Sanaysay.pptxassdscdxvdvcdfrtrcvxbvnvbmb
- 2. - Ito ay isang anyo ng panitikan na naglalaman ng kuro-kuro, opinyon, saloobin, at damdamin ng manunulat hinggil sa isang tiyak na paksa. Sa pamamagitan nito, nailalahad ang mga personal na karanasan, reaksyon, at pananaw sa isang malikhaing paraan.
- 4. Paksa - Ito ang pangunahing tema na tinatalakay sa sanaysay. Maaaring ito ay tungkol sa pamilya, kalikasan, karanasan, lipunan, at iba pa. Ang isang mahusay na paksa ay nagbibigay ng direksyon sa kabuuan ng sanaysay. Halimbawa: “Bakit Mahalaga ang Pagtatanim?”
- 5. Anyo May dalawang anyo: oPormal na sanaysay – seryoso, may lohikal na daloy, at may malalim na paksa. oDi-pormal na sanaysay – personal, magaan, at madalas may halong katatawanan.
- 6. Kaisipan - Ito ang mga ideya o mensahe ng may- akda. Maaaring ito ay tahasang sinasabi o isinasalaysay sa pamamagitan ng mga halimbawa. Halimbawa: Ang kahalagahan ng pagkakaisa sa panahon ng sakuna.
- 7. Damdamin - ay salamin ng damdamin. Ito ay nararamdaman ng mambabasa sa bawat pangungusap. Hal: Pagdurusa ng isang anak sa pagkakahiwalay ng magulang.
- 8. Himig - Tumutukoy sa tono o tinig ng sanaysay. Maaaring ito ay seryoso, mapagpatawa, mapanlikha, o mapang-akit. Hal: Himig na mapanuri kapag tinatalakay ang isang isyu sa gobyerno.
- 9. Estilo - Ito ang natatanging paraan ng pagsulat ng may-akda. Maaaring gumamit siya ng tayutay, paghahalintulad, pagtutulad, o malikhain at makataong paglalahad. Hal: Paggamit ng mga sawikain sa pagbukas ng sanaysay.
- 10. Wika - Ang wika ay mahalaga sa pagpapahayag ng ideya. Dapat ito ay: • Angkop sa layunin ng sanaysay • Maayos ang gramatika • Malikhain ang pagkakagamit
- 13. Lunan – kung saan isinulat ang sanaysay ay nakaaapekto sa tema nito. Konteksto May-akda – ang taong sumulat ng sanaysay na may partikular na karanasan o pananaw. Panahon– tumutukoy sa kasaysayan kung kailan isinulat ang sanaysay.
- 15. Alamin: Simbolo – Ginagamit upang ipakita ang mahalagang bahagi ng kultura, gaya ng barong na sumasagisag sa paggalang, o palay na simbolo ng kasaganahan. Halimbawa: Sa sanaysay na “Ang Pista sa Nayon,” ang banderitas ay sumisimbolo sa kasiyahan at pagkakaisa ng mga mamamayan.
- 16. Alamin: Wika – Ang pagpili ng salita ay salamin ng kultural na pagkakakilanlan. Halimbawa: ang paggamit ng salitang "po" at "opo" ay nagpapakita ng paggalang sa nakatatanda.
- 17. Alamin: Norms – Mga inaasahang kilos o asal sa lipunan. Mababasa ito sa mga sanaysay na nagsasalaysay ng tamang gawi, tulad ng pagmamano, pakikipagkapwa, o paggalang sa panauhin.
- 18. Alamin: Pagpapahalaga – Tumutukoy sa mga paniniwala ng tao, gaya ng kahalagahan ng pamilya, pananampalataya, at edukasyon. Lumilitaw ito sa tema ng sanaysay, lalo na kapag personal o makabayan ang tono.
- 19. Alamin: Arketipo – Karaniwang tauhang may partikular na gampanin sa lipunan tulad ng bayani, ina, o tagapagtanggol. Madalas lumilitaw ito sa mga sanaysay na pumapaksa sa kabayanihan o sakripisyo ng isang indibidwal.
- 20. Mga gabay na tanong: Sino ang may-akda? Ano ang paksa ng sanaysay? Anong anyo ng sanaysay? Anong kaisipan o mensahe ang ipinapakita ng sanaysay?
