Zamień cztery na dwa kółka nr34 54 2021-web2
- 1. WYDRUKOWANO NA PAPIERZE EKOLOGICZNYM NR 34 (54) – WRZESIEŃ 2021 BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY URZĘDU MIEJSKIEGO WROCŁAWIA ISSN: 2719-7948 Sobota z Zielonym Wrocławiem – przyjdź na piknik rodzinny Zobacz, jakie atrakcje będą czekać podczas Święta Rzemiosła TOMASZ HOŁOD s. 14 s. 4 s. 18 Нова школа та дитячий садок на Партиніцах Zamień cztery na dwa kółka s. 10-11
- 2. BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY URZĘDU MIEJSKIEGO WROCŁAWIA #TydzieńMobilności 2 Głos Prezydenta Szanowni Państwo, we Wrocławiu lato pożegnamy nad Odrą. Zapraszam na bulwar Xawerego Dunikowskiego już w najbliższą sobo- tę, 18 września, na Dzień Odry. Bardzo się cieszę, że rozpoznawalne we Wro- cławiu – mieście spotkań – wydarze- nia właśnie spotkaniom poświęcone wracają do nas po pandemicznej prze- rwie. I choć pamiętamy, że zazwyczaj było ich więcej, już te, w których te- raz uczestniczymy, dają nadzieję, że kolejny rok przywróci pełen wachlarz imprez sportowych, kulturalnych i re- kreacyjnych, które zyskały sobie rzeszę sympatyków. A ponieważ zbliża się jesień, to ponow- nie zachęcam do skorzystania z wro- cławskiego programu „Zmień piec”. Słyszeli pewnie już Państwo o nim, ale zachęcam tych wszystkich, którzy wciąż się wahają, do skontaktowania się z konsultantami i złożenia aplika- cji – w kolejnych latach kwoty dotacji będą sukcesywnie maleć, a nałożona uchwałą Sejmiku Województwa Dol- nośląskiego data graniczna wymiany pieców, po której właścicieli lokali cze- kają konsekwencje finansowe, nadcią- ga nieubłaganie. I pora na nieustanną litanię przypo- mnień. Pierwsze, o szczepieniach. Każda dodatkowo zaszczepiona osoba zwiększa bezpieczeństwo mieszkań- ców miasta i regionu w wypadku ko- lejnej fali pandemii. Zachęcajcie Pań- stwo proszę wraz ze mną wszystkich tych, o których wiecie, że jeszcze nie skorzystali z możliwości bezpłatnych szczepień. Te dokonywane w „Szczep- ciobusie” przeprowadzane są bez wcześniejszej rejestracji, preparatem jednodawkowym. Pamiętajcie Pań- stwo proszę także o Narodowym Spisie Powszechnym – trwa jeszcze tylko do końca września, a pracownicy naszego urzędu wspierają go w ramach zadań nałożonych przez państwo. Wszystkie te – drobne w istocie – działania pokazują naszą odpowie- dzialność za wrocławską wspólnotę. 18 15 12 12 12 16 22 WRZEŚNIA środa 17 WRZEŚNIA 18 WRZEŚNIA 19 WRZEŚNIA 20 WRZEŚNIA 21 WRZEŚNIA sobota niedziela poniedziałek wtorek piątek Pogoda RAFAŁ OGRODOWCZYK Jacek Sutryk prezydent Wrocławia TOMASZ HOŁOD Krasnale zabębniły dla Wrocławia W weekend (10-12.09) Wrocław przejęły krasnoludki, organizując kolejny festiwal na swoją cześć. Zaproszone maluchy bawiły się wyśmienicie, dorośli też nie narze- kali. Najpiękniej krasnalowe chatki udekorowały dzieci z przedszkoli: Technoludek, Wyspa Dzieci i Nieza- pominajka oraz ze szkół podstawo- wych nr 29, 93, 5 i Ekola. Warsztaty bębniarskie cieszyły się ogromnym powodzeniem, a pokazy naukowe pozostawiły milusińskich z otwar- tymi buziami. Dorośli oczarowani pokazem iluzjonisty wytańczyli się na silent disco. I wszyscy już zapla- nowali wizytę za rok. Imprezie to- warzyszył kolejny numer krasna- lowych wieści z Festiwaliuszem na okładce, bo to on był gospodarzem całej imprezy. Ale przed nami ko- lejne święto – Dzień Odry, dlatego krasnale w swoim periodyku za- dbały o ciekawostki o rzece Odrze i jej dopływach, o bogu Viadrusie, mostach i rybach.
- 3. NR 34 (54) – WRZESIEŃ 2021 #BądźBezpiecznyWeWrocławiu 3 188 mln zł nadwyżki przy dochodach na poziomie 2,89 mld zł – tak prezentuje się wykonanie budżetu Wrocławia po pierwszym półroczu br. Najwięcej magistrat przeznaczył na oświatę i wychowanie, politykę społeczną i transport. Po pierwszym półroczu miasto zanotowało 2,89 mld zł dochodów (przy zakładanych 5,5 mld zł na koniec roku) i wydatki na pozio- mie 2,7 mld zł (przy planowanych 6 mld zł do końca 2021 r.). Wro- cław zakończył półrocze na plusie – nadwyżka wynosi 188 mln zł. – To dobry wynik, szczególnie, gdy porównamy go z poprzednim rokiem. Wtedy nadwyżka wynio- sła 47 mln zł – przypomina Ja- cek Sutryk, prezydent Wrocławia. – W drugiej połowie roku czeka nas więcej wydatków. Rozliczenia inwestycji najczęściej przypadają na koniec roku. Największą częścią budżetu do- chodowego miasta są dochody własne (1,84 mld zł): wpływy z podatków (335 mln zł) i docho- dy z udziału w podatkach, takich jak PIT (849 mln zł). Samorząd otrzymał też 499 mln zł subwen- cji ogólnej (61 proc. środków pla- nowanych na ten rok) i zanotował 238 mln zł dochodów majątko- wych (55 proc. wykonania planu). Na szkoły i inwestycje Najwyższe wydatki – 750 mln zł – wiążą się z oświatą: prowadze- niem szkół i przedszkoli. Kolejne 438 mln zł zapewnia świadczenia dla ro- dzin, finansowanie rodzin zastępczych, działalność placówek opiekuńczo-wycho- wawczych, żłobków i klubów dziecięcych. Inwestycje to 274 mln zł: wyremontowana ul. Długa (I etap re- alizacji tramwaju na Popowice), pierwszy odcinek Trasy Tram- wajowo-Autobusowej w kierunku Nowego Dworu (na razie do- cierają do pętli przy ul. Robotniczej), ponad 2 km nowych toro- wisk, odnowionych 17 tramwajów i 21 zaku- pionych od producen- ta. A do tego 7 km tras rowerowych. Plus 50 zielonych in- westycji: trzy nowe parki – Widawski, Kle- ciński i da Vinci. Program KAWKA Plus: 1024 wrocławian ma ekolo- giczne źródło ogrzewania. Wspar- cie seniorów: 7 tys. przejazdów Taxi 75+ i 888 Wrocławskich Kart Seniora. Najmłodsi wrocławianie dostali 2400 wyprawek. Pandemia i Polski Ład Przez pandemię miasto ma 58 mln zł ubytku w dochodach. Zwolniło też przedsiębiorców i NGO-sy z podatku od nierucho- mości – 6 mln zł, a właścicieli re- stauracji i barów z „korkowego” (2 mln zł). Przez reformy podat- kowe rządu (Polski Ład) Wrocław może też utrzymać swój ubytek w budżecie na kwotę ok. 60 mln zł. Redakcja Aktualności Budżet Wrocławia po pierwszym półroczu SZCZEPCIObus, gdzie go spotkasz W najbliższych dniach jedno- dawkową szczepionką firmy Johnson&Johnson osoby, które ukończyły 18 lat, będą mogły zaszczepić się: 16.09 w godz. 12.00–19.00 przy Dworcu Głównym PKP, ul. Piłsudskie- go 105; 18.09 w godz. 10.00– 13.30 podczas Międzykultu- rowego Turnieju Piłki Nożnej koło CH Magnolia, ul. Legnicka 58 i w godz. 13.30–16.30 pod- czas Dnia Odry na bulwarze Dunikowskiego; 19.09 w godz. 9.00–15.00 koło katedry na Ostrowie Tumskim. Bezpłatne porady radcy Okręgowa Izba Radców Praw- nych we Wrocławiu zaprasza po bezpłatne porady praw- ne 17 i 18.09 na pl. Solny i pl. Nowy Targ od godz. 10.00 do 17.00. Radcowie będą odpo- wiadać na pytania z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego, administracyjnego, karnego oraz spadków i darowizn czy zawierania umów i zakupów w internecie. Dyżury radców będą odbywały się z zachowa- niem dystansu społecznego i zasad sanitarnych. Wrocławski Bal Charytatywny Piłka reprezentacji Polski z podpisem Roberta Lewan- dowskiego, koszulka Huberta Hurkacza, książka Olgi To- karczuk z autografem no- blistki, linoryt Marca Chagalla – to tylko część przedmiotów, które zostaną wystawione na aukcji podczas Wrocław- skiego Balu Charytatywne- go FOR LIFE. Organizowany pod honorowym patronatem Prezydenta Wrocławia, Jacka Sutryka, odbędzie się 18.09 w Sali Wrocławskiego Centrum Kongresowego przy Hali Stu- lecia. Dochód z balu zostanie przekazany na rzecz Centrum Chorób Piersi – Breast Unit działającego przy Dolnoślą- skim Centrum Onkologii we Wrocławiu. Więcej informacji: [email protected], tel. 694 059 537. Spisz się w weekend – wrzesień się kończy Tylko15dni–oddniawydanianaszegobiuletynu–zostałowrocławianomnaodhaczenieswojegoobywatelskiegoobowiązku. Dzięki akcji spisowej będziemy wiedzieli, ilu nas jest i jak mieszkamy. Oporni mogą dostać do 5 tys. zł kary. Jeśli nie chcesz sam się spisać przez internet na spis.gov.pl, możesz to zrobić codziennie w stałych punktach spisowych w dni powszednie: ◼ pl. Nowy Targ 1-8 w godz. 8.00-15.30 (18.09 w godz. 9.00-14.00), ◼ ul. Zapolskiej 4 w godz. 8.00- 15.00 (18.09 w godz. 8.00- 13.00), ◼ al. Kromera 44 w godz. 8.00-15.00 (18.09 w godz. 9.00-14.00), ◼ ul. Hubska 8-16 w godz. 8.00-15.00. Mobilne punkty znajdziesz: 18.09 w SPISObusach pod Biedronka- mi (parking) w godz. 8.00-15.00 – przy al. Armii Krajowej 37 i ul. Kiełczowskiej 66D; 19.09 w godz. 7.30-13.30 – ul. Re- dycka 10/12, ◼ w godz. 7.45-13.30 – ul. Bałkańska 4, ◼ w godz. 8.15- 13.30 SPISObus – ul. Macedońska 2, ◼ w godz. 7.15-14.30 – ul. Jackow- skiego 42-46, ◼ w godz. 7.30-14.30 – ul. Monte Cassino 68, ◼ w godz. 7.45-14.30 SPISObus – ul. Wittiga 10, ◼ w godz. 7.30-14.30 – ul. Prusa 78, ◼ w godz. 7.45-14.30 – ul. Oł- bińska 1A, ◼ w godz. 8.00-14.30 – pl. Staszica 4. Redakcja Do spisania się w SPISObusie będziesz potrzebował peselu MPK
- 4. BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY URZĘDU MIEJSKIEGO WROCŁAWIA #TydzieńMobilności 4 Ostatni weekend września będzie należeć do lokalnych rzemieślników i rękodzielników. Od 24 do 26 września, w czterech lokalizacjach nieopodal Rynku, odbędą się kiermasze oraz bezpłatne warsztaty i pokazy. Jarmark rzemieślniczy, kier- masz artystów rękodzieła czy bezpłatne poka- zy i warsztaty – takie atrakcje będą czeka- ły na uczestników wrocławskiego Święta Rzemiosła. Wydarzenie bę- dzie okazją nie tylko do nabycia produktów tworzonych ręcz- nie, ale również do bezpo- ś r e d n i c h r o z m ó w z lokalnymi twórcami imistrzamirzemiosła. –Podczas trzech dni chcemy przed- stawić mieszkań- com oraz tury- stom naszych regionalnych w y t w ó r c ó w , przybliżyć tradycyjne metody wyrobu i pokazać, że rzemiosło to nie ginący zawód, a ważny element przyszłości – wyjaśnia Janina Woźna, dy- rektor Biura Rozwoju Gospo- darczego Urzędu Miejskiego Wrocławia. Program Święta Rzemiosła ◼ Jarmark Rzemieślniczy – kramy staną przy skrzyżowaniu ulic Szewskiej i Wita Stwosza. Będzie to okazja do poznania lokalnych rzemieślników oraz nabycia wytwarzanych przez nich produktów, takich jak: ceramika, pieczywo, sery, świe- ce, akcesoria dla najmłodszych, odzież, biżuteria i wiele innych. Na jarmark możemy zawitać od piątku do niedzieli w godz. 10.00-20.00. ◼ Kiermasz artystów rękodzieła – czyli specjalna edycja „Rę- kiDziełaFest” organizowana w Przejściu Żelaźniczym, gdzie również zagości rzemiosło, ale i artystyczne rękodzieło, m.in. koronki, obrazy, makramy czy wyroby z filcu. Kiermasz czynny będzie od godz. 11.00 do 17.00. ◼ Bezpłatne, otwarte pokazy i warsztaty rzemieślnicze, które odbędą się na placu Sol- nym. Na najmłodszych czekać będą warsztaty z malowania ilustracji, a dla fanów ma- kiet i miniatur – pokazy oraz warsztaty modelarskie. Po- nadto zaprezentowane zostaną tajniki renowacji mebli oraz repusowania, czyli techniki, którą stworzono m.in. słynną Statuę Wol- ności. Strefa warsztatowa otwarta będzie w sobotę i niedzielę w godz. 12.00 – 18.00. ◼ Strefa „Etno Fun na tropie rzemiosła” – stanie na ul. Świdnickiej. Tu organizatorzy zapraszają mieszkańców Wrocławia i turystów, dzieci, dorosłych oraz seniorów od piątku do niedzieli, w godz. 12.00-18.00. A w ramach pro- gramu wydarzeń realizowanych w strefie: warsztaty, pokazy, prezentacje rzemieślnicze, happening, realizacja arty- stycznej instalacji plenerowej, konkursy z nagrodami, strefa gier podwórkowych i niespo- dzianki. Wspieramy rzemiosło –Lokalne rzemiosło i rękodzieło zasługuje na szczególne wyróż- nienie. To nie tylko wysoka jakość wykonania czy oryginalność, ale również ważny element zrówno- ważonego rozwoju i budowania tożsamości regionu. Dlatego we Wrocławiu chcemy rze- miosło – zarówno to w pełni trady- cyjne, jak i to w nowoczesnej formie – wspierać, promować i podkreślać jego istotną rolę w kształtowaniu naszej lokalnej gospodarki– zazna- cza Janina Woźna. Partnerem wydarzenia są Wro- cławski Park Technologiczny oraz Dolnośląska Izba Rzemieślnicza. Harmonogram wszystkich warsz- tatów i pokazów będzie dostępny na miejscu oraz na stronie: wroc- law.pl/wroclawski-rzemieslnik. Redakcja Aktualności UM WROCŁAWIA Dolnośląska Krajowa Administracja poszukuje kandydatów na 60 wolnych etatów do Służby Celno-Skarbowej. Każdy, kto chce zostać funkcjonariu- szem i spełnia wymagania podane w ogłoszeniu, może spróbować