SlideShare a Scribd company logo
Activerende didactiek
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
Inhoud
Inzet ICT vaak niet effectief?

Drie redenen

Merrill’s First Principles als kader (activerende didactiek
belangrijk)

Hulpmiddel integrale manier naar leertechnologie en
didactiek te kijken

Stellingen en vragen

Chatvragen op vaste momenten
Opdracht
Bedenk één vraag waarmee je kunt
checken of een deelnemer aan dit
webinar weet hoe h/zij een onderdeel van
de inhoud van dit webinar kan toepassen
Dus niet….
Noem drie redenen waarom
de inzet van ICT vaak niet
effectief is
Maar wel….
Beschrijf hoe je ICT kunt gebruiken
voor het centraal stellen van
realistische problemen?
Maar wel….
Beschrijf hoe je ICT kunt gebruiken
voor het centraal stellen van
realistische problemen?
Deze vraag mag je dus
niet meer gebruiken……
We gaan beginnen
Inzet van ICT vaak niet
effectief (weinig leerzaam)
Redenen volgens jullie?
(gebruik de chat)
Wat zegt
onderzoek?
Effectiviteit?
• Blended learning is niet meer of minder
effectief, maar vooral een efficiëntere
vorm is dan klassikaal leren
• Of ICT effectief is: afhankelijk van
instructiekenmerken en implementatie
(o.a. professionalisering en begeleiding).
Mary Dankbaar, 2011
Leertechnologie en studieprestaties?
• Blended learning meer effectief dan uitsluitend klassikaal
• Onduidelijkheid blended learning (heterogeen)
• Online leren net zo effectief
• Blended learning: cognitie ja, communicatie nee (beperkte interactiemogelijkheden)
• Positieve effecten nemen af na verloop van tijd
• Wijze waarop!
Schneider & Preckel (in druk)
Dus: effectief…
• Mits zorgvuldige aandacht voor didactiek
• Context
• Mits zorgvuldig geïmplementeerd
• Leertechnologie maakt slecht onderwijs
niet beter
Niet effectief omdat…
(drie redenen)
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
Jullie
voorbeelden?
Foto: © viperagp, Depositphotos
Recente studie laptops/tablets
Recente studie laptops/tablets
Pedro de Bruyckere (2016)
als je technologie in een klassieke klasssetting gebruikt met een
klassieke evaluatievorm dan lijkt dit een slecht idee.
2. Instructiekenmerken
Dr. Thomas Dwight lecturing students. By Unknown (Life time: n.d.) [Public domain], via Wikimedia Commons. http://
commons.wikimedia.org/wiki/File%3ADr._Thomas_Dwight_lecturing_students.jpeg
Dr. Thomas Dwight lecturing students. By Unknown (Life time: n.d.) [Public domain], via Wikimedia Commons. http://
commons.wikimedia.org/wiki/File%3ADr._Thomas_Dwight_lecturing_students.jpeg
Actief leren: hogere scores, vaker
slagen (Freeman, 2014)
Dr. Thomas Dwight lecturing students. By Unknown (Life time: n.d.) [Public domain], via Wikimedia Commons. http://
commons.wikimedia.org/wiki/File%3ADr._Thomas_Dwight_lecturing_students.jpeg
Actief leren: hogere scores, vaker
slagen (Freeman, 2014)
The results raise questions about the continued
use of traditional lecturing as a control in
research studies, and support active learning as
the preferred, empirically validated teaching
practice in regular classrooms.
Hoe kijken jullie vanuit dit
perspectief tegen een
webinar aan?
Helemaal
niet
effectief
Zeer effectief
1 532 4
Foto: © viperagp, Depositphotos
Vervang ineffectieve hoorcolleges niet door
ineffectieve manieren van vormen van leren met ICT
Foto: © viperagp, Depositphotos
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
David Merrill (2002), First
Principles of Instruction
Hoe kun je dit via e-learning doen?
(chat)
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
Actief verwerken!
Actief leren heeft betrekking op het
bevorderen van interactie tussen lerenden
Helemaal
niet
mee eens
Helemaal
mee eens
1 532 4
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
Vormen interactie
(Moore, 1989)
Lerende – lerende interactie
Lerende – docent interactie
Lerende – content interactie
Het activeren van voorkennis is één van de
vormen van actief leren waarvan de
effectiviteit is bewezen.
Helemaal
niet
mee eens
Helemaal
mee eens
1 2 3 4 5
Voorkennis activeren
Hoe kun je dit via e-learning doen?
(chat)
Modelleren
Foto: Jeroen Berkhout, OU
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
Hoe kun je dit via e-learning doen?
(chat)
Toepassen binnen games en simulaties
Zelftest
Effectiviteit
afhankelijk van
vaak doen en
feedback
Performance support
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
Hoe kun je dit via e-learning doen?
(chat)
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
Waarvoor gebruiken jullie
leertechnologie het meest?
• Introduceren realistische problemen (taak laten zien,
betrokkenheid bij taak, progressie in complexiteit)
• Bestaande voorkennis activeren
• Nieuwe kennis demonstreren (voorbeelden, visualisaties,
voordoen)
• Nieuwe kennis laten toepassen (feedback!, verschillende
problemen oplossen)
• Nieuwe kennis in praktijk integreren (o.a. reflectie,
creëren)
Merrill, 2002
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
Ok…geen goede didactische inbedding
is reden 2, maar wat was nog eens reden
1 van het niet effectief inzetten van ICT?
Didactische eigenschappen
leertechnologie verkeerd
inschatten
En reden 3?
Curriculum
Doelen en resultaten
Infrastructuur
en systemen
Leiderschap
en strategie
Processen
en
organisatie
Mensen en
cultuur
Machtsverhoudingen en belangen
Context
Hulpmiddel integrale manier naar
leertechnologie en didactiek te
kijken
http://tpack.org/
tpck/index.php?
title=Main_Page
http://tpack.org/
tpck/index.php?
title=Main_Page
TK
• Vaardigheden om specifieke
ict-toepassingen te hanteren
• In staat zijn om specifieke ict-
toepassingen 