- 21. Mga gabay na tanong: Anong damdamin ang nagingibabaw sa sanaysay? Anong himig ang makikita sa sanaysay? Anong estilo ang ginamit ng manunulat? Kailan naisulat ang sanaysay?
- 22. Mga gabay na tanong: Ano – anong simbolo ang ginamit ng manunulat? Batay sa sanaysay, anong kaugalian ng isang lipunan ang kanilang nakasanayan? Anong kilos o gawi ng mga mamamayan ang ipinapakita ng sanaysay?
- 23. Mga Karapatang Pantao: ● Karapatang mamuhay o freedom to live; ● Kalayaan sa pagsasalita o freedom of speech; ● Pagkakapantay - pantay sa harap ng batas o equality before the law; ● Mga panlipunang karapatan o social rights; ● Mga pangkalinangang karapatan o cultural rights; ● Mga pangkabuhayang karapatan o economic rights (pertaining to livelihood); ● Ang karapatang makilahok sa kultura o the right to participate in culture; ● Ang karapatan sa pagkain o the right to food; ● Ang karapatang makapaghanapbuhay o the right to work for a living; ● Ang karapatan sa edukasyon o the right to education
- 24. Karapatang Pantao ➔ ay tumutukoy sa mga payak na karapatan at kalaanang nararapat na matanggap o matamasa ng lahat ng mga tao anuman ang estado sa buhay.
- 26. 1. Napahahalagahan nito ang buhay ng lahat ng uri ng tao. 2. Nabibigyan ng kalayaan sa pamamahagayag. 3. Nagkakaroon ng pagkakapantay-pantay sa harap ng batas. 4. Naipamamalas ang karapatang magkaroon ng sariling kabuhayan. 5. Napahahalagahan ang karapatan sa pagkakaroon ng maayos na edukasyon. Mahalaga ang karapatang pantao dahil sa mga sumusunod:
- 27. Ang Pangkalahatang Kapulungan ay nagpahayag ng Pandaigdig na Pagpapahayag na itong mga Karapatan ng Tao bilang pangkalahatang pamantayang maisasagawa para sa lahat ng tao at bansa, sa layuning ang bawat tao at bawat galamay ng lipunan, na laging nasa isip ang pahayag na ito, ay magsikap sa pamamagitan ng pagtuturo at edukasyon na maitaguyod ang paggalang sa mga karapatan at kalayaang ito at sa pamamagitan ng mga hakbang sa pambansa at pandaigdig na pagsulong, ay makamtan ang pangkalahatan at mabisang pagkilala at pagtalima sa mga ito, maging ng mga mamamayan ng mga Kasaping Estado at ng mga mamamayan ng mga teritoryo na nasa ilalim ng kanilang nasasakupan.
- 28. Artikulo 2 Ang bawat tao’y karapat-dapat sa lahat ng karapatan at kalayaang nakalahad sa Pahayag na ito, nang walang anumang uri ng pagtatangi, gaya ng lahi, kulay, kasarian, wika, relihiyon, kuro-kurong pampulitika o iba pa, pinagmulang bansa o lipunan, ari- arian, kapanganakan o iba pang katayuan.
- 29. Artikulo 2 Bukod dito, walang pagtatanging gagawin batay sa katayuang pampulitika, hurisdiksiyunal o pandaigdig na kalagayan ng bansa o teritoryong kinabibilangan ng isang tao, maging ito ay nagsasarili, itinitiwala, di- nakapamamahala sa sarili o nasa ilalim ng anumang katakdaan ng soberanya.
- 30. Artikulo 3 Ang bawat tao’y may karapatan sa buhay, kalayaan at kapanatagan ng sarili.
- 31. Artikulo 4 Walang sinumang aalipinin o bubusabusin; ipagbabawal ang anumang anyo ng pang-aalipin at ang pangangalakal ng alipin.
- 32. Artikulo 5 Walang sinumang pahihirapan o lalapatan ng malupit, di-makatao o nakakalait na pakikitungo sa parusa.
- 33. Artikulo 6 Ang bawat tao’y may karapatang kilalanin saanmang dako bilang isang tao sa harap ng batas.