swoich sił w rekrutacji. Aplikacje trzeba złożyć do 15 października 2021 r. Służba Celno-Skarbowa zajmuje się wykrywaniem i zwalczaniem nieprawidłowości potencjalnie za- grażających bezpieczeństwu finan- sowemu państwa. Funkcjonariusze nie tylko wykonują pracę biuro- wo-administracyjną, ale również działają w terenie. –Wykonują kontrole w zakresie przestrzegania przepisów prawa celnego oraz poboru należności cel- nych i akcyzowych. Odprawiają po- dróżnych i towary, kontrolują ruch i transport drogowy. Dbają, by nie- legalne i niebezpieczne towary nie trafiły do Polski i innych krajów UE. Ponadto funkcjonariusze zajmują się rozpracowaniem grup prze- stępczych, wykrywaniem kontra- bandy czy kontrolą gier i zakładów wzajemnych – wyjaśnia Agnieszka Rzeźnicka-Gniadek – rzecznik pra- sowy dolnośląskiej KAS. Nieocenionymi towarzyszami w służbie są psy wyszkolone w wy- krywaniu nielegalnych towarów. To partnerzy pełniący służbę wraz ze swoimi opiekunami. Służba Cel- no-Skarbowa dysponuje również nowoczesnymi urządzeniami, które pomagają w codziennych obowiąz- kach, np. rentgeny czy laboratoria chemiczne. Funkcjonariusz może liczyć na wie- le benefitów. Poza uposażeniem za- sadniczym i dodatkiem za stopień służbowy otrzymuje dodatek za wieloletnią służbę w wysokości od 2 proc. do 25 proc. uposażenia za- sadniczego, nagrodę roczną, tzw. trzynastkę, nagrody jubileuszowe oraz pakiet szkoleń przygotowu- jący do pełnienia służby. Oprócz tego otrzymuje dofinansowanie do wypoczynku dla siebie i członków rodziny. Przysługuje mu też moż- liwość przejścia na emeryturę po 25 latach służby, dodatkowy urlop wypoczynkowy po 15 latach i doda- tek za służbę w godzinach nocnych. Więcej informacji na temat rekru- tacji znajdziemy na stronie www. dolnoslaskie.kas.gov.pl (zakładka ogłoszenia/ nabór). Paulina Czarnota Weź udział we wrocławskim Święcie Rzemiosła Służba Celno-Skarbowa zaprasza w swoje szeregi IZBA ADMINISTRACJI SKARBOWEJ WE WROCŁAWIU Funkcjonariusze m.in. rozpracowują grupy przestępcze Serotonina – to wrocławska serowarnia, która będzie miała swoje stoisko na jarmarku
- 5. NR 34 (54) – WRZESIEŃ 2021 #BądźBezpiecznyWeWrocławiu 5 Przed nami największa na Dolnym Śląsku impreza poświęcona zabytkowym tramwajom i autobusom. W tym roku nie będzie to dzień otwarty, a dni, ponie- waż wydarzenia zaplanowano na cały weekend 18-19 września. Dla miłośników pojazdów retro to nie lada gratka. Co będzie się działo? Dni otwarte Zajezdni Popowice 2021 organizowane są w ramach projektu współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej Find- YourGreatness. Unikatowa ko- lekcja historycznych pojazdów komunikacji miejskiej oraz za- bytkowych zajezdni ma stać się nowym produktem turystycznym uczestniczących w nim miast. A Wrocław ma się czym pochwalić. Zabytki jak nowe W sobotę (18.09) zajezdnia zapra- sza od godz. 10.00 do 20.00. Po- dobnie jak w ubiegłym roku przed halami podziwiać będzie można zabytkowy tabor, łącznie ponad 30 pojazdów. Nie lada atrakcją może być pokaz tramwaju Maxi- mum z 1901 r., autobusu Jelcz 272 MEX „Fredruś” oraz przyczepy autobusowej Jelcz P-080 z 1980 r. Wszystkie trzy pojazdy przeszły właśnie generalne remonty i tego dnia będą zaprezentowane po raz pierwszy. Będzie także okazja do zwiedze- nia zabudowań ponadstuletniej zajezdni z przewodnikiem czy obejrzenia wystawy wrocławskich neonów. Nie zabraknie także food trucków i sklepiku z pamiątkami. Sobotnią część imprezy zakończy parada historycznych autobusów. Kursy po mieście Tego dnia po Wrocławiu kursować będą specjalne linie obsługiwane przez zabytkowe pojazdy. Tram- wajem linii M5 dotrzemy z za- jezdni przy ul. Legnickiej pod ope- rę, autobusem linii M21 z Zajezdni Popowice do Stadionu Wrocław, a zabytkowym Jelczem M121MB na linii M10 z Dworca Autobusowego, przez Centrum Historii Zajezdnia, na ul. Kwiską. Przejazd liniami specjalnymi będzie bezpłatny. Pokazy i koncerty Niedziela (19.09) też będzie pełna atrakcji od godz. 10.00 do 18.00. Przed halami zajezdni oglądać będzie można zabytko- we autobusy. Tramwaje wyruszą bowiem na paradę. Tego dnia odbędzie się inscenizacja w wy- konaniu Grupy Rekonstrukcji Hi- storycznych FESTUNG BRESLAU (na terenie Zajezdni Popowice) oraz wystawa kolejowa na Dwor- cu Głównym. W niedzielę będą kursowały dwie linie specjalne. Tramwajowa linia M1 spod opery do Dworca Nadod- rze i z powrotem oraz okrężna linia autobu- sowa Zajezdnia Po- powice – Stadion Wrocław – Za- jezdnia Popowice. Na godz. 16.00 zaplanowano kon- cert wrocławskich zespołów. Do- jazd na koncert zapewnią zabyt- kowe tramwaje – odjazdy z opery. Maciej Wołodko GŁOSUJ! 24.09-11.10.2021 Wrocław rozmawia Dni otwarte Zajezdni Popowice – zobacz program Tegoroczne głosowanie we Wrocławskim Budżecie Obywatelskim odbędzie się od 24 września do 11 października. Ostateczną listę projektów, spośród których będziemy wybierać, przedstawimy w kolejnym numerze biuletynu. Znalazły się na niej 173 projekty, w tym 96 osiedlowych i 77 ponadosiedlowych. Liderzy zgłosili w tym roku 368 projektów. 159 z nich otrzymało ocenę negatywną, co oznacza, że ich realizacja zgodnie z regulami- nem WBO nie byłaby możliwa. Połącz siły Do 13.09 liderzy pozytywnie oce- nionych projektów mogli jeszcze połączyć swoje siły. Do tego dnia wycofali z głosowania 33 projekty. Dzieje się tak najczęściej w przy- padkach, kiedy liderzy dochodzą do porozumienia, tak by na ich osiedlu nie było zbyt wielu kon- kurujących za sobą pomysłów. Trzy ze zgłoszonych w tym roku projektów będą natomiast reali- zowane poza WBO. Co do wyboru? Wśród poddanych pod głosowanie projektów największą grupę sta- nowią w tym roku te z kategorii „zieleń/rekreacja”. To aż 63 pro- jekty. Dużo pomysłów na inwesty- cje zgłoszono także w kategoriach projektów pieszo-rowerowych (30), sportowych (16), placów zabaw (15), związanych z rewita- lizacją (11) i z wrocławskimi po- dwórkami (10). Głosowanie odbędzie się jak co roku za pomocą strony www. wroclaw.pl/wbo. Już dziś można sprawdzić tam, jakie propozycje przygotowali liderzy projektów na waszych osiedlach. Z prawej strony znajdziecie linki związa- ne z WBO 2021. Wybierzcie „Lista projektów” i skorzystajcie z wy- szukiwarki. Zakwalifikowane do głosowania projekty pojawią się po wybraniu filtra „dopuszczone do głosowania” i kliknięciu „szu- kaj projektów”. Redakcja Wybierz swój ulubiony projekt w WBO 2021 JOANNA LEJA Znów będziemy mogli podziwiać zabytkowe pojazdy – trzy z nich po raz pierwszy po remoncie (na zdj. Dzień Zajezdni 2020) l.wroclaw.pl/dni-zajezdni Program na
- 6. BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY URZĘDU MIEJSKIEGO WROCŁAWIA #TydzieńMobilności 6 Komunikacja Około trzech miesięcy ma potrwać remont torowiska położonego między jezdniami al. Hallera na odcinku Powstańców Śląskich – Mielecka. Rozpoczęcie prac przewidziane jest na 25 września. Sprawdź rozkład jazdy tramwajów. MPK będzie kontynuowało ubie- goroczny remont torowiska. Teraz zostanie wymieniona podbudowa torów, podkłady i szyny. Na odcin- ku od skrzyżowania al. Hallera z ul. Powstańców Śląskich do skrzyżo- wania z ul. Mielecką pojawi się tak- że zielone torowisko. Prace będą kosztowały ok. 6 mln złotych. – Po remoncie na tym odcinku wagony będą mogły się rozpędzić do 50 km/h – tłumaczy Damian Zdancewicz z MPK Wrocław. Pracami zajmie się firma GM Roads Polska. Ma na nie czas do końca bieżącego roku. Te prace zostaną skoordynowane z dwoma innymi inwestycjami: wymianą rozjazdów z al. Hallera w ul. Powstańców Ślą- skich i z al. Hallera w Grabiszyńską. – Z uwagi na to, że będziemy pro- wadzili kompleksowy remont to- rowiska, należy, niestety, liczyć się z pewnymi utrudnieniami w kurso- waniu tramwajów – uczula Zdan- cewicz. Zalety zielonego torowiska Zielone torowisko zmniejszy hałas powstający przy przejeździe skła- dów i wpłynie in plus na ekologię. Będzie pochłaniało więcej zanie- czyszczeń i zbierało deszczówkę. Torowisko zostanie odwodnione, co ma zapobiegać utrudnieniom podczas ulewnych deszczy. Łącz- nie wymienionych zostanie 1,5 km szyn. Wcześniej remont 600 m torów przeprowadzono od ul. Mieleckiej do ul. Ojca Beyzyma, który wyko- nano na wniosek rady osiedla Gra- biszyn-Grabiszynek. – Jest to ważna inwestycja dla na- szego osiedla i dla naszych miesz- kańców – podkreśla Anna Dale- szyńska, przewodnicząca zarządu tego osiedla. I nie kryje nadziei, że inwestycja zniweluje poziom hała- su na tym obszarze. – Mieszkańcy ciągle nam to zgłaszali, a wiemy też z pomiarów, że normy są przekro- czone wielokrotnie – mówi Dale- szyńska. Autobus 720 za tramwaj Od 25 września (sobota) planowane jest wprowadzenie zmiany trasy li- nii tramwajowej „20”, „70” i „74”. „Dwudziestka” i „siedemdzie- siątka” pojadą od ul. Powstań- ców Śląskich do pętli Krzyki. Na- tomiast tramwaje linii „74” od ul. Grabiszyńskiej będą kierować się w stronę pętli Oporów. Na odcinku Hallera – FAT – Hallera pojedzie autobus zastępczy linii 720. Pasażerowie, którzy skasowali bilet jednorazowy w tramwaju linii 20, 70 lub 74 będą mogli również kontynu- ować podróż autobusem linii 136. Piotr Bera Rozkopią Hallera, ale zrobi się tam ciszej MPK Wrocław wspiera linie aglomeracyjne GrupakierowcówmiejskiegoprzewoźnikabędziedokońcalistopadapracowaładlaDolnośląskichLiniiAutobusowych(DLA), których autobusy na zlecenie wrocławskiego urzędu miasta kursują między Wrocławiem a okolicznymi gminami. Przewoźnicy zawarli porozumienie w tej sprawie w pierwszej połowie września. Maksymalnie 10 kierow- ców MPK, którzy wyrazili na to zgo- dę, będzie tymczasowo pracowało na rzecz DLA, obsługując podmiej- skie linie – mieszkańcom wrocław- skiej aglomeracji znane jako tzw. „dziewięćsetki”. Ich pensje będzie opłacać tymczasowy pracodawca. – Wrocław jest miastem szczegól- nym. Tu współpraca przychodzi nam łatwiej – zauważa prezes MPK Wrocław Krzysztof Balawejder. – Transport publiczny to system naczyń połączonych. Gramy tak naprawdę do jednej bramki, gdzie stawką jest dobro mieszkańców całej aglomeracji. Stąd decyzja, by wspomóc przewoźnika w potrzebie. Autobusy obsługiwane przez DLA kursują m.in. na trasach z Wrocławia do Czernicy, Wiszni Małej, Kątów Wrocławskich, Kobierzyc, Siechnic i Żórawiny. Umowa na razie została podpisana do końca listopada, ale jest możliwość jej przedłużenia, je- śli DLA nadal będzie potrzebować pomocy kierowców. Tych dla wro- cławskiego MPK pracuje ok. 1000. Piotr Bera Malowanie płatnych miejsc Od 17 września, na czas wy- znaczenia płatnych miejsc postojowych, będzie obowią- zywać zakaz zatrzymywania się na ul. Łukasiewicza. Chodzi o prawą stronę jezdni na od- cinku od ul. Curie-Skłodow- skiej do ul. Smoluchowskiego. Zakaz na stronie lewej będzie obowiązywać od 20.09. Kie- rowcy nie zostawią też aut na ul. Bałuckiego po stronie pra- wej (od ul. Kościuszki do ul. Piłsudskiego). Zakaz będzie obowiązywał od 22.09. Zaś od 21.09, na czas potrzebny na wyznaczenie trzech miejsc postojowych dla osób z nie- pełnosprawnościami, kierow- cy nie będą mogli zatrzymy- wać się na pl. Strzeleckim 16 (przy ul. Podwórcowej). Tymczasowe zmiany w ruchu Na ul. Wita Stwosza 40-41 w dniach 24-26.09 będzie obo- wiązywała zmiana w parko- waniu – miejsca postojowe ogólnodostępne i przezna- czone dla pojazdów elektrycz- nych zostaną przeznaczone na potrzeby pojazdów osób niepełnosprawnych oraz ob- sługi jarmarku w czasie Wro- cławskiego Święta Rzemiosła. 25.09 w godz. 19.00-22.00 na ul. Paulińskiej, na odcinku od pl. św. Macieja do ul. Rydygie- ra, będzie obowiązywać zakaz ruchu kołowego. Powodem jest organizacja wydarzenia Kinomural na Nadodrzu. Zakaz postoju na dwóch ulicach Trwają zdjęcia do serialu „Wielka Woda”. Od 18 do 22 września na jezdni bocznej al. Wiśniowej i ul. Sudeckiej obo- wiązuje zakaz postoju. 15 min przy żłobku Na ul. Sygnałowej oraz Mali- nowskiego w obrębie żłobka na Jagodnie postawiono znak B-35 – zakaz postoju powyżej 15 min w godz. 6.00-17.00. Mimo „transferu” 10 kierowców do Dolnośląskich Linii Autobuso- wych, MPK nic nie zamierza zmieniać w swoich rozkładach jazdy MPK WROCŁAW O remont torów wnioskowali mieszkańcy osiedla Grabiszyn-Grabiszynek. Skorzysta cały Wrocław MPK WROCŁAW www.wroclaw.pl Szczegóły