aan te leren en op waarde te
schatten
•Een functioneel begrip van ICT
http://tpack.org/
tpck/index.php?
title=Main_Page
PK
• Voorkennis van lerenden
• Inzet van bronnen
• ‘Klassenmanagement ‘
• Ontwikkeling & implementatie
van lessen
• Evaluatie van leerprestaties
http://tpack.org/
tpck/index.php?
title=Main_Page
CK
• Kennis van feiten,
concepten, theorieën en
procedures
• Verklarende kaders
• “Regels” voor bewijs-
voering
http://tpack.org/
tpck/index.php?
title=Main_Page
PCK
Vakdidactiek,
de kennis die de leraar/opleider
heeft
om het vak vorm te geven
en aan te passen met het oog op
instructie
http://tpack.org/
tpck/index.php?
title=Main_Page
TCK
Kennis over relatie tussen
technologie en vakinhoud en
hoe vakinhoud op nieuwe
manieren gepresenteerd kan
worden
http://tpack.org/
tpck/index.php?
title=Main_Page
Technological Pedagogical
Knowledge:
Kennis over relatie tussen
technologie en didactiek en hoe
didactiek kan veranderen ten
gevolge 

van ict
http://tpack.org/
tpck/index.php?
title=Main_Page
Kijk naar het geheel!
Vooraf Bijeenkomst Nazorg
TPACK in vijf stappen
Wat zijn de leerdoelen/uitkomsten?
Welke praktische didactische keuzes maak je?
Welke typen samenhangende leeractiviteiten kies
je?
Welke gereedschappen en bronnen kies je?
Waarom?
(Hoe beoordeel je dat?)
R
e
f
l
e
c
t
i
e
Waar gaat het om?
Voor welke leeractiviteiten
leertechnologie gebruiken?
• Instructie
• Voorkennis activeren
• Verwerkingsopdrachten
• Samen werken
• Formatief toetsen
• Beoordelen
• …….
Wat kan ik met leertechnologieën?
• Bestaande online
video’s
• Toetsfunctionaliteit
• Student response
systeem
• Weblog
• Zoekfunctionaliteit
• Online opdrachten
• Peer feedback
• Webinar
• Video-optie
smartphone
• Skype
• …….
Samenvattend
• ICT kan leiden tot effectief onderwijs. Helaas niet altijd het geval.
• Didactische eigenschappen leertechnologie
• Instructiekenmerken (gericht op actief leren etc)
• Wisselwerking ICT - didactiek
• Implementatie (bereid studenten voor, veranderbereidheid en expertise
docenten)
• Geen ‘one size fits all’Naar: H. Nathans, 1994
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
Opdracht
Bedenk één vraag waarmee je kunt
checken of een deelnemer aan dit
webinar weet hoe h/zij een
onderdeel van de inhoud van dit
webinar kan toepassen
Denk even na en gebruik de chat
170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017
Dank
Dia 54 t/m 61 heb ik met toestemming overgenomen
van Petra Fisser: http://www.slideshare.net/pfisser/
2011-0421-fisser-tpack-kennisnet-vlootschouw

