seacowaralin7-230118004455-82a37341.pdf
- 3. • •
- 4. •
- 5. • • • •
- 7. Umangat ang impluwensiya at kapanyarihan ng Simbahan Romano sa pagpasok ng Gitnang Panahon. Sa simbahan umikot ang lipunan, pamilya, at maging ang pamahalaan, at ang naging sandigan it ng paniniwala. Ito ang naging pangunahing institusyon sa Gitnang Panahon. Bagama't watak- watak ang lipunan, binigkis ng Simbahan ang mga tao at tumugon ito sa mga pangunahing pangangailangan ng taumbayan
- 8. Anyong tatsulok ang organisasyon ng Simbahan. Nagsasagawa ng mga misa at sakramento sa tao ayon sa sumusunod na organisasyon Santo Papa Ang pinakamataas na pinuno ng simbahan. taglay niya ang kapanyarihang ehetibo,lehislatibo at hudikatura. Kardinal Pinili ng Santo Papa. Katuwang ng Papa na pinili sa hanay ng mga arsobispo, na siyang pangkat na naghahalal sa Papa. Arsobispo Ang pinakamataas na obispo, Pinamamahalaan niya ang mga dayosis Obispo Pinuno ng mga dayosis sa mga lalawigan.Tungkulin ng mga obispo na lutasin ang mga sigalot na may kaugnayan sa mga aral ng simbahan at gabayan ang mga pari. Pari Pinuno ng isang parokya
- 9. • Nagtatatag at nangangasawa ng mga unibersidad. • Mga kautusan tungkol sa doktrinang kristiyano. • Nagtatakda ng banal na araw, araw ng pangilin at pasasaayos sa mga ritwal ng Simbahan. • Kumukontrol sa mga ordeng panrelihiyon. • Nagkakaloob ng indulhensiya
- 10. • Nagpapatupad ng mga regulasyon sa pagsamba. Ang pinakamabigat na parusa na ipinataw ng Simbahan sa mga nagkakasala ay eskomulgasyon at interdict. Ang eskomulgasyn ay isang parsuang pag-aalis sa karapatan at pribilehiyo ng isang tao bilang kasapi ng Simbahn. Kapag ang isang hari ay patuloy sa pagmamatigas, ipapataw ang interdict. Ang interdict ay pagtigil sa pagganap ng Simbahan sa sakramento sa isang kaharian, Ikinagalit ng mga tao ang ganitong parusa kaya napapasund ang hari sa kagustuhan ng Simbahan.
- 12. • Umunlad ang ekonomiya sa tulong ng mga tao ng Simbahan.Ang mga sakahan sa monasteryo ay nagsilbing modelo ng maayos na sakahan para sa lahat ng magsasaka. Ang Simbahan din ay tumulong sa pagkakaroon ng tamang presyo sa panahong muling nabubuhay ang kalakalan at industriya. • Nag karoon ng kaayusan sa lipunan sapagkat hinawakan ng Papa ang tungkulin ehekutibo, lehislatura at hudikatura • Niyakap ng mga barbarong Aleman ang krisitiyanismo. Sa pagsisikap ng mga misyonero, unti-unting niyakap ng mga barbaro ang pananampalatayang Katoliko na naging daan upang matamo ang katahimikan sa bansa, Sa kabuuan, malaki ang naitulong ng simabahan sa mga tao noong Gitnang Panahon sa aspektong espiritwal, kabuhayan, at panlipunan sa pamagitan ng pagpapalaganap ng Kristiyanismo. Narito ang ilang ambag sa Simbahan noong Gitnang Panahon
- 13. • Nag silbing guro ang mga pari. Binuksan nila ang mga simbahan upang maging sentro ng kaalaman. Dagdag pa rito, naitago nila ang mga kaalamang klasikal. Ang mga paaralan noong panahong iyon ay itinatag din ng mga monghe.Iningatan nila ang kaalamang klasikal ng mga sinaunang Griyego at Romano sa pamamagitan ng matiyagang pagsusulat muli sa mga aklat ng kanilang iniingatan sa mga monasteryo. • Naging bahagi ang Simbahan sa pangangalaga ng kultura. Ang mga gawain sa sining tulad ng mga manuskrito at pintura ay nasira dahil sa pagwasak ng mga barbaro. Ngunit dahil sa pagtitiyaga ng mga monghe at kaalaman nila sa pagbasa at pasulat, kinopya , isinulat, at muling binuo ang mga aklat na sinira ng mga barbaro.