- 7. NR 34 (54) – WRZESIEŃ 2021 #BądźBezpiecznyWeWrocławiu 7 Oddano do użytku nowy odcinek trasy dla pieszych i rowerzystów, zwany oficjalnie ciągiem pieszo-rowerowym. Mierzy dokładnie 1340 m i prowadzi od ul. Borowskiej do Bardzkiej we Wrocławiu. Koszt tej inwestycji zamknął się w kwocie 2,8 miliona złotych. Promenada Krzycka powstaje na trasie historycznego szlaku spacerowego, tzw. Hugo Richter Weg, znajdującego się wzdłuż torów kolejowych Towarowej Obwodnicy Wrocławia. Auto- rem tej obwodnicy był dyrektor Ogrodów Miejskich Wrocławia – Hugo Richter (1853-1937). W nowej odsłonie Promenada Krzycka jest łącznikiem między istniejącymi parkami: Gra- biszyńskim i Południo- wym i nowo powstały- mi na wschodzie, aż do osiedla Tarnogaj. Zamknąć część wschodnią Ścieżka to istotny ele- ment dłuższego założe- nia, jakim jest Promenada Krzycka. Ciągnie się przez po- nad 7 km południowymi osiedla- mi Wrocławia – od Tarnogaju po ul. Grabiszyńską. Jeszcze w tym roku miasto zamierza ogłosić przetarg na realizację kolej- nego etapu od ul. Bardzkiej do Tarnogaju, aby zamknąć część wschodnią ścieżki. Inicjatorką po- wstania drogi rowerowej tuż przy Wzgórzu Gajowickim w ramach Wrocławskiego Budżetu Obywa- telskiego była Agnieszka Dusza: – Niby istniała, ale nikt wcześniej nie chciał nią chodzić, bo po każ- dym deszczu stały tu wielkie kałuże. Teraz korzystają z niej dzieci zmie- rzające z Jagodna na Gaj do szkoły. A mieszkańcy jeżdżą na rolkach. 47 latarni i 75 drzew Wrocławianka zaznacza, że początkowo to miała być pie- szo-rowerowa zielona obwod- nica Wrocławia. Ale projekt się rozwinął. W tegorocznym WBO można głosować na kolejny etap inwestycji m.in. w parku Mamu- ta. – Takich miejsc nigdy nie jest za wiele. Lubimy tędy spacero- wać– mówi Małgorzata Wegne- r-Kruszewska, która na otwarcie ścieżki przyszła z córką. Łączny koszt prac to 2,8 mln zł. Wy- budowano nie tylko asfaltową ścieżkę, ale zamontowano także 47 latarni z oprawami LED i do końca października zostanie na- sadzonych 75 drzew na nowych trawnikach. Nowe przetargi Urzędnicy Zarządu Dróg i Utrzy- mania Miasta zapowiadają, że jeszcze w tym roku rozpi- szą przetargi na dwa dodatko- we odcinki: od ul. Borowskiej do Śliwkowej i od Ziębickiej do Gazowej. To nie koniec budowy nowych tras dla cyklistów. W tym roku przybędzie 20 km ścieżek, a łącznie we Wrocławiu jest ich już 300 km. Infrastruktura ro- werowa powstanie też przy oka- zji realizacji takich inwestycji, jak TAT na Nowy Dwór czy bu- dowa tramwaju przez Popowice. W 2021 r. na rowerowe inwesty- cje i edukację gmina Wrocław przeznaczy 37 mln zł. Piotr Bera Inwestycje Plac Grunwaldzki, Śródmieście i Przedmieście Oławskie – tam zarządca gminnego zaso- bu komunalnego wymienia właśnie piece na kaloryfery i podpina je do miejskiej sieci cie- płowniczej. Spółka Wrocławskie Mieszkania planuje też prace inwestycyjne, związane ze zmianą ogrzewania, na rok 2022. Spółka Wrocławskie Mieszkania jako zarządca budynków gminnych jest zaangażowana w likwidację nieekologicznych źródeł ciepła w lo- kalach mieszkalnych. W tej chwili prowadzone są prace uciepłownie- niowe w 34 budynkach, głównie na terenie osiedli Plac Grunwaldzki, Śródmieście i Przedmieście Oław- skie. Spółka jest w trakcie postępo- wania przetargowego dla kolejnych 5 budynków. Gazowe lub elektryczne 25 budynków zostanie przyłą- czonych do sieci ciepłowniczej. W pozostałych zamontowane zo- staną indywidualne dwufunkcyjne kotły gazowe, a tam, gdzie nie było takich możliwości technicznych bądź formalnych, wykonane zosta- nie ogrzewanie elektryczne. W su- mie tegoroczną inwestycją objętych zostanie 569 lokali, z czego w 322 lokalach zostaną zlikwidowane kopciuchy. Część prac zostanie za- kończona i rozliczona w 2022 r. Mieszkańcy konsultują Spółka już rozpoczęła intensyw- ne prace nad przygotowaniami do przyszłorocznych inwestycji związanych ze zmianą ogrzewa- nia. Na rok 2022 zaplanowano wy- mianę ogrzewania na ekologiczne w kolejnych 60 budynkach. Pierw- sze koncepcje przedstawiające przebieg instalacji co i cw zostały już przedłożone mieszkańcom do konsultacji. Oprócz wymiany ogrzewania w ramach prowadzonych inwe- stycji, spółka aktywnie zachęca lokatorów do wymiany ogrzewa- nia własnym staraniem, korzy- stając z dofinansowania w ramach Programu Kawka. W tym roku wpłynęło już do spółki prawie 400 wniosków. Redakcja Wrocławskie Mieszkania wymieniają ogrzewanie We Wrocławiu są jeszcze kamienice z piecami na węgiel STOCK ADOBE Wydłuża się Promenada Krzycka. Otwarto fragment od ulicy Borowskiej do Bardzkiej. Czas na Tarnogaj Odcinek przetestowała Monika Kozłowska-Święconek, dyrektor Biura Zrów- noważonej Mobilności MACIEJ KULCZYŃSKI
- 8. BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY URZĘDU MIEJSKIEGO WROCŁAWIA #TydzieńMobilności 8 Fundusz Osiedlowy powstał w 2019 r. Na lata budżetowe 2020–2021 było w nim 40 mln zł. O tym, co dalej, z Bar- tłomiejem Świerczewskim, dyrektorem Departamentu Spraw Społecznych UMW, rozmawia Maciej Wołodko. Czy miasto będzie dalej finanso- wać Fundusz Osiedlowy (FO)? Prezydent Jacek Sutryk oraz urząd są zdecydowani utrzymać finanso- wanie FO i ponownie przeznaczyć na niego 40 mln zł w latach 2022- 2023. Ostatnie słowo należy jednak do Rady Miejskiej, która głosuje nad uchwałą budżetową. Skąd wzięło się to narzędzie? Przez lata zainteresowanie Radami Osiedli było małe, frekwencja wy- borcza była na poziomie 3-4 proc. W latach 2015-2018 przeprowa- dziliśmy debaty z udziałem miesz- kańców, ekspertów, aktywistów miejskich i zebraliśmy rekomen- dacje zmian dla osiedli. W 2019 r. prezydent Jacek Sutryk powołał Ze- spół ds. reformy ustroju samorzą- dowych jednostek pomocniczych we Wrocławiu. Efektem prac tego zespołu, oprócz zmian w ordynacji wyborczej i w statutach osiedli, jest właśnie FO. Jaki jest związek FO z Wrocław- skim Budżetem Obywatelskim (WBO)? FO działa lokalnie. Jest narzędziem pozwalającym osiedlom inicjować inwestycje na ich terenie. Każde osiedle ma na to zagwarantowaną kwotę. Propozycje inwestycji zgła- szają mieszkańcy. Rady osiedli po dyskusji z lokalną społecznością decydują, które wpisać do FO. Wy- pracowaliśmy te zasady wspólnie z osiedlami i w odpowiedzi na ich potrzeby. WBO działa międzyosie- dlowo. W swoją naturę ma wpisane głosowanie. Brak też kwot na stałe przypisanych do jednego obszaru. Bierzmy sprawy w swoje ręce. To ważne – zachęca Bartłomiej Świerczewski. Wróćmy do funduszu. W jaki spo- sób dzielone są pieniądze? To dość skomplikowany, ale my- ślę, że sprawiedliwy algorytm. 40 proc. z 40 mln zł jest dzielone po równo pomiędzy wszystkie osiedla. Pozostałe 60 proc. kwoty dzielone jest z uwzględnieniem powierzchni osiedla (10 proc.) oraz liczby lokali mieszkalnych na osiedlu (90 proc.). Algorytm opisany jest szczegółowo na stronie www.wroclaw.pl/rozma- wia/fundusz-osiedlowy-algorytm. Nabór projektów zakończono w styczniu 2020, a zrealizowano ich niewiele. Dlaczego? Przyczyny są dwie. Po pierwsze, z powodu pandemii trzeba było od- wołać wizje lokalne czy spotkania. Ponadto wyznaczenie sztywnego terminu składania wniosków spo- wodowało „górkę” projektów do zaopiniowania w krótkim czasie. Na to spiętrzenie nałożyły się też braki i błędy we wnioskach. Dlatego w kolejnej edycji nabór będzie miał charakter ciągły. Pamiętajmy, że była to edycja pilotażowa i zarówno radni osiedlowi, jak i urzędnicy się tego narzędzia uczyli. To kiedy te inwestycje powstaną? Zatwierdzonych mamy w tej chwi- li ponad 140 projektów. Większość z nich będzie gotowa w 2022 r., kil- kanaście powstanie jeszcze w 2021 r. Ostatnie powinny zostać oddane do użytku w 2023 r. Przed nami wybory do rad osie- dli. Co, jeżeli nowa rada stwierdzi, że projekty zgłoszone przez po- przedników są bez sensu? Zasady stanowią, że raz zgłoszo- nego projektu nie można wycofać. Kiedy będą realizowane projekty z FO na lata 2022-2023? Projekty złożone w pierwszej poło- wie 2022 będą realizowane w 2023. Te złożone pod koniec roku 2022 – w 2024. A najtrudniejsze z nich prawdopodobnie w 2025. Pamiętaj- my jednak, że obecnie najważniej- sze są wybory do rad osiedli, które odbędą się w połowie października. To od nich będą zależały FO i przy- szłe zmiany w funkcjonowaniu osiedli. Po zaprzysiężeniu nowych rad i wyłonieniu przez nie zarzą- dów – prawdopodobnie w styczniu lub w lutym – odbędą się szkolenia poświęcone m.in. FO. Zaraz po nich planujemy otworzenie naboru. Najważniejsze zarówno w wybo- rach, jak i późniejszym funkcjono- waniu rad jest jak największe zaan- gażowanie w nie mieszkańców. Rozmawiał Maciej Wołodko Z miasta Blisko 200 wydarzeń i 4 tysiące uczestników poruszających ważne społecznie i ekonomicznie tematy, liczne nagrody, spotkania i dyskusje – co działo się od 7 do 9 września podczas XXX Forum Ekonomicznego w Karpaczu? Podsumowujemy jubileuszową edycję wydarzenia, w którym brał udział także Wrocław. Tegoroczna edycja cieszyła się ogromnym zainteresowaniem lu- dzi biznesu, polityków i samorzą- dowców. – Największą wartością Forum Ekonomicznego jest wza- jemny dialog i rozmowa. Nie mamy żadnych innych planów, nie chce- my w żaden inny sposób naszych gości angażować. Chcemy tylko, żeby ze sobą rozmawiali – mówił Zygmunt Berdychowski, przewod- niczący Rady Programowej Forum Ekonomicznego. Wrocław bardzo aktywnie współ- tworzył to przedsięwzięcie. Jednym z wydarzeń, którego był gospo- darzem, była dyskusja ekspertów o wyzwaniach sztucznej inteligen- cji w miastach, podczas kolejnego panelu dyskusyjnego rozmawia- no o tym, jak zapewnić dobrostan mieszkańcom nowoczesnych me- tropolii. Tradycją jest przyznawanie nagród Przedsiębiorstwu Roku oraz Czło- wiekowi Roku. Na 30. Forum Eko- nomicznym pierwszy tytuł otrzy- mał koncern KGHM Polska Miedź S.A., a drugi premier Słowenii Janez Jansa. Po raz pierwszy przyznane zostały też Nagrody Prezydenta Wrocławia – Biznes Odpowiedzial- ny Społecznie. Ich laureatami zosta- ły: Techland, 3M oraz BSH. Z kolei Nagrodę Gospodarczą Szkoły Głów- nej Handlowej otrzymał prezes Za- rządu Grupy Maspex Krzysztof Pa- wiński. Wręczona została również Nagroda Specjalna dla społeczeń- stwa Ukrainy, którą odebrał premier Ukrainy Denys Shmygal. Pierwszy raz przyznano Nagrodę Polonijną Forum Ekonomicznego. Jej laureaci to przewodnicząca Związku Pola- ków na Białorusi – Andżelika Borys oraz członek jego Rady Nadzorczej – Andrzej Poczobut. Katarzyna Wiązowska Forum Ekonomiczne w Karpaczu miejscem dialogu W trakcie Forum poruszano kwestie gospodarcze i społeczne UM WROCŁAWIA Jak zdobyć 40 mln zł na inwestycje dla osiedli Jak obliczana jest kwota Funduszu Osiedlowego dla poszczególnych osiedli – kwota Funduszu Osiedlowego na lata 2020-2021 – kwota na osiedle N – liczba mieszkań na osiedlu N – liczba mieszkań-całe miasto – powierzchnia osiedla N – powierzchnia miasta
