastila at Arabic. Hindi kailangang pilitan ang sinuman na pag-aral ang Kastila
- 27. Sining at Kultura Seksyon 14. Dapat itaguyod ng Estado ang pangangalaga, pagpapayaman at dinamikong ebolusyon ng isang pambansang kulturang Pilipino salig sa simulaing pagkakaisa sa pagkakaiba-iba sa kaligirang malaya, artistiko at intelektwal na pagpapahayag. Seksyon 15. Dapat tangkilikin ng Estado ang mga sining at panitikan. Dapat pangalagaan, itaguyod, at ipalaganap ng Estado ang pamanang historikal at kultural at mga likha at mga kayamanang batis artistiko ng bansa.
- 28. Sports Seksyon 19. (1) Dapat itaguyod ng Estado ang edukasyong pisikal at pasiglahin ang mga programang pang-sports, mga paligsahang panliga, at mga amateur sports, kasama ang pagsasanay para sa mga paligsahang pandaigdig, upang maisulong ang disiplina sa sarili, pagtutulungan ng magkakasama at kahusayan para sa pagbubuo ng kapamayanang malusog at mulat.
- 29. Artikulo XV: Ang Pamilya Seksyon 1. Kinikilala ng Estado ang pamilyang Pilipino na pundasyon ng bansa. Sa gayon, dapat nitong patatagin ang kaisahan ng pamilyang Pilipino at aktibong itaguyod ang lubos na pag- unlad niyon. Seksyon 2. Ang pag-aasawa, na di malalabag ng institusyong panlipunan, ay pundasyon ng pamilya at dapat pangalagaan ng Estado.
- 30. Seksyon 3. Dapat isanggalang ng Estado: (1) Ang karapatan ng mga mag-asawa na magpamilya nang naaayon sa kanilang pananalig na panrelihiyon at sa mga kinakailangan ng responsableng pagpapamilya; (2) Ang karapatan ng mga bata na mabigyan ng kalinga, kasama ang wastong pagaalaga at nutrisyon at natatanging proteksyon sa lahat ng mga anyo ng pagpapabaya, pagaabuso, pagmamalupit, pagsasamantala, at iba pang kondisyong nakakapinsala sa kanilang pag-unlad; (3) Ang karapatan ng pamilya sa sahot at kita na sapat ikabuhay ng pamilya; at (4) Ang karapatan ng mga pamilya o mga asosasyon nito na lumahok sa pagpaplano at pagpapatupad ng mga patakaran at mga programa na nakaapekto sa kanila. Seksyon 4. Ang pamilya ay tungkuling kalinangin ang matatandang mga miyembro nito ngunit maaari ring gawin ito ng Estado sa pamamagitan ng makatarungang mga pamaraan ng kapanatagang panlipunan.
- 31. Artikulo XVI: Ang Pangkalahatang Probisyon Seksyon 1. Ang bandila ng Pilipinas ay dapat na pula, puti, at bughaw, na may isang araw at tatlong bituin, na dinadakila at iginagalang ng sambayanan at kinikilala ng batas. Seksyon 2. Ang Kongreso, sa pamamagitan ng batas, ay maaaring magpatibay ng isang bagong pangalan ng bansa, isang pambansang awit, o isang pambansang sagisag, na pawang tunay na naglalarawan at sumisimbulo ng mga mithiin, kasaysayan, at mga tradisyon ng sambayanan. Ang nasabing batas ay dapat magkabisa lamang pagkaratipika ng sambayanan sa isang pambansang referendum.
- 32. Artikulo XVII: Mga Susog o Mga Pagbabago Seksyon 1. Ang ano mang susog o pagbabago sa Konstitusyong ito ay maaaring ipanukala: (1) ng Kongreso sa pamamagitan ng tatlong-kapat na boto ng lahat ng mga Kagawad nito; o (2) sa pamamagitan ng isang Kumbensyong Konstitusyonal.
- 33. Artikulo XVIII: Mga Tadhanang Lilipas Seksyon 1. Ang unang halalan ng mga kagawad ng Kongreso sa ilalim ng Konstitusyong ito ay dapat iraos sa ikalawang Lunes ng Mayo, 1987. Ang unang halalang lokal ay dapat iraos sa petsang itatakda ng Pangulo, na maaaring kasabay ng halalan ng mga Kagawad ng Kongreso. Dapat isabay dito ang halalan ng mga Kagawad ng mga sangguniang panlungsod o pambayan sa Metropolitan Manila area.
- 34. Huling Talata Ang sinundang panukalang Konstitusyon ng Republika ng Pilipinas ay pinagtibay ng Komisyong Konstitusyonal ng 1986 noong ikalabindalawang araw ng Oktubre, Labinsiyam na raan at walumpu't anim, at nilagdaan nang naaayon noong ikalabinlimang araw ng Oktubre, Labinsiyam na raan at walumpu't anim sa Plenary Hall, National Government Center, Lungsod Quezon, ng mga Komisyoner na lumagda dito. Pinagtibay: Cecilia Muñoz Palma President Ambrosio B. Padilla Vice President Napoleon G. Rama Floor Leader Ahmad Domocao Alonto Assistant Floor Leader Pinatunayan:Flerida Ruth P. Romero Secretary-General Adopted: Oktubre 15, 1986 Corazon C. Aquino Pangulo Republika ng Pilipinas Ratified: Pebrero 2, 1987