- 14. • Bumalangkas ang Simbahan ng mga batas at nagtatag ng sariling hukuman na siyang lilitis sa nga nagkakasala na ang sangkot ay mga pari at mga pangkaraniwang tao.Ang kaayusan sa lipunan noong panahong medyibal ay tugon ng Simabahn sa mga pangangailangan ng tao. • Sa pamagitan ng mga misyonaryo, naisapuso at naitanim sa mga tao ang mga aral at salita ng Diyos. Pinalaganap ng misyonaryo ang Kristiyanismo sa labas Imperyng Romano tulad nina Imlas na nangaral sa mga taong Gothic. Si ST.Patrick, na isang briton, ay nagtungo sa ireland upang mapanumbalik (Convert) ang mga Celtic. Si Augustine ay ipinadala sa Great Britain upang biniyaga ang hari ng Kent. Samantala, si Boniface naman ay ipindala sa Germany upang mangaral sa mga salita ng Diyos at nakapagtayo rin siya ng simbahan at monastery.
- 16. Ang Banal na Imperyong Romano Sa pagbagsak ng Imperyong Romano ay dumagsa ang mga barbaro buhay sa hilaga ng Europe.Tuluyan nilang nasakop ang Rome at ang mga lalawigan nito sa Western Europe. Bumuo sila ng maliliit na kaharian at namayani mula ika-5 na siglo at sa ika-7 siglo. Isa sa mga kaharian na ito ay ang Franks.
- 17. Franks
- 18. Franks Matatagpuan ang kaharian ng Franks sa Gaul na ngayon ay kilala bilang bansang France. Naging hari nila si Clovis na naglunsad ng digmaan upang pag-isahin ang lahat ng kahariang Aleman Sa pagkanalo niya sa digmaan, tinanggap niya ang kristiyanismo na ikinalugod ng Simbaha. Sa mga sumunod na pakikidigma ni Clovis ay sinuportahan siya ng Simbahan.Napag-isa niya ang buong kaharian at itinatag ang dinastiyang Merovingian Sa pagkamatay ni Clovis,Nagkaroon ng agawan sa pwesto sa kaharian, kung kaya ang pamamahala ay inisa sa Alkalde ng Palasyo na si Pepin ng Hershal na sinundan ng kaniyang anak na si Charles Martel. Ang haring Merovingian ay hari na lamang sa pangalan.