- 9. NR 34 (54) – WRZESIEŃ 2021 #BądźBezpiecznyWeWrocławiu 9 Dla mieszkańca We Wrocławiu, tak jak i w całym kraju, brakuje nauczycieli. Pedagodzy potrzebni są w przedszkolach i szkołach. W sumie 7 procent stanowisk jest aktualnie nieobsadzonych. Urzędnicy miejscy uspokajają jednak, że braki kadrowe nie wpłyną na jakość kształcenia. We Wrocławiu na 10 tys. stano- wisk nauczycielskich, ok. 700 jest wolnych. Dyrektorzy szkół i przedszkoli, gdzie tylko mogą, informują o naborach w swojej placówce. – Rotacja nauczycieli jest ogrom- na. Jedni odchodzą do innych pla- cówek edukacyjnych, część idzie na zwolnienia lekarskie – opo- wiada Katarzyna Głowik-Jamróz, dyrektor Przedszkola nr 56 „Nie- zapominajka” przy ul. Wałbrzy- skiej. Przedstawiciele Departamentu Edukacji UM we Wrocławiu nie ukrywają, że wiedzą o tym zja- wisku. Jednak skala problemu nie jest we Wrocławiu aż tak duża, by mogła zakłócić funkcjonowanie placówek. Będą nadgodziny – Jeżeli dyrektorzy nie obsa- dzą wolnych stanowisk nowymi nauczycielami, będą przypisy- wać nadgodziny tym, którzy są już zatrudnieni. Wielu z nich, co już często się zdarza, będzie pracować w kilku placówkach – tłumaczy Marcin Miedziński z Departamentu Edukacji UM we Wrocławiu. – Obecnie realizacja podstaw programowych nie jest zagrożona i wrocławskie szkoły będą funkcjonować bez zakłóceń – dodaje. Studenci nie chcą uczyć Niewiele osób planuje pracę w szkole. Na przykład, na Uni- wersytecie Wrocławskim jedynie ok. 300 studentów stara się zdo- być uprawnienia nauczycielskie. Ta liczba przez ostatnie parę lat jest mniej więcej stała. Jednak dawniej osób, które na różnych kierunkach wybierały specjaliza- cje nauczycielskie, było kilka razy więcej. Maleje natomiast zainte- resowanie studiami podyplomo- wymi dla przyszłych nauczycieli. – Bycie nauczycielem wśród mło- dych ludzi nie jest tak popularne. W ostatnim roku jedynie cztery osoby kształcące się na Uniwer- sytecie Wrocławskim starały się o uprawnienia, by zostać nauczy- cielem fizyki. Ani jedna nie chciała zostać nauczycielem informatyki – opowiada dr Leszek Ryk z Cen- trum Edukacji Nauczycielskiej Uni- wersytetu Wrocławskiego. Monika Dubec Z niemal 1400 nowych miejsc w przedszkolach publicznych będzie można skorzystać w tym roku we Wrocławiu. Możliwe jest to dzięki budowie no- wych placówek i rozbudowie już istniejących. W których rejonach urząd otwiera przedszkola, a do których już można zapisać dziecko? Zapewnienie dzieciom miejsc w przedszkolach publicznych – to jeden z głównych priory- tetów miasta. Dlatego Wrocław, z roku na rok, stara się rozwijać i rozbudowywać sieć miejskich przedszkoli. W sumie w 2021 r. we wrocławskich przedszkolach po- wstanie 1390 nowych miejsc dla maluchów. Wiele z nich już działa. – Nowe miejsca w przedszko- lach tworzymy na szybko roz- wijających się osiedlach, takich jak: Maślice, Stabłowice, Psie Pole, Jagodno i Leśnica – wylicza Marcin Miedziński, wicedyrek- tor Wydziału Przedszkoli i Szkół Podstawowych Urzędu Miejskie- go Wrocławia. – Uzupełniamy też sieć placówek w centrum, bo czę- sto rodzice wybierają przedszkola blisko pracy – dodaje. Dwa przeniesione Placówkami, które z początkiem września 2021 r. przeszły już do większych i bardziej komforto- wych lokalizacji, są: Przedszkole nr 7 w ZSP 5 przy ul. Osobowickiej i Przedszkole nr 24 w ZSP 14 przy ul. Dębickiej. – Dzięki przeniesieniu placówki do nowego budynku z ul. Często- chowskiej zwiększyliśmy liczbę miejsc ze 120 do 200 – mówi Ro- bert Siwy, dyrektor Przedszkola nr 24 we Wrocławiu. – Warunki poprawiły się diametralnie. Budy- nek jest nowy i spełnia najwyższe standardy. Sale są znakomicie wy- posażone, kadrę też mamy profe- sjonalną – dodaje. Inwestorzy prywatni Ponadto w 8 lokalizacjach, w róż- nych częściach Wrocławia, po- wstają kolejne placówki publiczne, utworzone przez inne podmioty, które zapewnią łącznie 1040 no- wych miejsc. Największe przedszkola powstaną w 2021 r. na Żernikach, Psim Polu, Swojczycach, Wojnowie i Nadod- rzu. – Dążąc do zwiększenia oferty przedszkolnej, prowadzimy szereg działań zachęcających podmioty zewnętrzne do budowania przed- szkoli. Docelowo te placówki zy- skują status publicznych, czyli są dostępne dla mieszkańców na ta- kich samych zasadach, jak te pro- wadzone przez miasto – opowiada Marcin Miedziński. Przykładem takiej współpracy miasta z operatorem zewnętrz- nym jest nowo powstała placówka przy ul. Rezedowej, gdzie inwe- stor prywatny, na gminnej dział- ce, wybudował przedszkole na 250 miejsc. – Teraz jest u nas 180 dzieci, ale dwie dodatkowe grupy będziemy jeszcze tworzyć w najbliższym czasie – zapewnia Katarzyna Pruszyńska, dyrektor Publicznego Przedszkola Marchewkowe Pole przy ul. Rezedowej we Wrocławiu. Przypomnijmy, w 2019 r. urucho- miono we Wrocławiu 685 nowych miejsc w przedszkolach, a w 2020 r. – rekordowe 1830. Monika Dubec Uwaga! Rośnie liczba miejsc w przedszkolach Pani Jagódka i pani profesor – nauczyciele potrzebni We Wrocławiu jest obecnie 700 wakatów dla nauczycieli TOMASZ HOŁOD TOMASZ HOŁOD l.wroclaw.pl/praca-nauczyciele Zobacz oferty Lista przedszkoli, działających od września 2021 P 24 w ZSP 14, ul. Dębicka 200 miejsc P 7 w ZSP 5, ul. Osobowicka 150 miejsc Publiczne Przedszkole Marchewkowe Pole, ul. Rezedowa 250 miejsc PP Leśne Zuchy, ul. Swojczycka 150 miejsc PP Planeta Dzieci, ul. Poleska 225 miejsc PP Skauty V, ul. Dubois 125 miejsc PP Skauty VI, ul. Błotna 125 miejsc PP Elfiki, ul. Robotnicza 90 miejsc PP Parasolka, ul. Nyska 50 miejsc PP Pirackie Skarby, ul. Przemkowska 25 miejsc
- 10. BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY URZĘDU MIEJSKIEGO WROCŁAWIA #TydzieńMobilności 10 Klinika Rowerowa, darmowa środa na przejazdy tramwajami i autobusami czy wędrująca wystawa „ROWEREM od zawsze. Przedwojenna rowerowa historia Wrocławia”. Tak w skrócie prezentuje się program tegorocznego Tygodnia Zrównoważonego Transportu, który rozpocznie się 16 września. Zobacz, jakie pomysły mają urzędnicy, by zachęcić mieszkańców do poru- szania się po Wrocławiu bez użycia samochodu. Uwaga wrocławianie – w środę, 22 września, nie kasujemy biletów. Tego dnia przejazdy miejskimi autobusami i tramwajami będą bezpłatne. To, jak co roku, element obcho- dów Europejskiego Tygodnia Zrównoważo- nego Transportu (ETZT). Rozpocznie się on 16 września i będzie obfitował w wydarzenia skupione wokół różnych form przemieszcza- nia się po mieście bez użycia samochodu. Zdrowo i ekologicznie Tydzień Zrównoważonego Transportu to międzynarodowa kampania społeczna, za- inicjowana w 2002 roku przez Komisję Euro- pejską. Ma na celu zachęcenie mieszkańców, by zamiast autem, podróżowali również na inne, zdrowsze i bardziej ekologiczne sposo- by. Pieszo, rowerem czy korzystając z komu- nikacji miejskiej. Motywem przewodnim te- gorocznej edycji ETZT jest dbałość o zdrowie i aktywność fizyczną. – Myślę, że zwłaszcza podczas pandemii wszyscy odczuliśmy, jak bardzo jest nam po- trzebna codzienna dawka ruchu, a badania mówią za siebie: regularna aktywność fizycz- na zmniejsza ryzyko nadciśnienia tętniczego, chorób układu krążenia i ma korzystny wpływ na zdrowie psychiczne. I nie trzeba od razu trenować jak do maratonu lub co drugi dzień chodzić na siłownię. Wystarczy codzienna dawka aktywności fizycznej o umiarkowanej intensywności, np. szybki marsz czy spokoj- na jazda rowerem – przekonuje Urszula Ja- gielnicka z Biura Zrównoważonej Mobilności Urzędu Miejskiego Wrocławia. Europejski Tydzień Zrównoważonego Trans- portu to dobra okazja, aby na własnej skórze przetestować alternatywne opcje dostania się do pracy, szkoły czy po zakupy. – Wrocław stwarza dużo możliwości podróży bez wsiadania do samochodu. Rozwijająca się sieć tras rowerowych, uspoka- janie ruchu na kolejnych ulicach oraz wyzna- czanie alternatywnych zielonych korytarzy komunikacyjnych mają zachęcić wrocławian do bardziej zrównoważonych wyborów ko- munikacyjnych. Taka jest również przyszłość dużych europejskich miast i ich mieszkańców, dlatego już teraz zachęcamy młodych wro- cławian do dojazdów do szkoły rowerem, na rolkach czy deskorolce w ramach akcji Rowe- rowy Maj oraz ograniczamy ruch samochodo- wy na wybranych ulicach w ramach Szkolnej Ulicy – dodaje Urszula Jagielnicka. Program Europejskiego Tygodnia Zrównoważonego Transportu Tym razem ETZT będzie miał nieco inne niż zwykle, bardziej społeczne oblicze. Jego or- ganizację powierzono znanym ze współpracy z młodzieżą i ze społecznościami lokalnymi, organizacjom pozarządowym: Stowarzy- szeniu Edukacji Krytycznej i Stowarzyszeniu Serce Szczepina. ■ Klinika Rowerowa We Wrocławiu, podobnie jak w wielu mia- stach europejskich, coraz częściej spotyka się porzucone (zazwyczaj zepsute) rowery. Część z nich zgłaszana jest przez mieszkańców jako „wraki” i zabierana przez straż miejską. Trafiają potem do magazynów biura rze- czy znalezionych, a jeśli nie zgłosi się po nie właściciel, to po pół roku stają się własnością miasta. 20 takich rowerów przechodzi właśnie kompleksowy remont pod okiem Maurycego Miszczaka z wrocławskiej Rowerowni. Prze- kazane zostaną następnie młodzieży z rodzin, które zmagają się z różnymi wyzwaniami i trudnościami. W akcję zaangażowały się wrocławskie orga- nizacje pozarządowe. – Mówimy o nich „ro- wery dla kochanych łobuzów” – mówi Paweł Szubart z klubu sportowego i szkoły sztuk walki 23 Evolution. – Jak tylko uporają się z nimi fachowcy z serwisu rowerowego, ła- duję dziesięć do busa i zawożę do Młodzieżo- wego Ośrodka Socjoterapii przy ul. Kieleckiej. Bardzo się tutaj przydadzą, bo wychowawcy ośrodka chcieliby móc zabierać swoich pod- opiecznych na rowerowe wycieczki. To są wspaniałe, mądre, zaradne dzieciaki, którym do tej pory nie ułożyło się w życiu – dodaje. Paweł Szubart trenuje młodzież z MOS przy Kieleckiej od 10 lat. Sens tej pracy widzi na każdym kroku. – Jeden z wychowanków MOS- -u jest dzisiaj u mnie trenerem. Ułożył sobie życie, ma pracę i pasję. Czasami naprawdę nie trzeba dużo, żeby pomóc młodemu czło- wiekowi pokonać życiowy zakręt – zaznacza Szubart. I zachęca do podzielenia się nieuży- wanymi rowerami.– W ramach ETZT organi- zowana jest zbiórka starych, nieużywanych rowerów. Można je przywieźć do centrum Nowe Łąki przy Traugutta 81 albo do Złotnic- kiego Centrum Spotkań przy Wielkopolskiej 7. Tu wszystkie zostaną naprawione i razem z pozostałymi rowerami trafią do młodych lu- dzi, którzy ze względu na sytuację materialną po prostu ich nie mają – mówi Paweł Szubart. Niepotrzebne hulajnogi, rowery i inne sprzęty można oddać do Centrum Integracji Miesz- kańców Nowe Łąki. – Naprawimy je i oddamy tym, którzy mają w życiu pod górkę – dodaje Kamila Kamińska-Sztark z Centrum Integra- cji Mieszkańców Nowe Łąki. Zostaw samochód dla wł Rowerzyści będą mogli skorzystać z bezpła Od 16.09 swoją wędrówkę po mieście rozpocznie wystawa „ROWEREM od zawsze. Przed Kacper zachęca do jazdy na hulajnodze STOWARZYSZENIE EDUKACJI KRYTYCZNEJ
- 11. NR 34 (54) – WRZESIEŃ 2021 #BądźBezpiecznyWeWrocławiu 11 ■ Przegląd roweru ze specjalistą Klinika Rowerowa to inicjatywa kierowana nie tylko do tych, którzy porzucili swoje „dwa kółka” lub zamienili je na nowe. Wrocławscy rowerzyści będą mogli bezpłatnie dokonać ich podstawowego przeglądu (regulacja, smaro- wanie) przez cały Europejski Tydzień Zrów- noważonego Transportu. Obowiązują zapisy, w formie bonów. Od 13 do 22 września w go- dzinach 12.00-18.00 można je będzie odebrać ze Złotnickiego Centrum Spotkań przy ul. Wiel- kopolskiej 7 oraz z Centrum Integracji Miesz- kańców, ul. Traugutta 81. Klinika będzie czynna w dniach: 16-19 września na Złotnikach i 20-22 września na Przedmieściu Oławskim. ■ Przewodnik dla studentów Każdego roku we Wrocławiu uczy się niemal 100 tysięcy studentów. Wielu z nich przyjeż- dża tu z innych miast i miejscowości. Wro- cławscy kierowcy i pasażerowie komunika- cji miejskiej doskonale znają ten moment: 1 października w mieście robi się tłoczniej. W jeszcze trudniejszej sytuacji są jednak żacy, którzy zaczynają dopiero funkcjonować w na- szym mieście. Jak poruszać się w miejskim gąszczu, jak zaoszczędzić czas i pieniądze? Odpowiedzi na te pytania udzielić ma prze- wodnik, opracowywany w ramach tegorocz- nego ETZT. Opieką merytoryczną objął go Ce- zary Grochowski, znany wrocławski działacz rowerowy. – Przewodnik nie będzie jednak tylko rowerowy. Dostarczy wskazówek rów- nież na temat transportu zbiorowego, miej- skich hulajnóg czy sposobów na spędzanie czasu bez konieczności jechania samochodem – wyjaśnia Kamila Kamińska-Sztark. Publikację „Mobilny student. Jak bezpiecznie i szybko przemieszczać się po Wrocławiu?” w formacie PDF od początku roku akademic- kiego udostępniały będą prawie wszystkie wrocławskie uczelnie. ■ Bezpiecznie do szkoły Szczególnie istotne jest tworzenie bezpiecz- nych warunków na drodze do szkoły. By je zapewnić, w wakacje odnowiono oznako- wanie drogowe i przejścia dla pieszych przy 122 placówkach edukacyjnych. Oprócz tego w trzech wrocławskich szkołach podstawo- wych odbędą się specjalne lekcje, podczas których dzieci otrzymają odpowiedzi na pyta- nia: jakie konsekwencje dla nas i dla naszego otoczenia ma sposób, w jaki na co dzień poru- szamy się po mieście? Jak docierać do szkoły bezpiecznie i zdrowo? W zajęciach wezmą udział uczniowie klas I-III w SP: nr 24 przy ul. Częstochowskiej (Złotniki), nr 76 przy ul. Wandy (Borek) oraz nr 84 przy ul. Górnickiego (Ołbin). Równolegle te same placówki szkolne będą uczestniczyć w projekcie Szkolna Ulica. ■ Wędrująca wystawa Organizatorzy ETZT we Wrocławiu przygo- towali także nie lada gratkę dla miłośników historii miasta. 16 września o godz. 12.00 przed budynkiem Biblioteki Uniwersyteckiej (Bulwar F. Joliot-Curie 12) swoją wędrówkę po mieście rozpocznie wystawa „ROWEREM od zawsze. Przedwojenna rowerowa historia Wrocławia”. Ponad 30 przedwojennych, nie- publikowanych wcześniej zdjęć (wśród nich parady cyklistów, wyścigi rowerowe sprzed 100 lat czy wypożyczalnia rowerów w Rynku) oglądać będzie można kolejno w kilku punk- tach miasta, aż do 8 października. ◼ 23-24.09.2021 – Centrum Integracji Mieszkańców Nowe Łąki (Traugutta 81) ◼ 25.09.2021 – piknik dla mieszkańców przy Żabiej Ścieżce na Przedmieściu Oławskim ◼ 26.09-01.10.2021 – Złotnickie Centrum Spotkań (Wielkopolska 7) ◼ 02.10-03.10.2021 – Stowarzyszenie Serce Szczepina (skwer św. Damiana de Veuster) ◼ 04.10-05.10.2021 – Centrum Aktywności Tarnogaju (Gazowa 22) ◼ 06.10-08.10.2021 – Centrum Integracji Mieszkańców Nowe Łąki (Traugutta 81) Wystawa będzie miała też swoją interaktyw- ną część. Na metalowym kubiku o wymiarach 2,5 na 1,6 metra układane będą rowerowe ko- laże z magnesów, zaprojektowanych przez wrocławską artystkę Patrycję Masny. Projekt ETZT realizowany jest dzięki wsparciu finan- sowemu Miasta Wrocław. Maciej Wołodko łasnego zdrowia BIBLIOTEKA UNIWERSYTECKA WE WROCŁAWIU JERZY WYPYCH 22 września (środa) przejazdy wrocławską komunikacją miejską będą bezpłatne atnego przeglądu swojego jednośladu dwojenna rowerowa historia Wrocławia” TOMASZ HOŁOD