- 34. Artikulo 7 Ang lahat ay pantay-pantay sa harap ng bats at may karapatan sa walang pagtatangi ng pangangalaga ng batas. Ang lahat ay may karapatan sa pantay na pangangalaga laban sa anumang pagtatangi-tanging nalalabag sa pahayag na ito at laban sa anumang pagbubuyo sa gayong pagtatangi-tangi.
- 35. Artikulo 8 Ang bawat tao’y may karapatan sa mabisang lunas ng karampatang mga hukumang pambansa tungkol sa mga gawang lumalabag sa pangunahing mga karapatan na ipinagkaloob sa kanya ng saligang batas o ng batas.
- 36. Artikulo 9 Walang sinumang ipaiilalim sa di-mkatwirang pagdakip, pagpigil o pagpapatapon.
- 37. Artikulo 10 Ang bawat tao’y may karapatan sa ganap na pagkakapantay-pantay, sa isang makatarungan at hayag na paglilitis ng isang hukumang malaya at walang kinikilingan, sa pagpapasiya ng kanyang mga karapatan at pananagutan at sa anumang paratang na kriminal laban sa kaniya.
- 38. Artikulo 11 Ang bawat taong pinararatangan ng pagkakasalang pinarurusahan ay may karapatang ituring na walang-sala hanggang di- napatutunayang nagkasala alinsunod sa batas sa isang hayag na paglilitis na ipinagkaroon niya ng lahat ng garantiyang kailangan sa kanyang pagtatanggol.
- 39. Artikulo 11 Walang taong ituturing na nagkasala ng pagkakasalang pinarurusahan dahil sa anumang gawa o pagkukulang na hindi isang pagkakasalang pinarurusahan, sa ilalim ng batas pambansa o pandaigdig, noong panahong ginawa iyon. Hindi rin ipapataw ang parusang lalong mabigat kaysa nararapat nang panahong magawa ang pagkakasalang pinarurusahan.
- 40. Artikulo 12 Walang taong isasailalim sa di-makatuwirang panghihimasok sa kanyang pananahimik, pamilya, tahanan o pakikipagsulatang ni sa tuligsa sa kanyang karangalan at mabuting pangalan. Ang bawat tao’y may karapatan sa pangangalaga ng batas laban sa gayong mga panghihimasok o tuligsa.
- 41. Artikulo 13 Ang bawat tao’y may karapatan sa kalayaan ng pagkilos at paninirahan sa loob ng mga hanggahan ng bawat estado. Ang bawat tao’y may karapatang umalis sa alinmang bansa, pati na sa kanyang sarili, at bumalik sa kanyang bansa.
- 42. Artikulo 14 Ang bawat tao’y may karapatang humanap at magtamasa sa ibang bansa ng pagpapakupkop laban sa pag-uusig. Ang karapatang ito’y hindi mahihingi sa mga pag- uusig na tunay na nagbubuhat sa mga pagkakasalang di-pampulitika o sa mga gawang nasasalungat sa mga layunin at simulain ng mga Bansang Nagkakaisa.
- 43. Artikulo 15 Ang bawat tao’y may karapatan sa isang pagkamamamayan. Walang sinumang aalisin ng kanyang pagkamamamayan ng walang katuwiran ni pagkakaitan ng karapatang magpalit ng kanyang pagkamamamayan.
- 44. Artikulo 16 Ang mga lalaki’t babaeng may sapat na gulang ay may karapatang mag-asawa at magpamilya nang walang anumang pagtatakda dahil sa lahi, bansang kinabibilangan o relihiyon. Nararapat sila sa pantay-pantay na karapatan sa pag- aasawa, sa panahong may-asawa at pagpapawalang bisa nito.
- 45. Artikulo 16 Ang pag-aasawa’y papasukin lamang sa pamamagitan ng malaya at lubos na pagsang-ayon ng mga nagbabalak makipag-asawa. Ang pamilya ay likas at pangunahing pangkat sa sangay ng lipunan at karapat-dapat sa pangangalaga ng lipunan at ng Estado.
- 46. Artikulo 17 Ang bawat tao’y may karapatang mag-angkin ng ari-arian nang mag-isa gayon din na kasama ng iba. Walang sinumang aalisan ng kanyang ari-arian nang walang katuwiran.