- 19. Sa labanan sa Tours, tinalo ni Charles Martel ang mga lumusob na Muslim.Ang posisyong iniwan ni Charles Martel ay napunta sa kaniyang anak na si Pepin the Short. . Aprubad ng Papa ang pagkahirang niya sa puwesto at dito nagsimula ang dinastiyang Carolingian. Tinalo niya sa isang labanan ang Lombards na nagbanta sa kapapahan, isinalin sa Papa bahagi ng teritoryong kontrolado ng Lombards; ang donasyon na ito ay tinatawag na estado ng Papa. Noong 751 CE. pinatalsik ni Pepin ang huling hari ng Merovingian at itinanghali siya hari ng Franks
- 20. *Pagprotekta sa kapakanan ng Papa *Pagsakop sa Malawak malawak na lupain sa Europe; Napasakamay niya ang buong France at malaking bahagi ng Germany at Italy *Pagwakas sa pag-aalsa laban sa Santo Papa. dahilan ng pagkorona sa kaniya ng simbanhan at ni Papa Leo I bilang emperador ng banal na Imperyong Romano Dalawang anak ni Pepin,sina Charles at Carloman,ang nagman asa kaniyang trono.Nang namatay si Carloman,natira si Charles na naginghari noong 771 CE.Tinawag siyang Charles ang Dakila o Charlemagne. Sa kaniyang pamumuno,naisagawa ang sumusunod:
- 21. • Ipinamigay ang malawak na lupain (fief) sa mga lider militar • Ipinagkaloob sa maliliit na haring may taglay na kapangyarihang administratibo,militar, at hudikatura ang pangngasiwa sa kanilang sariling teritoryo. • Nagtalalaga ng missi dominici o mga tagasiyasat sa bawat teritory na nangangasiwa bilang kinatawan • pinalag ang karunungan sa pamagitan ng pagtatatag ng paaralan sa loob ng kaniyang palasyo na matatagpuan sa Aix- la-Chapelle sa West Germany. Binalak niyang gawin bagong Rome ang Aachen. Naghanap siya ng mga guro sa labas ng kaniyang kaharian. Inastasan niya ang nga monghe ba nagbukas ng paaralan at paramihin ang kanilang aklatan Bilang emperador, nagpatupad si charlemagne ng mga pagbabago sa pamamahala. Hinati niya ang imperyo sa duchies at counties. Ipinagpatuloy ni charlemagne ang tradisyon ng dating Imperyng Romano at ipinatupad nila ang:
- 22. pumanaw si charlemagne noon 814 CE at humalili ang kaniyang anak na si Louis the Pious Nang namantay si Louis the Pious, nagkaroon ng digmaaan sa pagitan ng kaniyang mga anak dahil sa agawan ng kapanyarihan. Nag-ugat ito sa kung sino ang hahalili bilang emperador.Nong 843 CE, nabu ang kasunduan sa Verdun, kung saan ang impery ay hinati sa tatlong magkakapatid.Ang gitnang bahagi ng imperyo napunta kay Lothair.Sakop nito ang Lorraine,Alsace, burgundy, Provence, at mga low Countries. Napunta kay Charles the Bald ang France. Kay Louis the German naman napunta ang Germany.Humina ang imperyong dahil sa hindi mahusay na pamumuno,kasabay ng bantang pananalakay ng Vikings na nag mula sa Scandinavia.
- 24. Louis the German kingdom Lothair kingdom charles the Bald kingdom Ang kanilang kaharian charles the Bald kingdom Lothair kingdom Louis the German kingdom
- 25. Ang Krusada
- 31. Mga Taong Nanguna • • • Ikaapat na Krusada Mga Pangyayari • •
- 33. Mga Taong Nanguna Ikaanim na Krusada Mga Pangyayari • •
- 35. Gitnang Panahon
- 36. • • • • •
- 39. • • • •
- 40. • • • •
- 41. Obispo at iba pang mataas na kleriko • • •
- 44. Ang Manoryalismo
- 51. Malaki ang tungkulin ng asawa ng panginoon my lupa.Inaasikaso niya ang pagpapatakbo sa tahanan.Siya ay nagtuturo sa mga batang babae ng pagluluto,paglalaba,pananahiat pasgbuburda.Kapag umaalis ang kaniyang asawa upang makipagdigma, siya ang gumaganap bilang pinuno ng manor at tagapag-alaga ng kastilyo
- 52. Bagama't malaki ang tungkulin ng isang babaeng nasa mataas na anatas,limitado nmn ang kaniyang karapatan.Hindi siya nakalalabas ng tahanan at ang kaniyanmg libangan lamang ay musika at paglaro ng board games. Samantala, ang panganay na lalaki lamang ang may karapatang magmana ng lupain.Magkakaroon lamang lupain ang mga babae kung siya ang natitirang tagapagmana o kaya ay naging balo ang asawa ng panginoong maylupa.