- 12. BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY URZĘDU MIEJSKIEGO WROCŁAWIA #TydzieńMobilności 12 Nasze osiedla Targowisko przy ul. Skoczylasa w Leśnicy zostanie zmodernizowane. Miasto chce, by oprócz stoisk kupieckich było tam miejsce na nową ofertę dla mieszkańców oraz imprezy plenerowe. To kolejny pomysł na ożywienie miejskich bazarów. Miasto chce, by w Leśnicy po- wstał ryneczek wzorowany na tym przy ul. Jemiołowej na osiedlu Gajowice. Obok funk- cji handlowej takie miejsca są ważne także ze względów spo- łecznych. Plac targowy przy ul. Skoczylasa wymaga poprawy nie tylko z uwa- gi na zmieniające się oczekiwania klientów, ale również brak za- interesowania ze strony nowych przedsiębiorców. – Aby poznać bieżącą sytuację targowiska oraz zaproponować dalsze działania odbyliśmy wiele rozmów z kupca- mi i Radą Osiedla Leśnica. W lipcu tego roku prowadziliśmy także konsultacje społeczne, z których wynika, że okoliczni mieszkań- cy chcą zachowania funkcji han- dlowej tego miejsca – podkreśla Małgorzata Golak z Biura Rozwo- ju Gospodarczego UMW. I dodaje, że decyzja, co do skali prac zosta- nie podjęta po dokładnej analizie i oszacowaniu kosztów. – Po wyłonieniu w konkursie nowego operatora targowiska wzbogacimy ofertę z uwzględ- nieniem potrzeb mieszkańców. Dłuższe godziny funkcjono- wania, organizacja wydarzeń z partnerami lokalnymi czy wprowadzenie nowej oferty to tylko niektóre z nich – zapewnia Małgorzata Golak. Osoby lub organizacje, zaintere- sowane zorganizowaniem pla- cu targowego w Leśnicy w nowej odsłonie, mogą kontaktować się z Biurem Rozwoju Gospodarczego Urzędu Miejskiego Wrocławia, tel. 71 777 78 17 lub 71 777 71 74. Jarek Ratajczak LEŚNICA Nowy pomysł na targ przy ul. Skoczylasa CAŁY WROCŁAW Myślę, więc nie śmiecę: posprzątaj okolicę W trzeci weekend września na całym świecie odbywa się międzynarodowa kampania pn. „Sprzątanie Świata”. Chodzi o to, by poprzez sprzątanie uświadamiać o zagrożeniach, jakie płyną z zaśmiecania Ziemi. Miejska spółka Ekosystem zachęca, aby lokalnie dołączyć się do akcji. Wszystko zaczęło się 32 lata temu w Australii, a Polska dołączyła w 1994 r. Tegoroczne hasło pol- skiej edycji brzmi „Myślę, więc nie śmiecę”, a głównym koordynato- rem jest Fundacja Nasza Ziemia. Wrocławski Ekosystem chętnym do sprzątania świata przekaże sprzęt potrzebny do zbiórki (wor- ki na różne rodzaje odpadów i rę- kawice), a po akcji odbierze od- pady. Zgłoszenia należy nadsyłać na adres ekosystem@ekosystem. wroc.pl. W treści wiadomości podaj: ◼ termin i miejsce sprzątania ◼ orientacyjną liczbę uczestni- ków ◼ termin i miejsce odbioru odpadów (do miejsca odbioru musi prowadzić ogólnodo- stępna droga dojazdowa) ◼ dane i numer osoby do kon- taktu (w przypadku placówki oświatowej nazwę, numer i adres) Worki i rękawice będą do odbioru w ustalonym terminie w PSZOK- -u przy ul. K. Michalczyka 9, któ- ry jest czynny od poniedziałku do piątku w godz. 8.00-17.00 oraz w soboty w godz. 8.00-16.00. Aby wziąć udział w kampanii ogól- nopolskiej i otrzymać certyfikat, należy zarejestrować swoją akcję na stronie fundacji Nasza Ziemia l.wroclaw.pl/nasza-ziemia. Agata Zięba Pchli Targ na Tarnogaju i Księżu Pchli Targ na Tarnogaju odby- wa się cztery razy w roku, tak, by mieszkańcy przed każdym sezonem mieli szansę opróżnić szafy i półki z niepotrzebnych, ale jeszcze użytecznych rzeczy. Edycja jesienna zagości 18.09 przed Szkołą Podstawową nr 9 przy ul. Nyskiej 66. W godz. 10.00-14.00 będzie można po- handlować, powymieniać się albo po prostu oddać komuś swoje bibeloty. 19.09 w godz. 10.00-15.00 podobne wydarze- nie odbędzie się na boisku przy ul. Chorzowskiej na Księżu. Festiwal Roślin na Dąbiu Rośliny doniczkowe prosto z hodowli, ceny od 5 zł, kwiaty i doniczki małe i duże, jakość wyższa niż w marketach. To wszystko 18 i 19.09 w Zajezd- ni Dąbie przy ul. Tramwajowej 1-3. Festiwal Roślin odbędzie się w sb. w godz. 8.00-20.00, a w nd. w godz. 8.00-18.00. Wstęp bezpłatny. Gastro Miasto na Popowicach Ulubiona kulinarna impreza wrocławian od 17 do 19.09 za- gości w Zajezdni Popowice przy ul. Legnickiej 65. Integralną częścią tej odsłony będzie wy- darzenie „Historia Kołem się Toczy”. Na poszukiwaczy od- kryć kulinarnych będzie czekać 16 namiotów restauracyjnych, a na wielbicieli słodyczy i piwa 7 namiotów ze słodkościami i na- pojami. W pt. wstęp od 17.00 do 22.00, a w sb. i nd. od 12.00 do 20.00. Wejście bezpłatne. Honorowe Mieszkanki Kuźnik 11.09 podczas Kuźnickiego Święta Chleba tytułem Hono- rowego Mieszkańca Kuźnik zo- stały wyróżnione dwie miesz- kanki osiedla – wieloletnie dyrektorki Szkoły Podstawowej nr 37 i dawnego Gimnazjum nr 9 – panie Irena Deptuszewska i Krzysztofa Głazowska. Ubiegłoroczne sprzątanie świata z Fundacją Nasza Ziemia Ryneczek Jemiołowa od otwarcia w 2019 r. przyciąga tłumy. Czy uda się to na ul. Skoczylasa? FUNDACJA NASZ ZIEMIA JAREK RATAJCZAK
- 13. NR 34 (54) – WRZESIEŃ 2021 #BądźBezpiecznyWeWrocławiu 13 Odzwiedź Dolny Śląsk Samo położenie Stronia Śląskiego zachęca do odwiedzin. Leży na obszarze Śnieżnickiego Parku Krajobrazowego na wysokości 500-600 metrów nad poziomem morza. W okolicy przenikają się granice aż czterech rezerwatów przyrody: Śnieżnik Kłodzki na szczycie Śnieżnika (1425 m n.p.m.), Puszcza Śnieżnej Białki w okolicy Bielic, Nowa Morawa oraz Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie. Sprawdź, jak możesz spędzić tam czas. Dawne przemysłowe miasteczko z hutą szkła, tartakami i kopalnią uranu przeistoczyło się w bazę turystyczno-rekreacyjną. Gmina Stronie Śląskie obfituje w atrakcje. Pałac Marianny Orańskiej W samym Stroniu warto zobaczyć rezydencję dawnych właścicie- li okolicy. Niewielki dwór stanął w tym miejscu pod koniec XVIII w. W 1838 r. posiadłość kupiła Ma- rianna Orańska. Królewna ni- derlandzka, a wówczas już żona syna króla Prus – Albrechta Pruskiego, bardziej znana jest jako właścicielka pałacu w Kamień- cu Ząbkowickim. Wizyta w Stroniu to kolejna oka- zja, by poznać jej gust i uznanie dla kunsztu architek- tów. Pałac pod okiem Marianny został rozbu- dowany i służył jej za letnią siedzibę. Tu nocują nietoperze, tam spały niedźwiedzie Okolica Stronia jest pełna interesu- jących miejsc, które trzeba poznać: ◼ Wapiennik „Łaskawy Kamień” w Starej Morawie. Wybudo- wany w 1850 r. monumen- talny piec do pozyskiwania wapna palonego w technice opracowanej przez amerykań- skiego wynalazcę Beniamina Rumforda jest jednym z trzech zachowanych tego typu obiek- tów w Europie. W latach 70. zrujnowaną budowlę przejął artysta grafik Jacek M. Ryb- czyński i urządził w niej gale- rię sztuki. Ostatnią kondygnację wa- piennika zajmują nietoperze Podkowce. Można je obserwo- wać za pomocą kamer nok- towizyjnych. A uroku całemu kompleksowi dodaje otaczają- cy go ogród japoński. ◼ Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie. Odkryta w latach 60. uchodzi za najładniejszą w Polsce. Wśród odkrytych szczątków zwierząt najwię- cej było kości niedźwiedzia jaskiniowego. Turystom udostępniane są dwie trasy: turystyczna (o długości ok. 360 m) i ekstremalna (wy- maga wykorzystania specja- listycznego sprzętu). Przed zwiedzaniem należy wcześniej zarezerwować bilet. ◼ Sztolnia Fluorytowa w dawnej kopalni uranu w Kletnie. W średniowieczu na sto- ku Żmijowca wydobywano żelazo, srebro i miedź. Po II wojnie doszukano się tam uranu, który wydobywano do 1953 r. i wysyłano do Związku Radzieckiego. Dzisiaj część kopalni jest udostępniana turystom. Niezwykła historia miejsca to jeden jego walor, drugi to okazja na obejrze- nie zjawiskowo kolorowych minerałów, m.in. fluorytów, ametystów i kwarców. W pobliżu Stronia Śląskiego i w samym mieście jest jeszcze wiele innych miejsc, ciekawych i sprzyjających odpoczynkowi. To Stroński Park Aktywności „Jaskinia Niedźwiedzia” (pły- walnia, kompleks odnowy biologicznej), Muzeum Mine- rałów w Stroniu Śląskim oraz Muzeum Ziemi w Kletnie i tężnia solankowa. Aktywnie na Czarnej Górze Amatorzy aktywnego wypoczynku powinni ruszyć na Czarną Górę. To całoroczny ośrodek górski. W se- zonie wiosenno-jesiennym panu- ją tu doskonałe warunki do upra- wiania rodzinnej turystyki pieszej i rowerowej. Miejsce upodobali so- bie entuzjaści kolarstwa górskiego. Rowerzyści mogą spróbować swo- ich sił na trasach typu singletrack, na pętli Rudka oraz pętli Stronie. A Bike Park to 12 tras o różnym poziomie zaawansowania z Kids i Skills Arena. Amatorzy kąpieli, na malowniczo usytuowanym zalewie w Starej Morawie z wakeparkiem, mogą spróbować swoich sił w tzw. wake- boardingu. Zaś zimą do dyspozy- cji narciarzy są wyciągi w Siennej, w Kamienicy, w Nowym Gierał- towie, Nowej Morawie i Bielicach. W sumie na pograniczu pol- sko-czeskim jest około 280 km oznako- w a n y c h i ratrakowa- nych szlaków do narciarstwa biegowego, z czego blisko 70 km na terenie Gminy Stronie Śląskie. To nie koniec atrakcji: na szczyt Czarnej Góry turystów wynosi Luxtorpeda – superszybka kolej li- nowa. Solidny zastrzyk adrenaliny zafundujemy sobie, jeśli skorzysta- my z Czarnej Żmii – najdłuższego w Polsce alpine coastera, całorocz- nego toru saneczkowego. Gdyby tego było mało, to możemy zdecy- dować się na kolejne mocne wraże- nia, bowiem gmina Stronie Śląskie to również raj dla paralotniarzy, którzy mogą startować ze szczytu Czarnej Góry (1205 m n.p.m.). Jak dojechać? Z Wrocławia do Stronia Śląskiego jest ok. 115 km. Samochodem do- jedziemy na miejsce w 2 godziny. Najszybciej – kierując się na drogę krajową nr 8 w stronę Kłodzka. Redakcja STRONIE ŚLĄSKIE Luxtorpedą na Czarną Górę, a potem Czarna Żmija Dariusz Chromiec, prezydent Stronia Śląskiego Jeśli chcielibyście poznać liczne atrakcje turystyczne, cenicie wy- poczynek blisko przyrody, lubicie górskie wyzwania lub szukacie górskiej lokalizacji do prowadzenia działalności gospodarczej – serdecznie zapraszam do Stronia Śląskiego. Tutaj życie ma inne tempo, oddycha się głębiej, myśli spokojniej! Zachęcam również Państwa do korzystania ze strony internetowej stronie.pl poświę- conej prezentacji walorów gminy oraz aktualnym wydarzeniom z jej życia. UM STRONIE ŚLĄSKIE (3) Zalew w Starej Morawie przyciąga nie tylko malow- niczymi widokami, ale i wakeparkiem STRONIE ŚLĄSKIE 114 km