- 47. Artikulo 18 Ang bawat tao’y may karapatan sa kalayaan ng pag-iisip, budhi at relihiyon; kasama sa karapatang ito ang kalayaang magpalit ng kanyang relihiyon o paniniwala maging nag-iisa o kasama ang iba sa pamayanan upang ipakilala ang kanyang relihiyon o paniniwala sa pagtuturo, pagsasagawa, pagsamba at pagtalima.
- 48. Artikulo 19 Ang bawat tao’y may karapatan sa kalayaan ng pagkukuro at pagpapahayag; kasama ng karapatang ito ang kalayaan at kuro-kuro nang walang panghihimasok at humanap, tumanggap at magbigay ng impormasyon at kaisipan sa pamamagitan ng alinmang paraan ng pagkakalat at walang pagsasaalang-alang ng mga hanggahan.
- 49. Artikulo 20 Ang bawat tao’y may karapatan sa kalayaan sa mapayapang pagpupulong at pagsasamahan. Walang sinumang pipiliting sumapi sa isang kapisanan.
- 50. Artikulo 21 Ang bawat tao’y may karapatang makilahok sa pamahalaan ng kanyang bansa, sa tuwiran o sa pamamagitan ng mga kinatawang malayang pinili. Ang bawat tao’y may karapatan sa pantay na pagpasok sa paglilingkod pambayan ng kanyang bansa.
- 51. Artikulo 21 Ang kalooban ng bayan ang magiging saligan ng kapangyarihan ng pamahalaan; ang kaloobang ito’y ipahahayag sa tunay na mga halalan sa pana-panahon sa pamamagitan ng pangkalahatan at pantay-pantay na paghahalal at idaraos sa pamamagitan ng lihim na balota o sa katumbas na pamamaraan ng malayang pagboto.
- 52. Artikulo 22 Ang bawat tao, bilang kasapi ng lipunan, ay may karapatan sa kapanatagang panlipunan at nararapat na makinabang sa pamamagitan ng pambansang pagsisikap at pakikipagtulungang pandaigdig at alinsunod sa pagkakabuo at mga mapagkukunan ng bawat Estado, sa mga karapatang pangkabuhayan, panlipunan at pangkalinangan na lubhang kailangan para sa kanyang karangalan at sa malayang pagpapaunlad ng kanyang pagkatao.
- 53. Artikulo 23 Ang bawat tao’y may karapatan sa paggawa, sa malayang pagpili ng mapapasukang hanapbuhay, sa makatarungan at kanais-nais na mga kalagayan sa paggawa at sa pangangalaga laban sa kawalang mapapasukang hanapbuhay. Ang bawat tao’y may karapatan sa kapantay na bayad ng kapantay na gawain, nang walang anumang pagtatangi.
- 54. Artikulo 23 Ang bawat taong gumagawa ay may karapatan sa makatarungan at nababatay sa kabayarang tumitiyak sa kanyang sarili at sa kanyang pamilya ng kabuhayang karapat-dapat sa karangalan ng isang tao, at pupunan, kung kailangan, ng iba pang paraan ng pangangalagang panlipunan. Ang bawat tao’y may karapatang magtatag at umanib sa mga unyon ng manggagawa para sa pangangalaga ng kanyang mga kapakanan.
- 55. Artikulo 24 Ang bawat tao’y may karapatan sa pamamahinga at paglilibang, kasama ang mga makatuwirang pagtatakda ng mga oras ng paggawa at may sahod sa mga pana-panahong pista opisyal.
- 56. Artikulo 25 Ang bawat tao’y may karapatan sa isang pamantayan ng pamumuhay na sapat para sa kalusugan at kagalingan ng kanyang sarili at ng kanyang pamilya, kasama na ang pakain, pananamit, paninirahan at pagpapagamot at kinakailangan mga paglilingkod panlipunan, at ng karapatan sa kapanatagan sa panahong walang gawain, pagkakasakit, pagkabalda, pagkabalo, katandaan at iba pang kakapusan sa ikabubuhay sa mga di-maiiwasang pangyayari.
- 57. Artikulo 25 Ang pagkaina at pagkabata ay nararapat sa tanging kalinga at tulong. Ang lahat ng bata, maging anak na lehitimo o di-lehitimo, ay magtatamasa ng gayon ding pangangalagang panlipunan.