- 53. sa pag sapit ng ika -13 dantaon, ang sistemang piyudalismo ay humina dulot sa sumusunod na mga dahilan • Karamihan sa mga panginoong sumama sa krusada ay hindi na nakabalik.Ang iba namn ay ang nagbenta ng lupain upang may magamit sa pagsama sa krusada.
- 54. • Lumakas ang kapangyarihan ng mga hari sa panahong ito at kanilang binuwag ang pamamahala ng mga panginoong may lupa.Isinailalim nila sa estado ang mga nabawing lupain. • Ang krusada ay nagbukas sa kalakalan.Ang paglakas ng kalakalan ay naging dahilan ng pagtatag ng mga bayan na ang sentro ay komersiyo at industriya.Dahil dito, nilisan ng mga tao ang bukid at nanirahan sa mga bayan.Sa pagtatamo ng mga tao bg yaman,nabili nila ang kanilang kalayaan mula sa panginoong may lupa.
- 55. • Ang nakasisindak na salot, na tinatawag na black death, ay nakapagpabago sa pamumuhay sa bukid.Lumaganap ito sa buong Europe sa kalagitnaan ng ika-14 na daantaon.Lubhang nabawasan ang mga manggagawa sa mga estadong piyudal kung kaya't ang mga buhay na manggawa ay nakahingi ng bagong kondisyon sa paggawa at bayaran.Marami sa mga alipin ang nakalaya.
- 56. Ang pag-usbong ng mga Bayan at Lungsod
- 59. Tatlong ruta
- 61. Ang mga Italyano ang naging tagapamagitan ng mga mangangalakal mula sa Asia, Central Europe, at Northern Europe. Ang mga lungsod-estado ng Italy-tulad ng Venice, Genoa, at Pisa-ay nagkaroon ng karapatan sa kalakalan sa Constantinople, Syria, Palestine, at North Africa. Ang karapatan sa panahong ito ay binibili o ipinaglalaban.
- 62. Naging mahalaga sa komersiyo ang rehiyon ng Flanders na ngayon ay bahagi ng Belgium at Hilagang France. Ito ang naging tagpuan ng mga ruta patungo sa ibayong France, pababa sa llog Rhine sa Germany, English Channel sa England hanggang sa baybayin ng Baltic Sea.
- 63. Kaalinsabay ng pagsilang ng komersiyo sa Gitnang Panahon ay ang paglaki ng bayan at pag-unlad ng kalakalan at mga bayan na karaniwang nagkakaroon ng interaksiyon. Ang pangunahing sentro sa pag-unlad sa Northern Italy ay ang Flanders. Ang pakikipagkalakalan sa Eastern Italy ay nagpalakas sa daungan ng Venice, Genoa, Milan, at Florence. Dumagsa rito ang mga produktong idinaraan sa Baltic Sea. Ang damit na yari sa lana ay ang pangunahing produkto ng Flanders na naging mabili sa buong Europe. Naging punong himpilan din ang lungsod. Ang Ghent at Bruges naman ang naging sentro ng pamayanan at kultura.
- 64. Mga pagbabagonng dulot ng pagsigla ng komersiyo Isa-isang sumulpot ang mga bayan at lungsod sa mga tagpuan no kalakalan, ngunit hindi naging maganda ang epekto ng mga ito sa karamihan dahil sa kawalan ng pinuno na magsasaayos ng mga ito. Ang daanan sa mga bayan at lungsod ay karaniwang makikitid at hindi sementado, at dahil sa kawalan ng alkantarilya, itinatapon na lamang ng mga tao ang kanilang basura sa labas ng bintana. Sunog at sakit ang karaniwang suliranin sa mga bayan at lungsod. Madalas magkaroon dito ng mga epidemya, tulad ng bulutong, dipterya, at tipus, na pumapatay sa malaking bahagi ng populasyon. Noong ika-14 siglo, namatay ang halos isang-kapat ng populasyon sa Europe dahil sa bubonic plague o black death. Dala ito ng mga daga na naglipana sa mga bayan at lungsod.