More Related Content

PDF
ICT kan onderwijs UvH versterken
PDF
170511 (wr) v1 sessie deltion college ict en onderwijs effectief inzetten
PDF
Webinar activerend leren fontys januari 2017
PDF
170203 v1 (wr) workshop zorgleren
PDF
Keynote kunnen we onderwijs en opleiden verbeteren met leertechnologie radboud
PDF
Slides studiedag elearning fm zuyd
PDF
Workshop leertechnologie en de evolutie tot leercentrum
PDF
Webinar Van virtual classroom tot digitaal werkplek leren
ICT kan onderwijs UvH versterken
170511 (wr) v1 sessie deltion college ict en onderwijs effectief inzetten
Webinar activerend leren fontys januari 2017
170203 v1 (wr) workshop zorgleren
Keynote kunnen we onderwijs en opleiden verbeteren met leertechnologie radboud
Slides studiedag elearning fm zuyd
Workshop leertechnologie en de evolutie tot leercentrum
Webinar Van virtual classroom tot digitaal werkplek leren

What's hot (20)

PDF
160601 v1 (wr) blended learning implementeren zuyd etr
PDF
Gastcollege e-learning trends
PDF
Webinar tpack en activerend leren fontys juni 2016
PDF
Slides workshop blended learning radboud
PDF
Gastcollege implementatie e learning fontys najaar 2016
PDF
Webinar TPACK en activerende didactiek Fontys januari 2016
PDF
181009 (wr) v1 webinar activerend leren avans plus 2018
PDF
190906 (wr) v1 webinar activerend leren avans plus 2019
PDF
190415(wr) v1 gastcollege implementatie e learning avans plus april 2019
PDF
190129 (wr) v1 gastcollege e learning trends avans plus januari 2019
PDF
Gastcollege implementatie e-learning Fontys post hbo elearning 20142015
PDF
Gastcollege e learning trends fontys 2014
PDF
Masterclass blended learning next higher education 2015
PDF
Gastcollege elearning trends fce december 2021
PDF
Hulpmiddelen ontwikkeling blended learning
PDF
160909 v1 (wr) blended learning ontwikkelen dag van de trainer
PDF
Tweedaagse blended learning ontwikkelen Toll-cursus
PDF
Workshop visieontwikkeling ict en leren zuyd hogeschool publiek
PDF
Themamiddag CvI trends ict en onderwijs
PDF
Webinar e-learning trends crowdale
160601 v1 (wr) blended learning implementeren zuyd etr
Gastcollege e-learning trends
Webinar tpack en activerend leren fontys juni 2016
Slides workshop blended learning radboud
Gastcollege implementatie e learning fontys najaar 2016
Webinar TPACK en activerende didactiek Fontys januari 2016
181009 (wr) v1 webinar activerend leren avans plus 2018
190906 (wr) v1 webinar activerend leren avans plus 2019
190415(wr) v1 gastcollege implementatie e learning avans plus april 2019
190129 (wr) v1 gastcollege e learning trends avans plus januari 2019
Gastcollege implementatie e-learning Fontys post hbo elearning 20142015
Gastcollege e learning trends fontys 2014
Masterclass blended learning next higher education 2015
Gastcollege elearning trends fce december 2021
Hulpmiddelen ontwikkeling blended learning
160909 v1 (wr) blended learning ontwikkelen dag van de trainer
Tweedaagse blended learning ontwikkelen Toll-cursus
Workshop visieontwikkeling ict en leren zuyd hogeschool publiek
Themamiddag CvI trends ict en onderwijs
Webinar e-learning trends crowdale
Ad

Similar to 170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017 (20)