- 14. BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY URZĘDU MIEJSKIEGO WROCŁAWIA #TydzieńMobilności 14 Przyjdź w sobotę (25 września) na zielony piknik przy Żabiej Ścieżce na Przedmieściu Oławskim i spędź czas na grach, zabawach, konkursach z cennymi nagrodami i poznawaniu wrocławskiego środowiska naturalnego razem z Depar- tamentem Zrównoważonego Rozwoju Urzędu Miejskiego Wrocławia oraz partnerami wydarzenia: Hydropolis, Strażą Miejską, ZZM, Ekosystemem, Fundacją OnWater, Stowarzy- szeniem Edukacji Krytycznej. Miejsce wydarzenia wybrano nie bez powodu, spotykamy się bowiem na niedawno zrewitalizowanym wy- brzeżu Oławy. Tematem przewod- nim wydarzenia będzie „Zielony Wrocław”, czyli szereg działań i inicjatyw środowiskowych, któ- re nas otaczają, oraz te, w które możemy się zaangażować. Im- preza rozpoczyna się o godz. 12.00 i potrwa do godz. 17.00. Organiza- torzy przygotowali wiele ciekawych i nietypowych zabaw, takich jak bieg z wiadrem węgla przez przeszkody, zielone koło fortuny z nagrodami czy warsztaty naukowe z Hydropo- lis. Ale to tylko część atrakcji, które czekają na wrocławian na Przed- mieściu Oławskim. Odwiedź SZOPa i odbierz skrzydłokwiat 500 skrzydłokwiatów trafi do wrocławian, którzy w sobotę (25 września) odwiedzą bulwar nad Oławą na tyłach dawnego szpitala im. Marciniaka przy ul. Traugut- ta. Aby odebrać ozdobną roślinę, trzeba spełnić jeden z 2 warunków - przynieść ze sobą elektroodpady, czyli np. stary niedziałający telefon, zepsuty telewizor, toster lub wy- kazać się wiedzą na temat ochrony środowiska. Warto odebrać nową roślinkę, która nie dość, że będzie ozdobą naszego domu, to jeszcze poprawi jakość powietrza, którym oddychamy. Na wszystkich chęt- nych będą czekać duże - 40-cm okazy skrzydłokwiatów. – Zależy nam, żeby wydarzenie było nie tylko piknikiem, gdzie można się dobrze bawić i odpo- cząć, ale przede wszystkim chce- my, aby mieszkańcy poznali zie- lone projekty realizowane przez miasto – wyjaśnia Katarzyna Szymczak-Pomianowska, dyrektor Departamentu Zrównoważonego Rozwoju UM Wrocławia. I dodaje, że część atrakcji jest tak pomyśla- na, by w zabawny sposób pokazać realizowane projekty. Na stoisku programu Zmień Piec, poza możliwością rozmowy z do- radcami energetycznymi i otrzy- maniem roślin za elektroodpady, będzie można spróbować swoich sił w spacerze z wiadrami węgla przez przeszkody. – Choć może to wydawać się zabawne, to właśnie brak potrzeby noszenia węgla jest podawany przez mieszkańców, jako jeden z największych plusów wymiany kopciuchów – mówi dy- rektor Szymczak-Pomianowska. Koło fortuny z nagrodami W trakcie pikniku będzie można przekonać się samemu, jak po- wstają Odnawialne Źródła Energii (OZE). Organizatorzy przewidzie- li możliwość zrobienia soku przy pomocy blendera rowerowego czy wyścigów po torze samochodzi- kami wielkości pudełka zapałek, które będą napędzane siłą ludzkich mięśni. Na stoisku Hydropolis bę- dzie można wziąć udział w warsz- tatach i zobaczyć ciekawe ekspe- rymenty z wykorzystaniem wody. Nie zabraknie również stoiska Wrocławskiej Kranówki. Twórcy kampanii informacyjnej „Dzikie w mieście” będą zachęcać wrocła- wian do poznania odgłosów, jakie wydają dzikie zwierzęta miesz- kające w stolicy Dolnego Śląska. Na odwiedzających piknik będzie czekać też zielone koło fortuny - kręcąc nim, wylosujemy zada- nie, za którego wykonanie czekają liczne nagrody: zielone elementy ubioru: skarpetki, koszulki, blu- zy, parasolki Złap deszcz, miejskie gadżety. Wszyscy uczestnicy wy- darzenia będą mogli wziąć także udział w zabawie o nagrody spe- cjalne, związane ze zrównoważo- nym transportem: hulajnogą elek- tryczną, składanym rowerem oraz zegarkiem sportowym. Więcej zieleni we Wrocławiu Miejsce pikniku nie zostało wy- brane przypadkowo - ma ono związek z najnowszym projektem, który realizuje „Zielony Departa- ment” we wrocławskim magi- stracie, czyli Planem Zazielenia- nia Wrocławia. Plan ten zbierze wszystkie działania, które będą prowadziły do zwiększania ilości i różnorodności zieleni w mie- ście, przede wszystkim poprzez jej ochronę i utrzymanie, ale też realizację nowych nasadzeń czy angażowanie różnych grup oraz pojedynczych mieszkańców w za- zielenianie miasta. Jego zadaniem jest realizacja celu wynikającego z dyrektywy unijnej, a bulwary nad Oławką są świetnym przykładem takiego terenu, któ- ry wcześniej zaniedbany i rzadko uczęszczany, po rewitalizacji jest jednym z ulubionych miejsc spa- cerów i spotkań dla mieszkańców Przedmieścia Oławskiego. Redakcja Dla mieszkańca Żabia Ścieżka: piknik z nagrodami dla całej rodziny. Nie przegap soboty z Zielonym Wrocławiem TOMASZ HOŁOD FREEPIK.COM (2) Podczas wydarzenia oprócz gier i zabaw będzie można zgłębić tajniki zielonych projektów miejskich Przynieś na piknik elektroodpady i wymień je na skrzydłokwiat, który poprawi jakość powietrza w twoim mieszkaniu SOBOTA Z ZIELONYM WROCŁAWIEM Data: 25.09.2021 Start: 12.00 Miejsce: Bulwar przy Żabiej Ścieżce ATRAKCJE ◼ Skrzydłokwiaty za elektroodpady (start godz. 13.00) ◼ Konkursy z cennymi nagrodami ◼ Spacer z wiadrami węgla przez przeszkody ◼ Pokazy naukowe Centrum Edukacji Ekologicznej Hydropolis ◼ Interaktywna wystawa Rowerowy od zawsze ◼ Stoisko z Wrocławską Kranówką ◼ Warsztaty recyklingowe ◼ Dzikie w mieście konkurs „Czyj to odgłos” ◼ Znakowanie ekologicznych toreb metodą sitodruku ◼ Tworzenie małych łódek ◼ Występy cyrkowców ◼ Warsztaty tworzenia breloków za pomocą węzłów żeglarskich ◼ Swap roślin ◼ Strefa sportowa ◼ Konkursy z nagrodami
- 15. NR 34 (54) – WRZESIEŃ 2021 #BądźBezpiecznyWeWrocławiu 15 „Wybierz pracę, którą kochasz, a nie przepracujesz ani jed- nego dnia w życiu”. Wrocławianin Kacper Wołejszo zgodnie z myślą Konfucjusza oddaje się dwóm pasjom – zawodowo i pozazawodowo. Pracuje w sklepie wędkarskim Krokodyl przy ul. Tęczowej. Wywodzi się z Wrocławskiego Sporto- wego Klubu Taekwon-do. Trener metody stójkowej. Jako zawodnik stoczył wiele pojedynków w formule TKD. Od za- wsze wycisza się nad wodą. Poznajcie TKD Fisha. Okazuje się, że nie każdy węd- karz musi nosić sarmackiego wąsa pod czapeczką typu żółwik i przekonywać wszystkich, że „szczupak jest królem wód, tak jak lew jest królem dżungli”. - Ja mam sentyment do okonia, bo to była pierwsza ryba, którą jako pięciolatek złapałem z dziadkiem w Zgorzelcu - uśmiecha się Kac- per Wołejszo, którego spotykamy na Wyspie Słodowej. Zna, oczywi- ście, cytat z filmu Michała Tylki „Fanatyk” z Piotrem Cyrwusem w roli ojca-maniaka rybołówstwa śródlądowego. Nie wolno łowić ryb w pobliżu zapór i tam. On w ryby wkręcił się przez dziad- ka, u którego spędzał za dzieciaka część każdych wakacji. Ale też od zawsze lubił zwierzęta i hodował w domu wszystko: od chomików przez papużkę po gekony. Sklep, w którym zaopatrywał się w kar- my dla swojej menażerii, nazywał się zoologiczno-wędkarski, więc tam też kupował akcesoria do ło- wienia ryb. Jak za mała, to do wody Zrobił Kartę wędkarską, jak miał 10 lat, żeby dowiedzieć się, jakie są okresy i wymiary ochron- ne dla poszczególnych gatunków. - W każdym roku mogą być inne, ale np. w tym san- dacza i suma nie można było łowić od 1 stycznia do 1 czerwca, okonia - do 15 cm dłu- gości, szczu- paka - do 50 cm - wylicza. Jeśli więc zła- pie się mniejszą sztukę, trzeba ją z powrotem wypuścić do wody. - Ja wypuszczam wszystkie - za- znacza Kacper. Wyciąga, ogląda, robi zdjęcie na pamiątkę i chlup - zwraca wolność jak rybak złotej rybce. Żeby zrobić jak najmniejszą krzywdę zwierzęciu, używa haczy- ków bez zadziorów, dezynfekuje ranę płynem do odkażania, a siat- ka, w której chwilę trzyma okaz, by nie zwiał z trawy do wody, nie ma supełków - żeby ryba nie wytarła sobie śluzu z ciała i potem nie za- chorowała na grzybicę. Czasem udaje mu się złowić ten sam okaz kilka razy. - Większe są charakterystyczne, bo np. bra- kuje im kilku łusek - opowiada. Dlatego ma nadzieję na ponowne spotkanie za kilka lat z sumem, który mieszka w Odrze pod mo- stem Milenijnym. Sumy mogą żyć nawet 80 lat. Dno z drugim dnem Skąd wie, w którym miejscu zarzu- cić wędkę? - Tylko na dwie rzeczy nie mamy wpływu: jakiej wielkości ryba skusi się na naszą przynętę i czy będzie wystarczająco głodna, żeby się nią w ogóle zainteresować - zaznacza TKD Fish. Pod wodą trwa walka o prze- ż y c i e . Gatunki spokojnego żeru, żywią- ce się roślinami, muszą uważać, by nie zainteresować sobą dra- pieżnego towarzystwa. Dlatego w warunkach miejskich, ryb moż- na spodziewać się np. pod mosta- mi. Tam po budowie część dna przy filarach jest wyżej, część niżej, ro- bią się zakamarki, gdzie można się ukryć albo ogrzać. - Zabronione jest łowienie w pobliżu budowli hydrotechnicznych, takich jak tamy, bo tam woda jest spię- trzona, ma dużo tlenu - ryb jest tam tak dużo, że można je wyciągać rękami - tłumaczy Kacper. On z Odry w pobliżu Wyspy Sło- dowej wyciąga klenie, jazie i bolenie. Szczupaki żyją w kanale żeglugowym Odry na Sępolnie. W Odrze z wizytą pojawia się na- wet łosoś. - Osobiście nie złowi- łem, ale wiem, że bywa - zazna- cza Kacper. Podobnie rzecz się ma z węgorzem. W Odrze można się doliczyć aż 100 gatunków ryb. Anna Aleksandrowicz My wrocławianie Taekwon-do uprawia dla adrenaliny, nad Odrę idzie odpocząć i zobaczyć się ze znajomymi... okazami – Wrocławskim rybom hałas nie przeszkadza – zapewnia Kacper Wołejszo z koła PZW Krokodyl INSTAGRAM/TKDFISH TOMASZ HOŁOD Karta wędkarska to dokument, który uprawnia do łowienia ryb w Polsce. Wymagana jest od 14. roku życia wędkarza. Dostaje się ją dożywotnio po zdaniu komisyjnego egzaminu z przepisów dotyczących wędkowania. www.kartawedkarska.pl 1,5 m i 25 lat - oto sum - rówieśnik TKD Fisha. Pływa w Odrze pod jednym z mostów
- 16. BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY URZĘDU MIEJSKIEGO WROCŁAWIA #TydzieńMobilności 16 Wrocławscy licealiści stworzyli bezpłatną aplikację do adopcji psów. Befriend pozwala sprawdzić, w którym schronisku czeka na ciebie twój wy- marzony pies – wystarczy zaznaczyć określone cechy czworonoga. Aplikacja została wyróżniona na ogólnopolskiej olimpiadzie Zwolnieni z Teorii. Aplikacja Befriend powstała cztery miesiące temu, a do tej pory za jej pośrednictwem nowy dom zna- lazło ponad 20 psów przebywa- jących w schroniskach. Jej twórcy porównują ją do popularnego por- talu randkowego. – Stworzyliśmy aplikację z miło- ści do zwierząt. Sam mam psa ze schroniska i wiem, że niełatwo znaleźć odpowiedniego czwo- ronożnego przyjaciela. Nasza aplikacja pozwala na wygodne „przeglądanie” psów ze schronisk w całej Polsce bez wychodzenia z domu. Krótko mówiąc, w jed- nym miejscu prezentujemy setki psiaków czekających na adopcję – mówi Janek Dziewoński współ- twórca aplikacji. Jak to działa? Wystarczy w programie okre- ślić: rasę, płeć, wzrost, wiek, ko- lor sierści, a nawet to, czy nasze zwierzę ma być przyjazne dla dzieci. Następnie wybrać z listy czworonogów spełniających nasze kryteria, tego wyjątkowego. Aplikacja Befriend ma już set- ki użytkowników. Coraz więcej schronisk zgłasza się i dodaje zdjęcia swoich podopiecznych. – Na początku sami dzwoniliśmy do schronisk i różnych organiza- cji, oferując dołączenie do naszej aplikacji. Teraz coraz częściej tego typu placówki zgłaszają się do nas same. To nas bardzo cieszy, bo oznacza, że zapotrzebowanie na tego typu usługę jest duże – pod- kreśla Filip Freta, współtwórca Befriend. W samym Wrocławiu w schronisku przy ul. Ślazowej jest ok. 120 psów czekających na nowy dom. Gdzie pobrać? Aplikacja Befriend została wy- różniona na ogólnopolskiej olimpiadzie Zwolnieni z Teorii zwyciężając w kategorii „Złoty wilk” – projekt technologiczny. Program licealistów można bez- płatnie pobrać z Google Play oraz Apple Store. Młodzi wrocławianie już myślą o tym, by w przyszłości poszerzyć go o adopcję kotów. Monika Dubec Wrocławskie pokolenia Już niebawem rozpocznie się XXIV Dolnośląski Festiwal Nauki. Tegoroczna edycja w całości odbędzie się online. Zaję- cia, prelekcje i warsztaty potrwają we Wrocławiu od 17 do 22 września, a na Dolnym Śląsku od 21 do 29 października. Do grona współorganizatorów fe- stiwalu dołączyło Wrocławskie Cen- trum Rozwoju Społecznego, które zaproponowało zajęcia z zakresu cyberbezpieczeństwa, pierwszej pomocy oraz historii sportu. Cyberbezpieczeństwo O bezpieczeństwie w sieci wnuczko- wie i dziadkowie będą mogli poroz- mawiać podczas warsztatu „Senior i nastolatek: wymiana doświadczeń z cyfrowego świata”(20.09). 21.09 odbędzie się webinar „Nowe tech- nologie w pandemii – co nam po- maga, co szkodzi?”, a 22.09 webinar „Stwórz własnego fake newsa i go obal!”. Oba dla uczniów. Zapisy dro- gą mailową: [email protected]. 