- 58. Artikulo 26 Ang bawat tao’y may karapatan sa edukasyon. Ang edukasyon ay walang bayad, doon man lamang sa elementarya at pangunahing antas. Ang edukasyong elementarya ay magiging sapilitan. Ang edukasyong teknikal at propesyonal ay gagawing maabot ng lahat at ang lalong mataas na edukasyon ay ipinagkaloob nang pantay-pantay sa lahat batay sa pagiging karapat-dapat.
- 59. Artikulo 26 Ang edukasyon ay itutungo sa ganap na pagpapaunlad ng pagkatao at sa pagpapalakas ng paggalang sa mga karapatan ng tao at mga pangunahing kalayaan. Itataguyod nito ang pagkakaunawaan, pagbibigayan, at pagkakaibigan ng lahat ng bansa, mga pangkat na panlahi o panrelihiyon, at palawakin ang mga gawain ng mga Bansang Nagkakaisa sa ikapananatili ng kapayapaan. Ang mga magulang ay may pangunahing karapatan pumili ng uri ng edukasyong ipagkaloob sa kanilang mga anak.
- 60. Artikulo 27 Ang bawat tao’y may karapatang makilahok nang malaya sa buhay pangkalinangan ng pamayanan, upang tamasakin ang mga sining at makihati sa mga kaunlaran sa siyensiya at sa mga pakinabang dito. Ang bawat tao’y may karapatan sa pangangalaga ng mga kapakanang moral at materyal bunga ng alinmang produksyon pang-agham, pampanitikan o pansining na siya ang may-akda.
- 61. Artikulo 28 Ang bawat tao’y may karapatan sa kaayusang panlipunan at pandaigdig na ang mga karapatan at mga kalayaang itinakda sa Pahayag na ito ay ganap na maisasakatuparan.
- 62. Artikulo 29 Ang bawat tao’y may mga tungkulin sa pamayanan sa ikaaari lamang ng malaya at ganap na pagkaunlad ng kanyang pagkatao. Sa paggamit ng kanyang mga karapatan at mga kalayaan, ang bawat tao’y masasaklaw lamang ng mga katakdaan gaya ng ipinapasya ng batas na tanging sa layunin lamang ng pagtatamo ng kaukulang pagkilala at paggalang sa mga karapatan at mga kalayaan ng iba at sa pagtugon sa makatarungang kahilingan ng moralidad, kaaayusang pambayan at ng pangkalahatang kagalingan sa isang demokratikong lipunan.
- 63. Artikulo 29 Ang mga karapatan at kalayaang ito ay hindi magagamit sa anumang pangyayari nang nasasalungat sa mga layunin at mga simulain ng Mga Bansang Nagkakaisa.
- 64. Artikulo 30 Walang bagay sa Pahayag na ito na nangangahulugan at nagbibigay sa alinmang Estado, pangkat o tao ng anumang karapatang gumawa ng anumang kilusan o magsagawa ng anumang hakbang na naglalayong sirain ang nakalahad dito.
- 65. Narito ang ilang Kuwento na may kinalaman sa Karapatang Pantao. ● TATA SELO ni: Rogelio Sikat ● IMPENG NEGRO ni: Rogelio Sikat ● BATINGAW (Asin)
- 66. KARAPATANG PANTAO NG LAHAT NG TAO PAKSA NG TULA: Paggalang sa Karapatang Pantao ni Josel Maylne Gallano Ang ating karapatang pantao Nararapat nating irespeto Na para bang tayo’y nagmamano Sa mga nakatatandang tao.
- 67. Kahit pa saan man ang lokasyon Ito ay ang ating obligasyon Hindi lang dapat sa mga okasyon Pagkakaisa ang tanging rason Karapatang pantao’y igalang Lahat tayo’y pantay-pantay lamang Dapat tayo ay maging matapang Ipaglaban ang nararapat lang
- 68. MARAMING SALAMAT SA PAKIKINIG! Mga Tagapag-ulat: Ivy Anoy Juvy Lumabi Marielle Apatan Nerose Inso Rhonalyn Bajenting Vinscent Balingit