PDF
200602 (wr) v1 webinar activerend leren avans plus 2020
PDF
Webinar activerend leren post-bachelor opleiding elearning 2020
PDF
Workshop activerende didactiek praktijkleren
PDF
220329 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2022.pdf
PDF
Studiedag blended learning svo zuidwest nederland
PDF
230902 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2023.pdf
PDF
Webinar TPACK post hbo opleiding fontys
PDF
250318 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2025.pdf
PPTX
Presentatie driestar educatief
PPTX
Inspiratiesessie Leren en Lesgeven met ICT
PPT
Workshop TPACK VELON Studiedag
PDF
Gastcollege tpack post hbo opleiding fontys
PPT
Workshop TPACK I&I Conferentie
PDF
Webinar cog effectieve digitale didatciek
PDF
Masterclass Hoe kan leertechnologie het MBO versterken?
PDF
Werken met TPACK
PDF
120323 (wr) ict in het onderwijs masterclass leren en innoveren
PDF
ICT in het onderwijs. Trends en uitdagingen
PDF
Flipped classroom en tpack
KEY
Laptops in het onderwijs
200602 (wr) v1 webinar activerend leren avans plus 2020
Webinar activerend leren post-bachelor opleiding elearning 2020
Workshop activerende didactiek praktijkleren
220329 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2022.pdf
Studiedag blended learning svo zuidwest nederland
230902 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2023.pdf
Webinar TPACK post hbo opleiding fontys
250318 (WR) v1 Webinar Activerend leren FCE 2025.pdf
Presentatie driestar educatief
Inspiratiesessie Leren en Lesgeven met ICT
Workshop TPACK VELON Studiedag
Gastcollege tpack post hbo opleiding fontys
Workshop TPACK I&I Conferentie
Webinar cog effectieve digitale didatciek
Masterclass Hoe kan leertechnologie het MBO versterken?
Werken met TPACK
120323 (wr) ict in het onderwijs masterclass leren en innoveren
ICT in het onderwijs. Trends en uitdagingen
Flipped classroom en tpack
Laptops in het onderwijs
Ad

More from WilfredRubens.com (20)

PDF
Transformatie van het MBO-onderwijs door digitalisering – kansen en uitdaging...
PDF
250318(WR) v1 Workshop over richtlijnen AI Advisory Board ROER College.pdf
PDF
250221 (WR) v1 Lunchsessie Noordhoff trends digitale technologie en leren.pdf
PDF
250123 (WR) v1 AI en Onderwijs rectoren.pdf
PDF
250106 v1 (WR) Educatieve technologie selecteren NOT.pdf
PDF
241126 (WR) v1 Gastcollege implementatie e-learning FCe december 2024.pdf
PDF
241106 (WR) v1 Gastcollege e-learning trends november 2024.pdf
PDF
241018 (WR) v1 AIdeas for learning AI Advisory Board.pdf
PDF
241017 (WR) v1 Keynote generatieve AI versterken werk docenten HBO engineerin...
PDF
240829 (WR) v1 generatieve AI MIK en PIW.pdf
PDF
240603 (WR) v1 Criminologie Leiden generatieve AI en onderwijs.pdf
PDF
240516 (WR FvdZ) v1 Presentatie WSI CvI congres.pdf
PDF
240404 (WR) v1 Aeres De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs!.pdf
PDF
240422 (WR) v1 UCLL Omgaan met AI in de klas.pdf
PDF
240409 (WR) v1 ROCMNL De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs.pdf
PDF
231208(WR) v1 Aftrap AI Advisory Board ROER College.pdf
PDF
231130 (WR) v1 ChatGPT en leren Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.pdf
PDF
231112 (WR) v1 ChatGPT OEB 2023.pdf
PDF
231104(WR) v1 ChatGPT Rotary Limburg.pdf
PDF
231102 (WR) v1 Generatieve AI verantwoord inzetten welke afspraken maken we.pdf
Transformatie van het MBO-onderwijs door digitalisering – kansen en uitdaging...
250318(WR) v1 Workshop over richtlijnen AI Advisory Board ROER College.pdf
250221 (WR) v1 Lunchsessie Noordhoff trends digitale technologie en leren.pdf
250123 (WR) v1 AI en Onderwijs rectoren.pdf
250106 v1 (WR) Educatieve technologie selecteren NOT.pdf
241126 (WR) v1 Gastcollege implementatie e-learning FCe december 2024.pdf
241106 (WR) v1 Gastcollege e-learning trends november 2024.pdf
241018 (WR) v1 AIdeas for learning AI Advisory Board.pdf
241017 (WR) v1 Keynote generatieve AI versterken werk docenten HBO engineerin...
240829 (WR) v1 generatieve AI MIK en PIW.pdf
240603 (WR) v1 Criminologie Leiden generatieve AI en onderwijs.pdf
240516 (WR FvdZ) v1 Presentatie WSI CvI congres.pdf
240404 (WR) v1 Aeres De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs!.pdf
240422 (WR) v1 UCLL Omgaan met AI in de klas.pdf
240409 (WR) v1 ROCMNL De kracht van generatieve AI voor en in het onderwijs.pdf
231208(WR) v1 Aftrap AI Advisory Board ROER College.pdf
231130 (WR) v1 ChatGPT en leren Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen.pdf
231112 (WR) v1 ChatGPT OEB 2023.pdf
231104(WR) v1 ChatGPT Rotary Limburg.pdf
231102 (WR) v1 Generatieve AI verantwoord inzetten welke afspraken maken we.pdf

170601 (wr) v1 webinar activerend leren fontys juni 2017