17.09 odbędzie się także spotkanie z wolontariuszami IT. Pierwsza pomoc Specjalnie z myślą o nastolatkach przygotowano też interaktyw- ne kursy Wrocławskiej Akademii Pierwszej Pomocy z fantomami. Każdy uczestnik ma wypożyczany bezpłatnie do domu zestaw trenin- gowy, z którego korzysta podczas zajęć prowadzonych na platformie Korbank. Szkolenia odbędą się 17 i 21.09. Dla dorosłych przygotowano webinary: „Choroby cywilizacyjne – jak sobie z nimi radzić” (23.09) i „Sytuacje nagłe, jak pomagać sku- tecznie” (21.09). Na kanale WCRS „W rozwoju” będzie można posłu- chać także nowych podcastów: „Jak skutecznie wzywać pierwszą po- moc”, „Wypadki komunikacyjne”, „Alergia – czy może być groźna?” i rozmowy z ratownikiem. Historia wrocławskiego sportu Cykl quizów z wiedzy o wrocław- skim sporcie to propozycja dla dru- żyn rodzinnych czy przyjacielskich. Pierwsze spotkanie (17.09) poświę- cone będzie sportom, które upra- wiali mieszkańcy Breslau. Drugie – rozgrywkom powojennym (20.09), a trzecie – sportom nietypowym i nieolimpijskim (21.09). Szczegóły programu i formularze zapisu na wcrs.wroclaw.pl. Agata Zięba Dolnośląski Festiwal Nauki cały online WCRS Pierwsze zestawy do trenowania z fantomami już zostały przekazane uczestnikom kursu Z Kresów ocalone: przekaż pamiątki Muzeum Narodowe w Lublinie zaprasza mieszkańców Wrocła- wia i Dolnego Śląska do wzięcia udziału w akcji „Z Kresów ocalo- ne” prowadzonej przez swój od- dział – Muzeum Ziem Wschod- nich Dawnej Rzeczpospolitej. Zbiórka pamiątek i opowieści kresowych będzie prowadzona w dniach 16-19.09 w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich, pl. Biskupa Nankiera 17 (budynek Starej Plebanii, I p.). W czwartek można przyjść w godz. 14.00- 18.00, w pt. i w sb. w godz. 9.00- 18.00, a w nd. w godz. 9.00-12.00. Istnieje możliwość umówienia się na konkretną godzinę pod nu- merem telefonu 726 022 100 lub mejlem: [email protected]. Pamiątki będą przyjmowane w formie darowizny, wszystkie potrzebne formularze będą do- stępne na miejscu. Muzeum za- pewnia, że wszystkie darowane przedmioty zostaną otoczone opieką i będą przechowywane w warunkach, które pozwolą uchronić je przed zniszczeniem. Natomiast zarejestrowane opo- wieści dadzą niepowtarzalną okazję ocalenia autentycznych, indywidualnych wspomnień. Akcja została objęta honorowym patronatem Ministra Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Spor- tu. Więcej na www.mnwl.pl. BEFRIEND Psia miłość przez internet – adoptuj przez aplikację Marcin Mularczyk – współtwórca Befriend z przyjacielem www.festiwal.wroc.pl Program festiwalu
- 17. NR 34 (54) – WRZESIEŃ 2021 #BądźBezpiecznyWeWrocławiu 17 Jury wybrało 7 książek, które powalczą o Literacką Nagro- dę Europy Środkowej Angelus. Finaliści otrzymają po 5 tys. zł, nagrodą główną jest statuetka autorstwa Ewy Rossano oraz 150 tys. zł, a dla tłumacza 40 tys. zł. Gala odbędzie się 16 października. Do tegorocznej nagrody zakwa- lifikowano 143 książki. Jury pod przewodnictwem Mykoły Riab- czuka wyselekcjonowało siedem: ◼ Kateryna Babkina, Nikt tak nie tańczył, jak mój dziadek, tłum. Bohdan Zadura, Warsztaty Kultury (Ukraina) ◼ Petro Jacenko, Magnetyzm, tłum. Marcin Gaczkowski, Wydawnictwo Warstwy (Ukraina) ◼ Michał Komar, Skrywane, Czuły Barbarzyńca Press (Polska) ◼ Siergiej Lebiediew, Debiutant, tłum. Grzegorz Szymczak, Wydawnictwo Claroscuro (Rosja) ◼ Sigitas Parulskis, Ciemność i partnerzy, tłum. Izabela Ko- rybut-Daszkiewicz, Wydaw- nictwo Czarne (Litwa) ◼ Wołodymyr Rafiejenko, Najdłuższe czasy, tłum. Anna Ursulenko i Marcin Gaczkowski, Wydawnictwo Kolegium Europy Wschodniej (Ukraina) ◼ Mirosław Tryczyk, Drza- zga. Kłamstwa silniejsze niż śmierć, Wydawnictwo Znak Literanova (Polska) Magdalena Talik Powakacyjnejprzerwiewrocławskieteatryznówzaprasza- ją w swoje progi i kuszą premierami. Jakimi? Odpowiadamy. Teatr Polski – „Lot nad kukuł- czym gniazdem” (premiera 10.09) Cezary Iber reżyseruje sztukę Da- le’a Wassermana na podstawie słynnej powieści Kena Keseya. W roli Randle’a Patricka McMur- phy’ego Piotr Łukaszczyk, na co dzień aktor Wrocławskiego Teatru Współczesnego. Spektakl dla osób powyżej 16. roku życia. Więcej na www.teatrpolski.wroc.pl. Wrocławski Teatr Pantomimy/ Instytut Grotowskiego – „Mów o sobie, tylko o sobie” (premiera 17.09) W Centrum Sztuk Performatyw- nych Piekarnia – przedstawienie w reżyserii Darii Kopiec, dla któ- rego inspiracją było opowiadanie Tadeusza Różewicza „Grzech”. To próba odpowiedzi na pytania, jak radzimy sobie z emocjami, złością, wściekłością, słabościami. Więcej na pantomima.wroc.pl i grotow- ski-institute.pl. Wrocławski Teatr Komedia – „Judy. Na końcu tęczy” (premiera 19.09) Wojciech Dąbrowski wyreży- serował sztukę Petera Quiltera o ostatnich tygodniach życia Judy Garland, legendy Hollywood, ak- torki, a przede wszystkim słynnej piosenkarki, która zmarła mając zaledwie 47 lat. W roli tytułowej Justyna Szafran, na co dzień ak- torka wrocławskiego Capitolu. Pio- senki w aranżach Bartosza Pernala i w tłumaczeniu Michała Rusinka. Nie zabraknie największych szla- gierów. Więcej na teatrkomedia. com. Wrocławski Teatra Lalek – „Lalka Kafki” (premiera 25.09) Czeski reżyser i scenograf Ma- rek Zákostelecký przygotowuje spektakl dla dzieci od 6. roku ży- cia o spotkaniu słynnego pisarza Franza Kafki z kilkuletnią Klarą, która w parku zgubiła swoją lal- kę. Nie wiemy, czy historia, któ- rą obejrzymy na scenie WTL, jest prawdziwa, ale może się okazać wspaniałym sposobem na przed- stawienie najmłodszej publiczno- ści postaci Franza Kafki i jego nie- zwykłej spuścizny. Więcej na www. teatrlalek.wroclaw.pl. Teatr Muzyczny Capitol – „Róże- wiczowskie Jam Session” (2-3.10) Jesienią nie będzie wprawdzie premiery, ale Capitol wpisze się wyjątkowo ciekawie w program obchodów 100. rocznicy urodzin Tadeusza Różewicza. Od południa 2.10 do południa 3.10 na podwórku planowany jest całodobowy kon- cert, podczas którego 48 aktorów oraz 52 instrumentalistów wyko- na utwory związanego przez lata z Wrocławiem poety i dramaturga. Więcej na www.teatr-capitol.pl. Wrocławski Teatr Współczesny – „Zawsze Różewicz” (4-9.10) Rocznicę urodzin poety świętuje także Wrocławski Teatr Współ- czesny. Trwają właśnie próby do pięciu wydarzeń performatyw- nych opartych na twórczości Ró- żewicza. Przed południem poka- zy i warsztaty dla młodzieży, po południu dla wszystkich. Więcej na www.wteatrw.pl. Magdalena Talik Kultura Premiery teatralne na początek sezonu Nowe godziny otwarcia MBP Od 1.09 Miejska Biblioteka Pu- bliczna wraca do stałych zasad wypożyczania i wydłuża go- dziny otwarcia filii do 19.00. W soboty będzie działać 17 filii w godzinach 9.00–15.00. Przed wejściem do biblioteki nadal należy ubrać masecz- kę ochronną i zdezynfekować ręce. Jednorazowo można wy- pożyczyć pięć książek i pięć mediów. Limit na wszystkie filie to 15 wypożyczeń. Książ- ki można wypożyczyć na 30 dni, a media na pięć dni. Na- dal nieczynna jest filia 41. Go- dziny otwarcia wybranej filii można sprawdzić na www. biblioteka.wroc.pl. Kuźniarowi w 90. urodziny We wrocławskim Muzeum Teatru im. Henryka Toma- szewskiego przy pl. Wolności 7a (oddział Muzeum Miej- skiego Wrocławia) od 4.09 do 3.10 można oglądać wystawę „Autografy”. Prezentowane są na niej zdjęcia z kolekcji Wrocławskiego Towarzystwa Przyjaciół Teatru. A wszystko z okazji 90. urodzin Zdzisła- wa Kuźniara – znakomitego aktora teatralnego i filmowe- go, który od 60 lat związany jest z Wrocławskim Teatrem Współczesnym. Więcej na mu- zeum.miejskie.wroclaw.pl. Charytatywna aukcja sztuki Niegaleria przy ul. Tęczowej 1 zaprasza na aukcję sztuki pn. Aukcja Próżności. Organiza- torki wydarzenia chcą pomóc w budowie ośrodka dla Dol- nośląskiego Stowarzyszenia na rzecz Autyzmu „Miejsce na ziemi” przy ul. Morawskiej 14a we Wrocławiu. Aukcję postanowili wesprzeć ludzie o wielkich sercach, do wylicy- towania będzie ponad 30 prac od artystów z całej Polski. Au- kcja odbędzie się 18.09 o godz. 19.00. Organizatorkami są Mi- lena Tyczyńska i Kasia Mier- nik. Szczegóły w wydarzeniu na facebooku: l.wroclaw.pl/ aukcja-sztuki. Literacka nagroda Angelus 2021: finaliści Nagroda Europy Środkowej Angelus: siedem finałowych książek OLA KONOPKO Justyna Szafran jako Judy Garland w spektaklu Teatru Komedia WTK
- 18. BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY URZĘDU MIEJSKIEGO WROCŁAWIA #TydzieńMobilności 18 Dla obcokrajowca Розпочався процес будови нового великого навчального закладу у Вроцлаві. Оголошено конкурс на будівництво шкільного та дошкільного навчального закладу, що знаходитиметься на вул. Звицєнжській у районі Партиніце. До нового навчального закладу діти підуть у 2025 році. Об’єкт будуватиметься на ді- лянці 3,31 гектарів, а корисна площа шкільного й дошкіль- ного навчального закладу ста- новитиме 11 000 кв. метрів. У рамках цього проекту побу- дують: школу, у якій навчати- меться 1000 дітей, а також ди- тячий садок із 8 групами для 200 малят. Там розмістять: ◼ 42 навчальні приміщення (включаючи спеціалізовані кабінети та майстерні); ◼ 3 спортивні зали (великий, площею 800-900 кв. м, малий, площею 300 кв. м, а також зал для лікувальної фізкультури площею 100 кв. м); ◼ 5 кімнат для позакласних занять; ◼ бібліотеку із мультімедіа та читальним залом; ◼ кабінети, зокрема: логопедичний, стоматологічний, кабінет психолога; ◼ вузол громадського харчування з їдальнею; ◼ приміщення дирекції та для адміністративного корпусу, господарські та технічні приміщення. У дитячому садку буде 8 груп. Там будуть санвузли, а також зал для занять спортом і для відпочинку площею близько 100 кв. метрів. Поруч із об’єк- том планують побудувати й облаштувати: ◼ багатофункційний спортивний майданчик; ◼ футбольне поле; ◼ стометрову бігову доріжку; ◼ місце для стрибків у довжину; ◼ 4 дитячі майданчики (по 2 для учнів школи та дошкільнят). Побудують дорогу, якою можна буде під’їхати до навчального закладу (з боку вул.. Звицен- жської). З боку вул. Аґрестової буде пішохідний перехід та велосипедна доріжка. Будуть тротуари та автостоянка. Ін- вестор піклуватиметься про озеленення, а також викори- стає новітні екологічні рішен- ня (це стосується постачання електроенергії, обігріву чи ви- користання води з опадів). The construction process of a new huge educational investment in Wroclaw has started. A competition has been announced for the construction of a school & kindergarten complex at ul. Zwycięska at Partynice. Children will start attending the new facility in 2025. The building will be erected on a plot of 3.31 ha, and the usable area of the school & kindergarten complex will be ca. 11,000 sq. m. The investment will involve the construction of a school for 1,000 children and an eight-division kindergarten for 200 preschoolers. The facility will include: ◼ 42 classrooms, including workshops; ◼ three gyms (a large gym of 800- 900 sq. m., a small gym of 300 sq. m. and a corrective exercise gym of 100 sq. m.); ◼ five school daycare rooms; ◼ a multimedia library with a reading room; ◼ a speech therapist’s, dentist’s and psychologist’s and other experts’ rooms; ◼ a catering unit with a dining room; ◼ administrative, storage and technical rooms; The kindergarten will include eight divisions and a recreation room (ca. 100 sq. m.). The facility will be accompanied by: ◼ a multifunctional playing field; ◼ a football field; ◼ a 100-metre running track; ◼ a long jump; ◼ four playgrounds (two for schoolchildren and two for preschoolers). An access road from ul. Zwycięstwa and a pedestrian and cycling route from ul. Agrestowa will be built. Pavements and parking places will be created. The investor will ensure the presence of greenery and will use ecological solutions for the supply of power and heat sources or the management of precipitation waters. From1stSeptember2021,pricesofsingleticketsandtimeticketsinpublictransportvehiclesreturn to the January 2021 tariff. Prices of season tickets do not change, and a new Our Wroclaw Railway ticket is introduced. Students not older than 21 and seniors are still entitled to travel by public trans- port for free. The prices were determined by city councillors during a session of the City Council. How much for a ticket? From 1st September 2021, we will pay 4.60 PLN for single tickets, and a 15-minute ticket will cost 3.20 PLN (it is the cheapest ticket in the Wroclaw offer). Have you got an old ticket? Do not throw it away. Sin- gle tickets and time tickets from the cheaper tariff remain valid, but a supplementary fee has to be paid up to the price valid from 1st Sep- tember. Unpunched single and time tickets may also be returned. Prices of name and bearer season tickets do not change. Cheaper with Our Wroclaw For inhabitants of Wroclaw who reg- ularly travel by public transport and settle their income tax in Wroclaw, the most favourable option is a name season ticket in the Our Wroclaw program. Ticket prices have not been changed even with the January tariff here. For example, a 7-day normal ticket for all lines costs 30 PLN, and a monthly ticket for two lines costs 60 PLN. Our Wroclaw Railway tickets are also available from September. It is a monthly name ticket entitling pas- sengers to travel by all public trans- port lines. If you have a monthly ticket for rail travels, travelling by Wroclaw trams and buses will cost 1 PLN per month. TOMASZ HOŁOD У Вроцлаві буде нова школа та дитячий садок для 1200 осіб New school and kindergarten for 1,200 pupils to be built in Wroclaw Prices of public transport tickets from 1st Sep 2021 u l . A g r e s t o w a ul. Zwycięska USŁUGI, BIURA SPORT, REKREACJA PARKING, ULICA, DOJAZD DO DZIAŁEK ZS–P TEREN 3,31 ha