- 65. Epekto at Kontribusyong Dulot ng mga Bayan at Lungsod • Nalinang ang kalakalang pandaigdig. Dumagsa ang mga produkto mula sa Silangan. • Lumaki ang populasyon sa mga bayan at lungsod.
- 66. • Umunlad ang guild system. Ito ang pangkat na binubuo upang pangasiwaan ang produksiyon at komersiyo. Binubuo ito ng mga mangangalakal upang pigilan ang pagpasok ng mga tagalabas na nagbebenta ng kanilang produkto nang hindi nagbabayad ng buwis. Ang samahan ng mga magangalakal ay nanguna sa pamamahala ng mga bayan at tumulong sa pagkakawanggawa at pagpapatayo ng mga paaralan.
- 67. Nagkaroon din ng samahan ng may espesyalisayon katulad ng crafts guild, na binubuo ng mga sapatero, platero, gumagawa ng baril, at iba pa. Ang samahang ito ang kumontrol sa kalidad at presyo ng mga produktong ibinebenta sa mga pamilihan.
- 68. Ang Hanseatic League naman ay binuo upang mabigyangproteksiyonang mga gawaing pangkomersiyo. Binubuo ito ng mga lungsod sa baybayin ng North Sea at Baltic Sea tulad ng Hamburg. Lubeck, at Bremen. Mayroon itong mahigit 70 miyembrong lungsod.
- 69. Nagtataglay ito ng malakas na impluwensiya sa komersiyo sa Northwestern Europe. Kapag ang isang kasapi ay lumabag sa anumang kasunduan ay inaalisan ito ng pribilehiyong pangkalakalan. Naging sentro din ng kultura ang mga bayan at lungsod.
- 70. Umiral ang sistema ng paggamit ng salapi at pagbabangko. Barter ang ginamit sa kalakalan sa unang bahagi ng Gitnang Panahon. Dinadala ng mga magsasaka o ng mga alipin ang mga produkto ng bukid o gawang bahay sa mga lokal na pamilihan kung saan nagpapalitan ng produkto. Ang lokal na pamilihan ay nagaganap lamang bawat linggo sa malalawak na lugar na malapit sa palasyo o simbahan.
- 71. Sa paglawak ng kalakalan, naisip ng mga panginoong piyudal na magtatag ng taunang perya. Sa perya nagkatagpo-tagpo ang mga mangangalakal at kumikita din ang panginoong piyudal dahil siya ang naniningil ng buwis o multa. Sa perya nakita ang paggamit ng salapi, ngunit iba-iba ang ginagamit na barya ng mga tao rito. Naglitawan ang mga money changer na sa maliit na halaga ay pinapalitan ang iba't ibang baryang gamit ng mga tao. Sa ganitong palitan nagsimula ang konsepto ng pagbabangko.
- 72. Natuklasan din ng mga mangangalakal na maaari silang magdeposito ng salapi sa isang lungsod at bibigyan sila ng resibo. Ang depositong ito ay maaari nilang kolektahin sa ibang lungsod gamit ang ibinigay na resibo. Naging ligtas ang paglipat ng salapi dahil sa sistemang ito.
- 73. Masasabing mahalaga ang pag-unlad ng mga bayan at lungsod dahil sa sumusunod na mga pamana nito. Mga Pamana ng mga Bayan at Lungsod sa Panahong Medyibal Ang mga bayan at lungsod ang naging sentro ng kalakalan at industriya, at dahil sa kaunlarang dulot nito, nagbukas at umunlad ang kalakalang pandaigdig. Ang mga lungsod ang naging sentro ng kaalaman at kultura tulad ng pagpipinta, eskultura, at arkitektura.
- 74. Sumikat ang malayang kaisipan sa mga bayan at lungsod na naging daan upang mabuhay ang kilusang Renaissance.