- 19. NR 34 (54) – WRZESIEŃ 2021 #BądźBezpiecznyWeWrocławiu 19 Sport „Tanie Granie” to miejski program wspierający wro- cławskie drużyny halowe, dzięki któremu mogą za- prezentować się szerokiej publiczności, rozgrywając swoje mecze w hali Orbita. W nowym sezonie w obiek- cie przy ul. Wejherowskiej zobaczymy oba zespoły siatkarskie, koszykarzy oraz piłkarzy ręcznych. – Wrocław zasługuje na najlepsze emocje sportowe i chcemy, żeby jak najwięcej wrocławian mogło ich doświadczać. Dlatego, jako miasto, kolejny raz pokryjemy koszty występów w Orbicie dru- żyn, które przyciągną na swoje mecze największą widownię – powiedział na konferencji praso- wej Piotr Mazur, dyrektor Biura Sportu i Rekreacji UMW. Operato- rem programu jest Młodzieżowe Centrum Sportu Wrocław. – Dzięki Taniemu Graniu i wy- stępom w jednym obiekcie klu- by mogą także wspólnie ustalać terminy swoich meczów, tak żeby nie kolidowały one ze sobą. Trzymam kciuki za sukcesy w nadchodzącym sezonie – do- dał Mazur. – Start nowego sezonu w Orbi- cie to dobra wiadomość, bo po długiej przerwie, spowodowa- nej pandemią, rozpoczniemy go wspólnie z kibicami – poinfor- mował Dariusz Kowalczyk, pre- zes WCT Spartan sp. z o.o., za- rządcy i gospodarza hali Orbita. Sezon rozgrywkowy 2021/2022 rozpoczyna się we wrześniu i po- trwa do późnej wiosny. – Miasto to jeden z naszych naj- ważniejszych partnerów. Jestem pewien, że kibiców czeka kolejny rok wspaniałych sportowych emo- cji – tym bardziej że do stolicy Dol- nego Śląska zawitają prestiżowe rozgrywki 7DAYS EuroCup – zapo- wiedział Michał Lizak, prezes ko- szykarskiego Śląska. W hali Orbita przed nowym se- zonem pojawią się także fotele, niczym z luksusowego autokaru. Będą pełniły funkcję wygodnej ław- ki rezerwowych dla zawodników wrocławskich drużyn. Przekazało je MPK Wrocław. – MPK kocha sport. Dlatego bar- dzo cieszymy się, że zawodnikom wrocławskich drużyn możemy, dosłownie i w przenośni, zapew- nić oparcie. Liczymy, że na tak wygodnych fotelach będą mogli się skutecznie zregenerować przed walką o zwycięstwo – podkreślił prezes MPK Wrocław Krzysztof Balawejder. Bartosz Moch 16 września na pewno przejdzie do historii wrocławskiej siatkówki. To właśnie na ten dzień zaplanowano mecz o puchar prezydenta Wrocławia, w którym zmierzą się ze sobą miejscowa Gwardia i Skra Bełchatów. Udział w wydarzeniu, które będzie obfitowało w wiele atrakcji, jest bezpłatny. Główną atrakcję wieczoru zaplanowano na godz. 20.00. Pandemia koronawirusa sprawi- ła, że fani wrocławskiej siatkówki długo nie mogli pojawić się na try- bunach. Włodarze klubu chcą jed- nak, by ich powrót do hali Orbita był zapamiętany na długo, dlate- go zorganizowali mecz o puchar prezydenta Jacka Sutryka, w któ- rym Gwardziści o triumf powalczą z utytułowaną Skrą Bełchatów. – To święto ma dla nas ogrom- ne znaczenie i będzie doskonałą okazją do przywitania wrocław- skich fanów po blisko 1,5-rocznej przerwie. W tym czasie w naszej drużynie doszło do wielu zmian kadrowych, które mają nam po- zwolić na walkę o najwyższe cele. A przecież, pierwsze wrażenie robi się tylko raz – mówi Łukasz Tobys, prezes Gwardii Wrocław. Próba sił z 9-krotnym mi- strzem Polski, który aspiruje do kolejnego tytułu, to doskona- ły sprawdzian przed realizacją celu, jaki stawia sobie klub ze stolicy Dolnego Śląska – awansu do PlusLigi. Co ciekawe, obie eki- py zmierzą się ze sobą na dwóch płaszczyznach. – Punktualnie o 17.00 odbędzie się mecz juniorów, a o 20.00 główna atrakcja wieczoru, a więc starcie pierwszych drużyn – do- daje Tobys. 30 minut przed pojedynkiem Gwardii ze Skrą odbędzie się także oficjalna prezentacja wrocławskiej ekipy, a w trakcie całego siatkar- skiego święta nie zabraknie m.in. otwartych treningów dla dzieci i młodzieży, które poprowadzą czołowi siatkarze plażowi – Jakub Zdybek i Paweł Lewandowski. Patronat nad wydarzeniem ob- jął prezydent Wrocławia Jacek Sutryk, a udział w imprezie jest bezpłatny. – Darmowe zaprosze- nia na nasz mecz można wyge- nerować poprzez portal Eventim. Do takiego rozwiązania zmusiła nas sytuacja pandemiczna, jed- nak liczymy, że na trybunach po- jawi się wielu kibiców – zaprasza prezes Gwardii Wrocław. Patryk Załęczny „Tanie Granie” – miasto wspiera kluby Wrocławskie święto siatkówki GWARDIA WROCŁAW UMW Mecz ze Skrą to ostatni test przed startem nowego sezonu WOrbiciewtymsezoniewystąpiąVolleyiGwardiaWrocławorazkoszykarzeipiłkarzeręczniŚląska B e t a r d S p a r t a W r o c ł a w w rewanżowym starciu z Fogo Unią Leszno triumfowała na Stadionie Olimpijskim 47:43 i awansowała do finału PGE Ekstraligi, w którym zmierzy się z Motorem Lublin. Pierw- sze starcie obu ekip zaplano- wano na 19 września. Śląsk Wrocław po golu Vic- tora Garcii pokonał 1:0 mi- strza Polski Legię Warszawa i awansował na drugie miej- sce w tabeli PKO BP Ekstra- klasy. Spotkanie niepokona- nych w tym sezonie piłkarzy Jacka Magiery oglądało nie- mal 22 tysiące kibiców. Futboliści Panthers Wro- cław na półfinale zakończyli swój udział w debiutanckim sezonie European League of Football. W decydującym po- jedynku o wejściu do finału wrocławianie ulegli 27:30 Sea Devils Hamburg. Tydzień w skrócie piłka nożna PKO BP Ekstraklasa: 18.09, godz. 17.30, Radomiak Radom – WKS Śląsk Wrocław (transmisja: Canal+ Sport) III liga mężczyzn: 18.09, godz. 15.00, Gwarek Tarnowskie Góry – Ślęza Wrocław żużel PGE Ekstraliga: 19.09, godz. 19.15, finał, Motor Lublin – Betard Sparta Wrocław (transmisja nSport+) koszykówka Energa Basket Liga: 20.09, godz. 19.00, WKS Śląsk Wrocław – Enea Abramczyk Astoria Bydgoszcz (transmisja: Emocje.tv) piłka ręczna I liga mężczyzn: 18.09, godz. 18.00, MKS Wieluń – WKS Śląsk Wrocław WYDARZENIA SPORTOWE
- 20. BEZPŁATNY BIULETYN INFORMACYJNY URZĘDU MIEJSKIEGO WROCŁAWIA #TydzieńMobilności 20 Numer ratunkowy: 112 Pogotowie Ratunkowe: 999 Policja: 997 Straż Pożarna: 998 Straż Miejska: 986 Centrum Powiadamiania Ratunko- wego WOPR (nr ratunkowy nad wodą): 601 100 100 Centrum Zarządzania Kryzysowe- go: 71 770 22 22 Bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia (bezpłatne, czynne całą dobę) Pogotowie energetyczne: 991 Pogotowie gazowe: 992 Pogotowie ciepłownicze: 993 Pogotowie wodno-kanalizacyjne: 994 Telefony awaryjne Centrum Informacji Turystycznej: 71 344 31 11 (pn.-pt. 9.00-19.00) Punkt Informacji dla Obcokrajowców: 71 772 49 50 (pn.-pt. 9.00-16.00) Wsparcie osób z niepełnosprawno- ściami: 71 777 89 61 (Biuro Wrocław Bez Barier, pn.-pt. 7.45-15.45) Infolinia Urzędu Miejskiego Wrocławia: 71 777 77 77 (pn.-pt. 8.00-18.00) Infolinie Zgłoś dym ze spalania odpadów: 986 (całodobowo) lub 71 310 06 46 (pn.-pt. 7.00-14.00) Zgłoś chore lub ranne dzikie zwie- rzę: 71 770 22 22 (całodobowo) lub 71 799 67 00 (pn.-pt. 7.45-15.45) Zgłoś bezpańskiego psa lub kota: 986 (całodobowo) lub 71 362 56 74 (pn., śr., czw., pt 9.00-16.30, wt. 9.00-18.30, sb., nd. 9.00-15.00) Zgłoś awarię do ZDiUM: 71 376 00 22 , 19501 (całodobowo) Centrum Obsługi Klienta MPWiK: 71 34 09 655 (pn.-pt. 8.00-15.00, śr. 8.00-17.00) Biuro Obsługi Pasażera MPK: 71 321 72 70/71 (pn.-pt. 7.00-21.00) Miejskie Biuro Rzeczy Znalezionych: 71 376 08 96 (pn.-pt. 8.00-14.00, śr. 8.30-16.00) Miejski Rzecznik Konsumentów: 71 777 79 02 (pn.-pt. 7.45-15.45) Taxi Senior: 794 123 124 Telefon Zaufania MOPS: 512 198 939 Ważne telefony – pozostałe REDAKCJA pl. Solny 14, 50-062, Wrocław, www.wroclaw.pl, e-mail: [email protected] Redaktor naczelna Ewa Waplak Redaktor wydania Paulina Czarnota DRUK AGORA ul. Daniszewska 27 03-230 Warszawa WYDAWCA Gmina Wrocław Napisz do nas! NR 34 (54) – WRZESIEŃ 2021 Wydarzenia MATERIAŁY ORGANIZATORA MATERIAŁY ORGANIZATORA 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 1. Kompleks basenów przy ulicy Borowskiej we Wrocławiu. 2. ... wodna, która umożliwia żegludze pokonywanie różnic poziomów. We Wrocławiu są też rowerowe ułatwiające rowerzystom poruszanie się po jezdniach. 3. Park we Wrocławiu, w którym znajduje się labirynt z grabów. 4. Jeden z najbardziej dzikich wrocławskich parków zlokalizowany przy ul. Opolskiej. 5. Imię pochodzącej z Wrocławia polskiej mistrzyni olimpijskiej w strzelaniu z karabinka pneumatycznego. 6. Jeden z najwybitniejszych polskich kolarzy szosowych, który ukończył szkołę średnią we Wrocławiu i studiował tu na AWF. 7. Dzika rzeka, która jest osią znajdującego się częściowo w granicach Wrocławia parku krajobrazowego, chętnie wybierana przez kajakarzy. 8. Wrocławska rzeka, po której regularnie pływa biała flota. 9. Dyscyplina sportu, do uprawiania której tor znajduje się w parku Tysiąclecia. 10. Betonowa konstrukcja porośnięta winoroślą koło Hali Stulecia. 11. Pojazd napędzany siłą mięśni, który można wypożyczyć na samoobsługowych stacjach we Wrocławiu. 12. Stadion we Wrocławiu. 13. Rozgrywane podczas Euro 2012 we Wrocławiu. Krzyżówka nr 54 Ruchome murale na Nadodrzu Podczas 3. edycji Kinomuralu na pięciu ścianach wrocławskich ka- mienic podziwiać będziemy pra- wie 90 wielkoformatowych pro- jekcji autorstwa ponad 50 artystów z kraju i z zagranicy. Ruchome murale będą w tym roku wyświe- tlane przy użyciu najjaśniejsze- go na polskim rynku projektora 3LCD o mocy 30 tys. lumenów. Wydarzeniem specjalnym będzie projekt manufaktury kinoMANU- AL i Beaty Rojek, a jedna ze ścian zamieni się w wielki skaner, który odczyta wiersz Tadeusza Różewi- cza. W programie także premiera projektu „Threshold – przygody na pograniczu” Tomka Tryzny i Agaty Bartos oraz „Dobranocka” na największym ekranie świata. Szczegóły programu na www.ki- nomural.com. Gigantyczne płótna z ruchomymi malowidłami będzie można oglądać 25.09 na Nadodrzu od 19.30 do 22.00. Wstęp wolny. Spotkajmy się nad Odrą Wydział Promocji Miasta i Tu- rystyki zaprasza wszystkich na Dzień Odry. Miejsce: bulwar Xa- werego Dunikowskiego. Czas: 18.09, godz. 11.00–18.00. W pro- gramie: rejsy po Odrze, wyścigi na ergometrach wioślarskich, zwie- dzanie bulwaru Dunikowskiego i jego okolic z przewodnikiem, warsztaty żeglarskie i ekologicz- ne, eksperymenty i doświadcze- nia naukowe, gry i zabawy dla najmłodszych, atrakcje przygoto- wane przez Hydropolis, Aquapark, Centrum Historii Zajezdnia, Wro- cławski Tor Wyścigów Konnych Partynice, Smart City, Muzeum Miejskie Wrocławia, występy i konkursy na scenie, warsztaty bębniarskie, food trucki i koncert zespołu NGOMADS & Kasia Pako- sa. Dzień Odry to doskonała oka- zja, by przez zabawę lepiej poznać wicekrólową polskich rzek i jej ogromny potencjał rekreacyjny. Wstęp wolny. Aby wygrać jedną z trzech nagród, wystarczy wysłać hasło z krzy- żówki SMS-em pod numer 664 072 606. Koszt jednego SMS-a wg taryfy operatora. W treści należy wpisać numer biuletynu i po krop- ce prawidłową odpowiedź. W tym numerze będzie to 54.HA- SŁO (słowo HASŁO należy zastą- pić rozwiązaniem krzyżówki). Na odpowiedzi czekamy do 23 września br. do godz. 20.00. Trzech zwycięzców wyłonimy zgodnie z regulaminem spośród autorów prawidłowych odpowie- dzi do 30 września br. Skontaktu- jemy się z nimi w ciągu trzech dni roboczych z numeru telefonu 71 776 71 00. W tym wydaniu do zdobycia są: bluza i dwa worki z herbem Wrocławia. Zwycięzcy z nume- ru 52 (hasło: Szkoła od nowa) to pan Jerzy (bluza), pani Agnieszka (worek) i pan Sławomir (worek). Gratulujemy! www.wroclaw.pl/biuletyn/#konkurs Regulamin i RODO